آیت الله العظمی شیرازی: توبه بین خود و خدا کفایت می‌کند، نیازی به معرفی برای اجرای حد نیست
نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی، روز سه شنبه بیستم ربیع الاول سال 1446 برگزار شد، در این نشست هم چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال های حاضران در جلسه ، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.
آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با برخی از تفاوت های حق الله و حق النس فرمودند: اگر انسانی از روی عمد و یا از روی خطا و اشتباه، فردی را بکشد، باید خود او و یا دیگران از طرف او، دیه بدهند چرا که پرداخت دیه، حق است، اما اگر کسی مثلا شرلب بخورد، بهتر آن است که توبه کند و لازم نیست خود را معرفی کند، یعنی از ادله استفاده نمی شود که اگر کسی که گناهی مرتکب شده و حق مردم به گردن او نیست، لازم باشد که خود را معرفی کند اما در جایی که حق بر گردن اوست، باید حق، ضایع نشود.
معظم له در ادامه فرمودند: در حق الناس تصریح شده که نبایستی ضایع شود، اما در حق الله چنین دلیلی وجود ندارد، اگر چه برای سرپیچی از برخی از حقوق الهی، حد مشخص شده، اما دلیلی وجود ندارد که لازم است خود را معرفی کند تا حد بر او جاری شود، بلکه توبه بین خود و خدا کفایت می کند.
ایشان هم چنین تاکید فرمودند: اتفاقا در روایات متعدد از رسول خدا و امیرالمومنین صلوات الله علیهما وجود دارد که آن بزرگواران، وقتی افرادی برای اقرار مراجعه می کردند، تلاش می کردند که آن فرد اقرار نکند و ادعای او تشکیک می کردند.
آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با وظیفه وکیل دادگستری فرمودند: وکیل دادگستری جایز نیست که موکل خود را امر به منکر کند، یعنی او را راهنمایی به منکر نماید، لذا لازم است در مواردی که وکیل، وکالت افراد را بر عهده می گیرد، فرامین قرآن کریم و اهل بیت علیهم السلام را مدنظر قرار دهد.
معظم له در این زمینه تاکید فرمودند: توصیه به گیروی از قرآن کریم و اهل بیت علیهم السلام، بر اساس نص رسول الله صلی الله علیه و آله، نه یک کلمه کم و نه یک کلمه زیاد است.
ایشان در رابطه با تفاوت شیعه و محب اهل بیت علیهم السلام فرمودند: بین محب و شیعه تفاوت وجود دارد و در بسیاری از روایات، ضمن استفاده از تعبیر شیعه، صفات و کارهایی که باید توسط آنان صورت گیرد، مورد اشاره قرار گرفته است.
آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند: روایات متعددی از امام رضا علیه السلام در این زمینه وارد شده که در یکی از آن ها تصریح شده که نگویید ما شیعه هستیم، چرا که شما شیعه نیستید، بلکه محب هستسد.
معظم له هم چنین تاکید فرمودند: لذا بین محب اهل بیت و شیعه تفاوت وجود دارد، چرا که واژه شیعه به معنای پیرو و تبعیت کننده است، یعنی کسی که پا در جای پای اهل بیت بگذارد.
ایشان در رابطه با عمل به علم قاضی فرمودند : مشهور بین فقهای شیعه این است که قاضی حق ندارد به علم خود عمل کند ، بلکه باید طبق بیّنه و یمین عمل کند ، حتی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله که یقینا علم داشتند ، اما وقتی قضاوت می کردند می فرمودند : إِنَّمَا أَقْضِی بَیْنَکُمْ بِالْبَیِّنَاتِ وَ الْأَیْمَانِ ، [ای مردم!] تنها من در میان شما طبق شهادت شهود و سوگندها ، قضاوت می‌کنم ، در این روایت از تعبیر إِنَّمَا استفاده شده ، و إِنَّمَا از ادات حصر است ، لذا قاضی نمی تواند بر اساس علم و دانسته های خود ، قضاوت نماید ، حتی اگر قاضی ، شیخ انصاری و یا شیخ طوسی باشد.
آیت الله العظمی شیرازی هم چنین با اشاره به ایام حکومت امیرالمومنین فرمودند : علاوه بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله که طبق علم خود عمل نمی کردند ، امیرالمومنین صلوات الله علیه هم طی پنج سال حکومت خود که بارها قضاوت کردند ، و حتی کتاب های مستقلی حول قضاوت امیرالمومنین ، به آن مقداری که به دست رسیده ، نوشته شده ، همانند پیامبر اکرم ، بر اساس بیّنه و اَیمان یعنی دلایل و شهود و سوگند افراد ، قضاوت می کردند.
معظم له در رابطه با برخی از روایاتی که در آنها اشاره شده که امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف پس از ظهور ، بر اساس علم خود قضاوت دارند ، فرمودند : اگر حتی روایت صحیح در این زمینه وجود داشته باشد ، به من نشان بدهید ، در حالی که بر خلاف این ادعا دو روایت صحیح وجود دارد ، و در رابطه با ادعای قضاوت حضرت حجت بر اساس علم خود ، سی ، چهل روایت نقل شده که بیش از ۳۰ مورد آن ، مستند به یک راوی ضعیف است ، که همه او را تضعیف کرده اند.
ایشان در ادامه فرمودند: اما دو روایت صحیح وجود دارد که یسیر بسیرة جده رسول الله و یسیر بسیرة جدّه أمیرالمؤمنین صلوات الله علیهما ، یعنی بر اساس سیره و روش جد خودشان حضرت رسول الله و جد خودشان امیرالمومنین صلوات الله علیهما عمل می کنند ، و پیامبر اکرم و امیرالمومنین ، بر اساس علم خودشان عمل نمی کردند.
آیت الله العظمی شیرازی با اشاره به آیه ۲۶ سوره ص ، يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ ، ای داود، ما تو را در روی زمین مقام خلافت دادیم، پس میان خلق خدا به حق حکم کن ، ضمن رد ادعاهایی که گفته اند امام زمان هم چون حضرت داود بر اساس علم خود قضاوت می کنند ، فرمودند : حق و عدل در اینجا به معنای این نیست که حضرت داود بایستی بر اساس علم خود عمل نماید ، بلکه در روایات در تفسیر همین آیه نیز آمده که منظور اَیمان و بیّنات است.
معظم له با تاکید مجدد بر اینکه مشهور بین فقها این است که قاضی حق ندارد که به علم خود عمل کند ، فرمودند : البته قول خلاف در این زمینه هم وجود دارد که بین حقوق الهی و حقوق مردم ، فرق گذاشته اند ، اما مشهور بین فقها این است که قاضی نمی تواند به علم خود عمل کند ، و حتی می بینیم که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ، که قطعا علم وجدانی داشتند ، اما فرمودند : إِنَّمَا أَقْضِی بَیْنَکُمْ بِالْبَیِّنَاتِ وَ الْأَیْمَانِ.
ایشان در ادامه فرمودند : در روایات متعدد آمده و فقها در کتب فقهی مانند جواهر و غیر آن نیز مرقوم فرموده اند: که وقتی خدا خطاب به حضرت داوود فرمود: «فَاحْکُمْ بَیْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ» ، حضرت داوود علی نبینا و آله و علیه السلام (قریب به این مضمون) به خدا عرض کرد: خدایا طرفین نزاع هر کدام ادّعا می کند حق با اوست من چه کنم؟ خدای متعال فرمود: «إقضِ بینهم بالبیّنات وأضِفهم الی اسمی یحلفون به». یعنی: طبق قسم و شاهد میان آنها حکم کن.
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام، قَالَ: «فِی کِتَابِ عَلِیٍّ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ أَنَّ نَبِیّاً مِنَ الْأَنْبِیَاءِ شَکَا إِلی رَبِّهِ الْقَضَاءَ، فَقَالَ: کَیْفَ أَقْضِی بِمَا لَمْ تَرَ عَیْنِی، وَلَمْ تَسْمَعْ أُذُنِی؟ فَقَالَ: اقْضِ بَیْنَهُمْ بِالْبَیِّنَاتِ، وَأَضِفْهُمْ إِلَی اسْمِی یَحْلِفُونَ بِهِ».
وعَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: فِی کِتَابِ عَلِیٍّ (علیه السلام) أَنَّ نَبِیّاً مِنَ الْأَنْبِیَاءِ شَکَا إِلَی رَبِّهِ فَقَالَ: یَا رَبِّ کَیْفَ أَقْضِی فِیمَا لَمْ أَشْهَدْ وَلَمْ أَرَ، قَالَ: فَأَوْحَی اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ إِلَیْهِ: أَنِ احْکُمْ بَیْنَهُمْ بِکِتَابِی وَأَضِفْهُمْ إِلَی اسْمِی فَحَلِّفْهُمْ بِهِ، وَقَالَ: هَذَا لِمَنْ لَمْ تَقُمْ لَهُ بَیِّنَةٌ.
سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود: برخی از احکام نجاست، شرح آیه 5 سوره مدثر، احکام فاصله و حائل در نماز جماعت، برخی از احکام ربا، برخی از احکام صلح، و شرح داستان حضرت یوسف، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن ها اشاره و یا پاسخ داده شد.
لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت 11:15 به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.
