با نامگذاری روز 21 مارس یا اول فروردین به عنوان روز جهانی رفع تبعیض نژادی از سوی سازمان ملل متحد ، فرصت و مناسبت سالانه بررسی و سنجش میزان رهایی انسانها از بند تبعیض نژادی فراهم شده است ، فرصتی که با نگاهی به آمارها از یک سو و تبلیغات و ادعاها از سوی دیگر میزان پیشرفت انسان در دنیای جدید را مشخص می کند.
هر چند دلیل انتخاب این روز به مبارزات ضد نژاد پرستی مردم افریقای جنوبی در 21 مارس 1960 میلادی باز می‌گردد اما امروزه نیک می دانیم که تبعیض نژادی لزوما تبعیض نسبت به رنگین پوستها نیست و تبعیض نژاد در دهه های اخیر انواع و اقسام گوناگون و پیچیده تری بخود گرفته است.
سازمان ملل متحد در مصوبات متعدد خود در مجمع عمومی بر این مهم تاکید دارد که ” همه انسانها، آزاد به دنیا می‌آیند، ارزش و حقوق برابر دارند و همه این توانمندی را دارند که در توسعه و رفاه جامعه خود نقش سازنده داشته باشند”.
سازمان ملل در مصوبات مجمع عمومی خود تاکید دارد که: “هرگونه نگرش نظام‌یافته بر پایه برتری‌جویی نژادی، از دیدگاه علمی نادرست، از دیدگاه اخلاقی محکوم، ناعادلانه و برای اجتماع خطرناک است. چنین دیدگاه‌ها و باورهایی که به‌دنبال اثبات وجود نژادهای جداگانه انسانی هستند، نباید پذیرفته شوند.”
اما آمار و ارقام نهادهای نظارتی و مطالعات میدانی حکایت از آن دارد که با مصوبات سازمان ملل و برپایی چنین روزی لزوما معضل تبعیض نژادی در دنیا نه تنها حل نشده بلکه شدت هم پیدا کرده است.
شاید مبارزات مردم افریقای جنوبی برای رفع تبعیض نسبت به سیاه پوستان در این کشور منجر به سقوط نظام سیاسی مبتنی بر تبعیض نژادی در این کشور شد و اقلیت سفید پوست دیگر آن امتیازات گذشته را نداشته باشند اما نیک می دانیم که تبعیض نژادی اختصاص به تبعیض علیه رنگین پوست ها نداشته و ندارد.
در جای جای دنیا تبعیض های نژادی و قومی به صورت سازمان یافته و غیر سازمان یافته جریان دارد که ای بسا مهمترین آن تبعیض ها عبارتند از تبعیض علیه اویغورها در چین ، تبعیض، سرکوب و کشتار هزاره ها در افغانستان توسط طالبان ، تبعیض و کشتار و آواره سازی روهینگیاها در میانمار و تبعیض نسبت به مسلمانان و عرب تبار ها و افریقایی تبارها در کشورهای اروپایی و از همه مهمتر تبعیض کهن علیه سیاه پوستان در امریکا و بسیاری دیگر از موارد تبعیض که لیست بلند و بالایی برای ثبت همه آن‌ها لازم است…
اندیشه ی نژاد برتر که تبعیض نژادی بر آن استقرار یافته است 14 قرن قبل با نزول آیات نورانی قرآن کریم و سیره پیامبر عظیم الشان اسلام صلی الله علیه و آله و سیره ی امیرالمومنین علی علیه السلام ابطال گردید و بلال حبشی دوشادوش سایر اصحاب و یاران پیامبر بدون کمترین تبعیضی نقش آفرینی موذن را یافت اما دنیای متمدن غرب امروز علیرغم ادعاها و تبلیغات رنگین و پر زرق و برق رسانه ها همچنان گرفتار تبعیض نژادی است.
سازمان های نظارتی در اروپای غربی و امریکای شمالی کرارا تأکید کرده اند که پسران با نام کوچک اسلامی با وجود امتیازات تحصیلی و تجارب شغلی مناسب یک سوم سایر داوطلبان با همان سطح تجریبات و تحصیلات شانس پیدا کردن شغل مناسب را دارند و تبعیض‌ها در خصوص زنان و دختران محجبه در کشورهای غربی، ابعاد بسیار وسیع تری دارد.
با این حال همچنان هرسال اول فروردین بعنوان روز جهانی مبارزه با تبعیض نژادی گرامی داشته می‌شود تا شاید با نو شدن فصل و گاه شمار شمسی همانطور که زمستان جای خود را به بهار می‌دهد تفکرات متحجرانه نژادپرستی نیز از میان بروند.
