بازگشت تحریمهای بینالمللی؛ فعالسازی مکانیزم ماشه، جرقه بحران تازه در خاورمیانه

بازگشت تحریمهای بینالمللی؛ فعالسازی مکانیزم ماشه، جرقه بحران تازه در خاورمیانه
همزمان با شکست قطعنامه تمدید تعلیق تحریمهای ایران در شورای امنیت، مکانیسم ماشه فعال شد و تحریمهای سازمان ملل از ۵ مهر بازمیگردند.
تصمیمی که نهتنها آینده برجام را نابود میکند، بلکه امنیت منطقهای و بینالمللی را با تهدیدی جدی روبهرو میسازد.
در نشست روز جمعه شورای امنیت سازمان ملل، قطعنامه پیشنهادی برای تمدید تعلیق تحریمهای ایران، تنها چهار رأی موافق کسب کرد و با ۹ رأی مخالف و ۲ رأی ممتنع رد شد.
در نتیجه، سازوکار موسوم به «مکانیزم ماشه» فعال شده و تحریمهای بینالمللی که با توافق هستهای سال ۲۰۱۵ تعلیق شده بودند، از پنجم مهرماه دوباره به اجرا درمیآیند.
منابع خبری مانند اکسیوس و بیبیسی گزارش دادند که این اقدام، با استناد به قطعنامه ۲۲۳۱، بدون اجماع جهانی و در میان مخالفت چین و روسیه انجام شده و از سوی برخی کشورها اقدامی «ناعادلانه» و «مخرب روند دیپلماتیک» توصیف شده است.
کارشناسان سیاسی هشدار دادهاند که این تصمیم، پیامدهایی فراتر از حوزه هستهای دارد.
بازگشت تحریمهای تسلیحاتی میتواند به آغاز رقابت نظامی گسترده در منطقه منجر شود.
کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس احتمالاً در واکنش، خرید تسلیحات پیشرفته را تشدید خواهند کرد.
همچنین با فروپاشی کامل توافق هستهای، گزینه نظامی مجدداً در محاسبات برخی بازیگران منطقهای مطرح میشود.
درگیریهای نیابتی در یمن، لبنان، سوریه و عراق ممکن است گسترش یافته و حتی به برخوردهای مستقیم منجر شود.
در داخل ایران نیز، خبر بازگشت قریبالوقوع تحریمها موجب افزایش ناگهانی قیمت ارز شد؛ دلار در بازار آزاد از ۹۹ هزار به ۱۰۲ هزار تومان رسید.
در بیانیهای رسمی، تهران ضمن رد مشروعیت این اقدام، اعلام کرده است که مسئولیت کامل پیامدها بر عهده آمریکا و سه کشور اروپایی خواهد بود و حق پاسخ متقابل را برای خود محفوظ میداند.