در سایه فقدان مدارک هویتی، هزاران کودک ایرانی و افغانستانی از حق تحصیل محروم مانده‌اند.
این بحران، به ویژه برای کودکانی که حاصل روابط خارج از ازدواج هستند، شدت یافته و مانع از دسترسی آنان به آموزش و آینده‌ای بهتر می‌شود.
گزارش‌های اخیر از وضعیت بحرانی دانش‌آموزان ایرانی و افغانستانی بدون شناسنامه و مدارک هویتی حکایت دارد.
به گفته مددکاران اجتماعی، مشکلاتی نظیر اختلال در سامانه ثبت‌نام، نداشتن کد ملی و دشواری در دریافت مدارک هویتی باعث شده است گروه بزرگی از این کودکان از تحصیل جا بمانند.
این بحران به ویژه شامل کودکانی می‌شود که حاصل روابط خارج از ازدواج یا ازدواج‌های موقت هستند و به دلیل نداشتن شناسنامه از تحصیل محروم شده‌اند.
در بسیاری از موارد، والدین این کودکان به دلیل شرایط معیشتی یا عدم آگاهی از قوانین، قادر به پیگیری مراحل قانونی برای دریافت مدارک هویتی فرزندان خود نیستند.
در عین حال، مدیران برخی مدارس نیز به بهانه‌های مختلف از ثبت‌نام این کودکان خودداری می‌کنند و در مواردی از آنان درخواست وجه اضافی برای ثبت‌نام می‌شود.
این وضعیت نه تنها به آینده تحصیلی این کودکان آسیب می‌زند، بلکه منجر به افزایش مشکلات اجتماعی و اقتصادی در آینده خواهد شد.
حمایت نهادهای مدنی و توجه به قوانین موجود برای ثبت‌نام کودکان مهاجر و بی‌هویت باید در اولویت قرار گیرد تا بتوان امیدی به بازگشت این کودکان به چرخه تحصیل داشت.
در نهایت، مسئله آموزش و پرورش باید به عنوان یک حق اساسی برای همه کودکان، صرف‌نظر از ملیت و هویت آنان، در نظر گرفته شود.
