نقش دین در هویت‌سازی و تاب‌آوری روانی پناه‌جویان مسلمان در آلمان براساس تحلیل تازه اداره فدرال مهاجرت
نقش دین در هویت‌سازی و تاب‌آوری روانی پناه‌جویان مسلمان در آلمان براساس تحلیل تازه اداره فدرال مهاجرت
تحلیل تازه اداره فدرال مهاجرت و پناهندگان آلمان نشان می‌دهد که دین و باورهای مذهبی برای اکثریت پناه‌جویان مسلمان این کشور نه‌تنها بخشی از هویت فردی آن‌هاست، بلکه راهکاری مؤثر برای مقابله با دشواری‌های روانی مهاجرت و سازگاری با جامعه میزبان به شمار می‌رود.
براساس داده‌های منتشرشده از سوی اداره فدرال مهاجرت و پناهندگان آلمان، دین همچنان نقش بنیادینی در زندگی بسیاری از پناه‌جویان مسلمان مقیم این کشور ایفا می‌کند و آنان در باورهای مذهبی خود، منبعی برای تاب‌آوری در برابر فشارهای روانی و تهدیدهای ازخودبیگانگی می‌یابند.
در این گزارش که بر داده‌های رسمی تکیه دارد، اعلام شده است که بخش بزرگی از پناه‌جویان حاضر در آلمان را پیروان اسلام تشکیل می‌دهند.
حدود هشتاد درصد آنان اهل تسنن و دوازده درصد شیعه هستند.
این افراد بیشتر از کشورهای سوریه، عراق و افغانستان وارد آلمان شده‌اند.
در کنار آنان، گروه‌های مسیحی، ایزدی و افراد بی‌دین نیز حضور دارند، اما سهم این گروه‌ها نسبت به جمعیت مسلمان بسیار کمتر است.
بر این اساس، حدود پانزده درصد پاسخ‌دهندگان خود را مسیحی معرفی کرده‌اند، در حالی که درصد قابل توجهی نیز وابسته به شاخه‌های کمتر شناخته‌شده دینی هستند.
این گزارش تأکید می‌کند که دین، علاوه بر جنبه فردی، تأثیر مهمی بر روند ادغام اجتماعی این افراد دارد.
بسیاری از پناه‌جویان مسلمان نمازهای روزانه را به طور منظم به جا می‌آورند و حدود یک‌پنجم آنان نیز از برنامه‌ها و خدمات دینی آنلاین بهره‌مند می‌شوند.
هرچند از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ اندکی از اهمیت ایمان در برخی ابعاد کاسته شد، اما وقوع همه‌گیری کرونا سبب شد جایگاه دین در زندگی این گروه دوباره تقویت شود.
اداره مهاجرت آلمان همچنین از مفهومی با عنوان «اثر جبرانی» یاد می‌کند که نشان می‌دهد با طولانی‌تر شدن مدت اقامت پناه‌جویان، مشارکت آنان در مراسم دینی، مناسک جمعی و فعالیت‌های فرهنگی افزایش می‌یابد.
این مشارکت‌ها نقش مستقیمی در بازسازی شبکه‌های اجتماعی و تقویت احساس تعلق آنان دارد.
در جمع‌بندی این تحلیل آمده است که دین، به‌عنوان یکی از مؤثرترین منابع معنوی و فرهنگی، نه‌تنها به پناه‌جویان در سازگاری با شرایط جدید یاری می‌رساند، بلکه می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای همگرایی اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد.
مشروط به آنکه سیاست‌گذاری‌ها به‌درستی نقش دوگانه آن را درک کرده و در مسیر بهره‌گیری از ظرفیت‌های مثبت دین برنامه‌ریزی کنند.
