آیت الله العظمی شیرازی: در زیارت عاشورا از خدا می خواهیم که شفاعت امام حسین را روزی ما بفرماید، یعنی آن حضرت را شَفع و همنشین و همراه ما قرار بدهد

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی، روز چهارشنبه هفدهم محرم سال 1446 برگزار شد، در این نشست هم‌چون جلسات پیشین، ایشان به سوال‌های حاضران در جلسه، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی با اشاره به این فراز از زیارت عاشورا : أَللّهُمَّ ارْزُقْنی شَفاعَةَ الْحُسَیْنِ یَومَ الْوُرُودِ، خدایا شفاعت امام حسین علیه السلام را از لحظه مرگ روزى من فرما، فرمودند: این که در زیارت عاشورا از خدا می خواهیم که خدایا شفاعت امام حسین را روزی من بفرما، یعنی خدایا امام حسین علیه السلام را شَفع و همنشین و همراه من قرار بده، به این مفهوم که همان صورتی که هستم امام حسین من را بپذیرند.

معظم له در ادامه فرمودند: روایاتی داریم که یومَ الورود تعبیر به قیامت شده است ، بدان معنا که هنگامی که فرزندان آدم می میرند ، قیامت برای آنان شروع می شود، لذا قیامت برای هر کس از همان لحظه مرگ حتی قبل از آن که او را دفن کنند، شروع می شود.

ایشان در تشریح عبارت یومَ الورود فرمودند : یومَ الورود باید به معنای لحظه ی مرگ باشد چون قیامت از آن زمان شروع می شود، لذا یومَ الورود به معنای قیامت است، اما در روایت آمده که قیامت برای هر کسی از زمانی شروع می شود که حتی وقتی جنازه انسان را از روی زمین برنداشته اند، که همان لحظه شروع قیامت برای هر انسان است.

آیت الله العظمی شیرازی با تاکید بر اینکه برخی از آیات قرآن فرمودند: اگر چه این آیات شریفه، خطاب به پیامبر اکرم آمده اما در حقیقت خطاب به عموم است و حدیث مشهوری از امام صادق نقل شده که : نَزَلَ اَلْقُرْآنُ بِإِيَّاكِ أَعْنِي وَ اِسْمَعِي يَا جَارَةُ ، قرآن مانند اين ضرب المثل عربى نازل شده (كه گويند:) «اياك اعنى و اسمعى يا جاره»(يعنى به تو ميگويم ولى اى همسايه تو گوش كن)، و در زبان فارسی هم مشابه این ضرب المثل وجود دارد که می گویند به در بگو تا دیوار بشنود، و در این آیه، اگر چه خطاب خدای متعال ، پیامبر اکرم است ، اما در حقیقت خدا، دیگران را مورد خطاب قرار داده است.

معظم له هم چنین تاکید فرمودند : چون عصمت ، قطعی و مسلم است ، هر چیزی که با آن منافات داشت ، به خاطر مسلم بودن عصمت ، موارد دیگر باید تاویل شود.

ایشان در رابطه با وام هایی که با چند در صد سود به مشتریان داده می شود ، فرمودند : اگر این گونه وام ها جنبه ی ربا داشته باشد ، مطلقا جایز نیست ، چرا که از امیرالمومنین علیه السلام روایت شده که : لَعَنَ رَسُولُ الله صلى الله عليه و آله اَلرِّبا و آكِلَهُ و بائِعَهُ و مُشْتَريَهُ وَ كاتِبَهُ و شاهِدَيْهِ ، پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله در اين روايت ، پنج گروه را كه در ارتباط با ربا هستند ، لعنت فرموده اند: رباخوار ، فروشنده مال ربوی ، ربا دهنده ، كسى كه ربا را محاسبه مى كند ، شهود قرارداد ربا.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : اگر این وام ها تحت عنوان مضاربه یا سایر عقود شرعی از سوی بانک ها پرداخت می شود ، اگر واقعا شروط مضاربه در آن رعایت می شود ، اشکال ندارد ، و حتی اگر به خاطر اصل صحت ، به آن مضاربه گفته می شود ، باز هم اشکال ندارد ، اما اگر فقط از لفظ مضاربه استفاده شده اما شرایط مضاربه در آن عمل نمی شود ، ربا محسوب می شود.

معظم له در ادامه فرمودند : ربا دادن به کافر جایز نیست ، اما ربا گرفتن از کافر حربی بنا بر قول مشهور جایز است ، البته روایات صحیحه هم وجود دارد و جماعتی از فقها نیز به آن عمل کرده اند و من هم این مساله را بعید نمی دانم که ربا گرفتن از کافر ولو غیرحربی ، چه مُعاهد ، چه مشرک ، چه اهل کتاب ، بنا بر این قول ، مطلقا اشکال ندارد.

ایشان با اشاره به مالکیت برخی از بانک ها در کشورهای اسلامی، فرمودند : در کشورهای اسلامی ، غالبا برای بانک ها ، مالکیت وجود ندارد ، یا به تعبیری مجهول المالک هستند ، لذا از این باب ، و نه بحث ربا ، گرفتن وام از این گونه بانک ها ، نیاز به اجازه حاکم شرع و فقیه جامع الشرایط دارد ، و گرنه وام گرفتن از این چنین بانک هایی جایز نیست ، اما در کشورهای غیراسلامی ، چون توافق هایی بین آنها و کشورهای اسلامی وجود دارد ، و در نتیجه معاهد یا مستامن و ذمی هستند ، به جز محارب که استثنا می باشد ، در سایر موارد ، معامله با آن ها صحیح است ، چه مسلمانان با آن ها معامله کنند و چه آنها با یکدیگر.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : اگر این وام ها تحت عنوان مضاربه یا سایر عقود شرعی از سوی بانک ها پرداخت می شود ، اگر واقعا شروط مضاربه در آن رعایت می شود ، اشکال ندارد ، و حتی اگر به خاطر اصل صحت ، به آن مضاربه گفته می شود ، باز هم اشکال ندارد ، اما اگر فقط از لفظ مضاربه استفاده شده اما شرایط مضاربه در آن عمل نمی شود ، ربا محسوب می شود.

معظم له در رابطه جواز شهادت ثالثه در تشهد طبق نص روایات ، فرمودند : در روایتی که مرحوم شیخ طوسی در کتاب خود به نام مصباح المتهجد آورده ، بدون اعاده ی ( أَشْهَدُ ) ، بعد از شهادت ثانیه ، بگوید : و ان علیا نعم الولی ، چون در روایت آمده ، اشکال ندارد ، اما اگر ( أَشْهَدُ ) را در نماز ، اضافه کند ، و یا اضافه بر آنچه در روایت آمده ، اشکال دارد.

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود: شرح مفهوم مَا عَرَفْنَاكَ حَقَّ مَعْرِفَتِكَ وَ مَا عَبَدْنَاكَ حَقَّ عِبَادَتِكَ در برخی ادعیه و زیارات، شرح مفهوم کلاله در باب ارث و احکام آن، برخی از احکام قصر و تمام در نماز جماعت، و برخی از احکام محرمیت در ربیبه، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن‌ها اشاره و یا پاسخ داده شد.

لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۰:۴۵ به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.