روز جهانی حضور زنان و دختران در عرصه های علمی همه ساله در ۱۱ فوریه (۲۲ بهمن ) برگزار میشود.
شعار این روز در سال ۲۰۲۴، «زنان در رهبری علم: عصر جدیدی برای پایداری» تعیین شده است.
روز جهانی حضور زنان و دختران در عرصه های علمی توسط یونسکو و بخش زنان سازمان ملل، با هدف ارتقای زنان و دختران در علم، در ۱۱ فوریه جشن گرفته می شود.
این روز فرصتی برای ترویج دسترسی و مشارکت کامل و برابر زنان و دختران در علوم است.
برابری جنسیتی برای یونسکو یک اولویت جهانی است و حمایت از تحصیل دختران جوان و شنیده شدن ایده هایشان، ابزارهای توسعه و صلح است.
مقابله با برخی از بزرگترین چالش های برنامه توسعه پایدار، از بهبود سلامت تا مبارزه با تغییرات آب و هوا، به استفاده از تمام استعدادها متکی خواهد بود.
این روز یادآور این است که زنان و دختران نقشی اساسی در جوامع علمی و فناوری دارند و مشارکت آنها باید تقویت شود.
از بهبود سلامت گرفته تا مبارزه با تغییرات آبوهوایی، مقابله با بعضی از بزرگترین چالشهای برنامه توسعه پایدار بر بهکارگیری همه استعدادها متکی است.
این امر به معنای نیاز به فعالیت زنان بیشتری در این زمینهها است، زیرا تنوع در تحقیقات، مجموعه محققان با استعداد را گسترش میدهد و دیدگاههای تازه، استعداد و خلاقیت را بهارمغان میآورد.
سازمان ملل متحد، جنسیت را یک موضوع اصلی در پشت این حضور کمرنگ قابلتوجه میداند، چراکه بهطور عمده برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان میتواند سهمی حیاتی در توسعه اقتصادی جهان داشته باشد و به پیشرفت در تمام اهداف و دستورالعملهای ۲۰۳۰ برای توسعه پایدار کمک کند.
مشاغل علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات، سریعترین مشاغل در حال رشد هستند و یافتن استعدادهای موجود در این زمینه برای کارفرمایان دشوار است، بنابراین این بخش به زنان نیاز دارد.
با این وجود به زنان معمولاً کمکهزینههای تحقیقاتی کمتری نسبت به همکاران مردشان داده میشود و در حالی که آنها ۳۳.۳ درصد از کل محققان را تشکیل میدهند، تنها ۱۲ درصد از اعضای آکادمیهای علوم ملی زن هستند.
از سوی دیگر در زمینههای پیشرفته مانند هوش مصنوعی نیز از هر پنج حرفهای، تنها یک نفر (۲۲ درصد) زن است، بهرغم کمبود مهارت در بسیاری از زمینههای فناوری که انقلاب صنعتی چهارم را به همراه داشت، زنان هنوز تنها ۲۸ درصد از فارغالتحصیلان مهندسی و ۴۰ درصد از فارغالتحصیلان علوم کامپیوتر و انفورماتیک را تشکیل میدهند و پژوهشگران زن معمولاً مشاغل کوتاهتر و کمدرآمدتری دارند و اقدامات آنها در مجلات معتبر کمتر ارائه میشود.
از هر سه محقق در سال ۲۰۱۸ یک نفر زن بود. آنها در بسیاری از کشورها به برابری (از نظر تعداد) در علوم زیستی دست یافته و حتی در بعضی موارد در این زمینه تسلط دارند، با این حال همچنان در فناوری اطلاعات دیجیتال، محاسبات، فیزیک، ریاضیات و مهندسی اقلیت هستند، حال آنکه این موارد زمینههایی هستند که انقلاب دیجیتال و بسیاری از مشاغل آینده را هدایت میکنند.
مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۱۳ قطعنامهای در مورد علم، فناوری و نوآوری برای توسعه به تصویب رساند. این سازمان تشخیص داد که دسترسی و مشارکت برابر به علم، فناوری و نوآوری برای زنان و دختران در تمام سنین برای دستیابی به برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان و دختران ضروری است.
روز جهانی زنان و دختران در علم که توسط مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۱۵ معرفی شد، در ایالات متحده برای تشویق برابری جنسیتی و تضمین دسترسی و مشارکت برابر برای زنان و دختران در علم جشن گرفته میشود. علم و برابری جنسیتی عوامل مهمی هستند که به بشر امکان دستیابی به اهداف توسعه مورد توافق بینالمللی را میدهند.
جامعه جهانی طی چند دهه گذشته بهطور قابلتوجهی زنان و دختران را درگیر علم کرده و هرچند هنوز سطح مشارکت زنان و دختران در علم پایین است، این جاده همیشه در حال پیمودن شدن است.
شعار روز جهانی زنان و دختران در علم ۲۰۲۴، «زنان در رهبری علم: عصر جدیدی برای پایداری» تعیین شد. این موضوع در تلاش است تا دسترسی و مشارکت کامل و برابر را برای دانشمندان زن تحت برنامه بودجه تحقیقاتی جدید فراهم کند که تمرکز زیادی بر پایداری دارد. موضوع فرعی این روز در سال ۲۰۲۴ نیز «علمی بیاندیش، به آرامش فکر کن» است.
نهمین مجمع روز جهانی زنان و دختران در علم، رهبران و کارشناسان و مقامات عالیرتبه دولتی و نمایندگان سازمانهای بین المللی را از سراسر جهان گرد هم میآورد و بخش خصوصی در مورد رهبری زنان در دستیابی به سه رکن توسعه پایدار، یعنی رونق اقتصادی، عدالت اجتماعی و یکپارچگی محیطی را به بحث و گفتوگو میگذارد.