طبق گزارش سازمان جهانی خواربار و کشاورزی (فائو)، ایران با ضایعات سالانه مواد غذایی به ارزش 15 میلیارد دلار، یکی از کشورهایی است که بیشترین هدررفت غذایی در جهان را تجربه می‌کند.
حجمی که می‌تواند غذای سالانه ۱۵ میلیون ایرانی را تأمین کند.
بر پایه گزارش سازمان جهانی خواربار و کشاورزی (فائو) که سال گذشته منتشر شده، هر ایرانی به‌طور میانگین روزانه 134 کیلوکالری غذا را هدر می‌دهد.
این رقم، در مقیاس ملی معادل 35 میلیون تن ضایعات غذایی در سال است که ارزش اقتصادی آن نزدیک به 15میلیارد دلار برآورد می‌شود.
بر این اساس، ایران در کنار کشورهای دارای بیشترین هدررفت غذا در سطح جهانی قرار گرفته است.
مطالعه منتشرشده از سوی برنامه محیط زیست سازمان ملل نیز نشان می‌دهد که هر ایرانی به‌طور متوسط سالانه 71 کیلوگرم مواد غذایی را دور می‌ریزد.
آماری نگران‌کننده که در شرایط اقتصادی کنونی کشور و در حالی که میلیون‌ها نفر با ناامنی غذایی مواجه هستند، نیازمند توجه جدی و اقدام عملی است.
به گزارش فائو، میزان ضایعات سالانه غذا در ایران به اندازه‌ای است که می‌تواند نیاز غذایی سالانه 15 میلیون نفر را تأمین کند.
در حالی که در کشور، برخی اقشار برای تأمین وعده‌های غذایی روزانه خود با دشواری مواجه‌اند، این حجم از هدررفت مواد خوراکی، مصداق بی‌عدالتی پنهان در زنجیره مصرف است.
در سطح جهانی نیز وضعیت هشداردهنده است؛ طبق بررسی فائو، سالانه یک میلیارد و سیصد میلیون تن غذا در جهان دور ریخته می‌شود که معادل یک‌سوم کل غذای تولیدشده برای انسان‌ها است.
این مقدار می‌تواند نیاز غذایی دو میلیارد نفر گرسنه را در جهان برطرف کند.
کارشناسان اقتصادی و محیط‌زیستی هشدار می‌دهند که ادامه این روند در ایران، نه‌تنها منابع ملی را نابود می‌کند، بلکه آسیب‌های اجتماعی و اخلاقی گسترده‌ای نیز به همراه خواهد داشت.
آن ها هم چنین تأکید دارند که فرهنگ‌سازی، سیاست‌گذاری کارآمد و نظارت بر زنجیره تولید تا مصرف می‌تواند از این بحران جلوگیری کند.
اسراف و تبذیر در فرهنگ اسلامی نیز نه تنها رفتاری ناپسند، بلکه گناهی دانسته شده که آثار فردی و اجتماعی زیان‌باری دارد.
در قرآن کریم، خدای متعال در آیه 31 سوره اعراف می‌فرماید:
«کُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ»، (بخورید و بیاشامید ولی اسراف نکنید، که خداوند اسراف‌کنندگان را دوست ندارد.)
این آیه نشان می‌دهد که حتی در اموری چون خوردن و آشامیدن، که جزو نیازهای طبیعی انسان است، رعایت اعتدال و پرهیز از زیاده‌روی امری واجب و محبوب خداوند است.
همچنین در آیه ۲۶ سوره اسراء آمده است: «إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ»؛ (همانا تبذیرکنندگان برادران شیطان‌اند.)
در روایات نیز اهل بیت علیهم‌السلام نسبت به پرهیز از اسراف و دور ریختن نعمت‌ها هشدار داده‌اند.
از امام صادق علیه‌السلام نقل شده است: «إنّ مع الإسرافِ قِلَّةَ البرکةِ»، (با اسراف، برکت از میان می‌رود.)
امیرالمومنین حضرت علی علیه‌السلام نیز فرموده‌اند: «ما عالَ امرُؤٌ اقتَصَد»، (هیچ‌کس با میانه‌روی دچار فقر نمی‌شود.)
این آموزه‌ها بیانگر آن است که نگاه اسلامی به مصرف، نگاهی مسئولانه، خردمندانه و اخلاقی است.
در جامعه‌ای که هدررفت میلیاردها دلار غذا به عادت تبدیل شده، بازگشت به این ارزش‌ها می‌تواند راهگشای برون‌رفت از بحران‌های اقتصادی و اخلاقی باشد.
انتشار این گونه آمارها باید فرصتی برای بازاندیشی در رفتارهای مصرفی باشد؛ رفتاری که نه تنها با اقتصاد سالم، بلکه با آموزه‌های وحیانی نیز ناسازگار است.
