یک پژوهشگر حقوقی افغانستانی که در حال حاضر در دانشکده حقوق دانشگاه کُرنِل مستقر است، تأثیر حقوق بشر را بر جمعیت هزاره و شیعه افغانستان با ظهور مجدد طالبان تحلیل کرده است.
تواب دانش یک محقق مدعو در دانشکده حقوق دانشگاه کرنل است که پیش از این استادیار حقوق در دانشگاه پروان افغانستان بوده، وضعیت حقوق بشر در افغانستان را برای شیعیان و هزاره ها مورد تحلیل قرار داده است.
در این پژوهش آمده که احیای مجدد طالبان تهدیدهای جدی را برای هزاره‌ها ایجاد کرده که مشخصه آن تشدید خشونت، تبعیض و انزوا است.
حکومت طالبان با اعمال محدودیت‌هایی چون لغو قانون احوال شخصیه شیعیان، حذف فقه جعفری از سیستم آموزشی و برکناری قضات شیعه، عملا این اقلیت را نادیده گرفته، و هم‌چنین کابینه و دادگاه عالی طالبان فاقد نمایندگی هزاره یا شیعه است.
هدف قرار دادن هزاره‌ها تشدید شده و بسیاری از حملات علیه آنان پیگرد قانونی ندارند، و در اکثر موارد تا به امروز هیچ نهادی مسئولیت جنایات صورت گرفته علیه شیعیان را بر عهده نگرفته است.
برخی از مقام‌های طالبان علناً وجود هرگونه تنوع مذهبی در افغانستان را رد، و تاکید کرده اند که تنها مذهبی که مردم افغانستان به آن گرایش دارند، مذهب حنفی است.
در شرایط کنونی، هزاره ها و شیعیان شرایطی را تجربه می‌کنند که با زندگی آنها قبل از ظهور طالبان کاملاً متفاوت است، چرا که پس از تصویب قانون اساسی در سال ۲۰۰۴ که برابری همه شهروندان، از جمله شیعیان را به رسمیت شناخت، در طول دو دهه، شیعیان و هزاره تبارها به مقام‌های بالایی در سلسله‌مراتب دولت و دستگاه قضایی و قانونگذاری دست یافتند.
از جمله پست معاون دوم رئیس جمهوری در اختیار یک شیعه از تبار هزاره در تمام مدت این دو دهه جمهوری بود، و مجلس قانونگذاری، متشکل از بیش از پنجاه نماینده در مجلس و پانزده نماینده دیگر در سنا از اعضای جامعه شیعه و هزاره بود.
اگرچه انتصاب‌ها در وزارتخانه‌های کلیدی، از جمله دفاع، کشور، امنیت ملی، دارایی و امور خارجه برای شیعیان محدود بود، اما مشارکت قابل توجه آنان در حوزه‌های قانونگذاری، قضایی و اجرایی غیرقابل انکار بود.
در دو سال و نیم گذشته، طالبان به طور اساسی این تعادل سیاسی-اجتماعی را تغییر داده، و بدرفتاری آنان با هزاره‌ها و شیعیان، علاوه بر افزایش سطح آسیب‌پذیری این جوامع در برابر تهدیدات به دلیل از دست دادن قدرت و نفوذ آنان، این اقلیت تاثیرگذار را در وضعیت بی‌سابقه و مخاطره‌آمیزی قرار داده است.
