ازدواج آسان سنت اسلام و سیره امامان شیعه ؛ دلایل پرهیز جوانان نسبت به تشکیل زندگی چيست؟
در روز اول ذی حجه سال دوم هجری، اتفاق مهمی در تاریخ شیعیان رخ داد، و حضرت علی علیه السلام با حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها توسط حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله بنا بر وحی الهی به ازدواج هم در آمدند ، ازدواجی که از ابتدا تا انتهای آن برای تاریخ بشر و به خصوص جوانان درس آموز است ، اما متاسفانه سال هاست مساله ازدواج به یک معضل اجتماعی تبدیل شده، و مسائل اقتصادی و سخت گیری های والدین و جوانان از جمله علل و عوامل تاخیر در مسیر ازدواج شده است ، آمارها و ارقام رسمی منتشر شده در خصوص کاهش و تاخیر در ازدواج و افزایش طلاق نگران کننده شده و در این زمینه اندیشمندان دینی و جامعه شناسان و روانشناسان ، پیرامون ریشه های این معضل ، مطالب بسیاری نگاشته و برای برون رفت از آن راهکارهای گوناگونی پیشنهاد کرده اند.
بر اساس منابع حدیثی، پیش از امام علی علیه السلام، افراد دیگری از حضرت فاطمه سلام الله علیها خواستگاری کرده بودند پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در پاسخ آنان میگفت که ازدواج فاطمه به دست خدا است.
خطبه عقد اميرالمؤمنين علی علیه السلام و حضرت فاطمه سلام الله علیها را پیامبر خدا صلی الله علیه و آله خواند ، بنا بر نظر مشهور مهریه حضرت زهرا، ۵۰۰ درهم (معادل ۱۵۰۰ گرم نقره خالص) ذکر شده که این مبلغ مَهر السُّنة خوانده میشود.
ازدواج امیرالمومنین علیه السلام و فاطمه زهرا سلام الله علیها بنا بر نقل تاریخ در کمال سادگی برگزار شد و حضرت علی علیه السلام به امر رسول خدا برای تامین نیازهای اولیه یک زندگی ساده ، زره رزم خویش را فروخت و پول آن را تقدیم حضرت رسول صلی الله علیه و آله کرد. بلال هم با آن پول ، جهیزیه ای بسیار ساده برای تدارک یک زندگی نو پا و بدون تشریفات از بازار خریداری نمود.
ولیمه آن ازدواج هم بسیار با پذیرایی ساده و با حضور انصار و مهاجران انجام شد.
جامعه شناسان ، ازدواجهای دیرهنگام و طلاقهایی که امروز به وفور در جامعه به چشم میخورد، را ماحصل آسیبهای اجتماعی، ناآگاهی جوانان و خانوادهها و کمکاری نهادهای تربیتی و آموزشی ارزیابی می کنند.
برخی از صاحب نظران اجتماعی هم معتقدند جوانان امروز، به دلایل مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، میل چندانی به ازدواج ندارند و متاسفانه ارتباطهای زودگذر و آسیبزنندهای جایگزین آن شده که دود ناشی از آن به چشم ارتباط پایدار آنان در سنین بالاتر میرود.
اما اندیشمندان دینی تاکید دارند که اسلام به ازدواج آسان تاکید نموده ، همان گونه که در ازدواج امیرالمومنین و فاطمه زهرا شاهد آن بوده ایم.
بر اساس دیدگاه برخی از مشاوران خانواده ، دقت در انتخاب همسر، بسیار ضروری و لازم است و نبود آن، باعث ایجاد مشکلات و دردسرهایی بزرگ برای فرد می شود که گاهی برای رهایی از آنها، چاره ای جز طلاق و جدایی باقی نمی ماند.
برخی از روانشناسان هم معتقدند که سختگیری های بی مورد که بعضی اوقات فرد را پس از مدتی از ازدواج، بیزار می کند و یا موجب تأخیر در ازدواج برای چند سال می شود، و همچنین سختگیری هایی که ناشی از یک دسته تفکرات ایده آل و آرمانی، و دور از واقعیت و به شکل تخیلی باشد، بسیار ناشایست است که جوانان باید از آن دوری گزینند.
بر اساس دیدگاه تحلیلگران اجتماعی ، یکی از پیامدهای مهمِ سختگیری افراطی در زمینه انتخاب همسر، تأخیر افتادن در امر ازدواج و گاهی هم منصرف شدن شخص از ازدواج و تشکیل خانواده است.
انسیه خزعلی، معاون زنان ریاست جمهوری به تازگی اظهار داشته : آمار ازدواج بسیار کم شده است ، ۲۱ درصد جمعیت کشور را دهه شصتیها تشکیل دادهاند و تجرد دهه شصتیها بیشتر از دهههای دیگر است.
مرکز پژوهشهای مجلس ايران نيز در گزارش خود از وضعیت نرخ ازدواج در ایران نوشت : روند تحولات شاخصهای ازدواج به گونهای است که نرخ ازدواج با کاهش و میانگین سن ازدواج با افزایش روبهرو است. آنطور که این گزارش نشان میدهد، عمده دلایل کاهش نرخ ازدواج، اقتصادی است.
بر اساس این گزارش، بالا بودن هزینههای آغاز زندگی، هزینه بالای مسکن، بیکاری و عدم اشتغال جوانان و پیدا نکردن گزینه مناسب ازدواج ، سه اولویت اول عدم ازدواج بهنگام جوانان قرار دارند.
خبرگزاری دولتی ایران هم با انتشار آماری اعلام کرده که بیش از ۴۵درصد از ازدواجها در ایران ناموفق است.
خبرگزاری ایرنا با انتشار گزارشی ، از میزان مجموع ازدواج کشور در تابستان ۱۴۰۰، با اشاره به ثبت ۱۳۴ هزار و ۲۰۸ مورد ازدواج ، از کاهش ثبت ازدواج در ایران خبر دادهاست. این خبرگزاری با مقایسه این رقم با میزان ثبت شده در فاصله سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹، میگوید که تعداد ازدواجها روندی کاهشی داشته و این رقم بیش از ۳۶ درصد افت نشان میدهد.
این درحالی است که این گزارش میافزاید از هر سه ازدواج در سال ۱۴۰۰ یک مورد به طلاق منجر شده است. بر اساس این گزارش حدود ۸۰ درصد طلاقها نیز «توافقی» در دفاتر رسمی ثبت می شود.
بر اساس آمار ، حدود ۱۳ میلیون مجرد در کشور وجود دارد، در كنار اين
13 ميليون مجرد كه به دلايل اقتصادي قادر به ازدواج نيستند، هر روز ۵۰۴ طلاق به ثبت میرسد ، برخي نهادهای دولتی براي جلوگیری از افزایش آمار طلاق، سامانه «تصمیم» را راهاندازی كردهاند ، متوليان اين سامانه مدعي هستند كه این سامانه باعث كاهش آمار طلاق شده است ، اما رئیس کانون دفترداران ازدواج و طلاق نظر ديگري دارد ، او می گوید: «اين کاهش ميزان ازدواج است كه موجب روند نزولی آمار طلاق شده است، چرا كه تنها در شش ماه نخست امسال ۸۰ هزار طلاق در ایران به ثبت رسیده است.»
بر اساس تحلیل برخی از متخصصان اجتماعی و اقتصادی ، اقتصاد بيمار، بيكاري و يا از دست دادن شغل، از عوامل مشکل ساز برای ازدواج جوانان محسوب می شود، از سوي ديگر برخي خانوادهها، به زعم خود براي دوام زندگي مشترك دختران خود، تقاضاي مهريههاي سنگين ميكنند كه با گرانی نجومي سكه در اين مدت، حتي همان تعداد سكه ها هم بهانهاي شده براي جدايي، يا درنهايت زنداني شدن مردان جواني كه طبعا توانايي پرداخت مهریه را ندارند.