آیت الله العظمی شیرازی: دلایل گوناگون حکایت از آن دارد که هر آنچه را که رسول خدا نسبت به آن علم و آگاهی دارند، بقیه معصومین نیز بدان علم و آگاهی دارند

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی ، روز یکشنبه نوزدهم شوال سال ۱۴۴۵ برگزار شد، در این نشست‌‌ها هم‌چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال‌های حاضران در جلسه ، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با علم معصومین علیهم السلام فرمودند: همانگونه که رسول خدا فرموده اند: ما من شیء علمنی ربی الا علمته علیا، هیچ چیزی را که نبوده که پروردگار به من بیاموزد مگر آنکه به علی نیز آموخته شده باشد، لذا هر آنچه را که خدای متعال به پیامبر آموخت، به امیرالمومنین نیز آموخته شد، و هر آنچه را که امیرالمومنین بدان علم و آگاهی دارند، ۱۱ امام دیگر و مادرشان حضرت فاطمه زهرا نیز به آن علم و آگاهی دارند.

معظم له در ادامه فرمودند: مقتضای روایات متعدد حکایت از آن دارد که ۱۴ معصوم علیهم السلام در علم یکسان هستند، اما در درجات با یکدیگر متفاوت هستند، و دلایل گوناگون، حکایت از آن دارد که هر آنچه را که رسول خدا نسبت به آن علم و آگاهی دارند، بقیه معصومین نیز بدان علم و آگاهی دارند.

ایشان هم چنین تاکید فرمودند: از روایات چنین استفاده می‌شود که هر آنچه را که رسول خدا می دانند، سایر معصومین نیز بدان ها آگاهی دارند، لذا بر حسب روایات که به شکل متواتر در معنا و یا اجمالا وارد شده، چیزی را که رسول خدا نسبت به آن علم داشته باشند اما امیرالمومنین به آن آگاه نباشند وجود ندارد.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با فضیلت و علم معصومین علیهم السلام فرمودند: فضیلت غیر از علم و امامت است، ائمه علیهم السلام، هم امام هستند و هم علم دارند، و علمشان بر حسب روایات یکسان است ، یعنی میزان علم در چهارده معصوم علیهم السلام فرق نمی‌کند ، و طبق روایات ، علم امام حسن عسکری علیه السلام همانند علم پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می‌باشد، اما معصومین علیهم السلام، در مقام و فضیلت فرق می‌کنند.

معظم له در رابطه با افضل بودن امیرالمومنین نسبت به سایر ائمه علیهم السلام به دلیل مشارکت در جهاد ، فرمودند: ما نمی‌دانیم دلیل افضل بودن امیرالمومنین نسبت به بقیه‌ی امامان معصوم به چه جهتی بوده است، اما ممکن است مشارکت ایشان در جهاد یکی از دلایل افضل بودن نسبت به سایر امامان معصوم باشد، اما در ادله و روایات استفاده شده که امیرالمومنین افضل از بقیه ائمه هستند، و بعد از آن، حضرت زهرا افضل هستند، و پس از ایشان، امام حسن افضل هستند و بعد هم امام حسین علیه السلام، افضل هستند.

ایشان در ادامه فرمودند: همه‌ی ائمه علیهم السلام، امامت دارند، غیر از حضرت زهرا سلام الله علیها که امامت ندارند اما حجیت دارند، و حجت بر مردم هستند، امامت یعنی ریاست بر دین و دنیا، و حضرت زهرا سلام الله علیها حجت بر مردم هستند، و افضل از فرزندان معصوم و ائمه ی خود هستند، اما در ادله برای حضرت زهرا سلام الله علیها، امامت ذکر نشده و به عنوان حجت بر مردم معرفی شده‌اند.

آیت الله العظمی شیرازی با اشاره به عبارت کُلُّهُم نورٌ واحِدٌ در رابطه با معصومین علیهم السلام فرمودند: معصومین علیهم السلام ، نور واحد هستند، اما میزان نور بعضی از آن‌ها بیشتر بوده است، امام حسین علیه السلام فرمودند:  جَدّی خَیرٌ منّی اَبی خَیرٌ منّی اُمّی خَیرٌ منّی اَخی خَیرٌ منّی، و  در اینجا مراتب افضل بودن بیان شده است.

معظم له در ادامه فرمودند: برای یکسان بودن علم معصومین علیهم السلام، دلیل وجود دارد، یعنی علم هیچکدام بیشتر از دیگری نیست، اما در مراتب و افضل بودن با هم فرق دارند، که برای این مساله هم دلیل وجود دارد.

ایشان با اشاره به تفاوت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نسبت به سایر معصومین علیهم السلام فرمودند: فرق پیامبر اکرم با سیزده معصوم دیگر در این است که ایشان نبی هستند اما مابقی معصومین، جزء انبیا نیستند و از اوصیا هستند.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با برخی از مفاهیم صلوات فرمودند: صلوات ظاهرا به معنای مکان صلوات می باشد، و مکان صلوات در اسلام فقط مساجد نمی باشد بلکه تمام نقاط زمین به آن اختصاص دارد، اما شاید در دیگر ادیان فقط در معابد خود عبادت می کنند اما در اسلام حتی در صحرا و خانه ها هم خواندن نماز جایز است.

معظم له در رابطه با این ادعا که گفته شده امیرالمومنین سبب آفرینش برخی از چیزها بوده اند، فرمودند: روایات فراوانی وجود دارد که علامه مجلسی هم آن را در کتاب بحارالانوار در ابواب متعدد نقل کرده‌اند که خدای عزوجل هر آنچه را که آفریده، بعضا خود مستقیم خلقت آن را انجام داده، و گاه به وسیله دیگران از جمله ملائکه انجام داده است.

ایشان در ادامه فرمودند: در این که امیرالمومنین علیه السلام افضل از ملائکه هستند شکی نیست اما اینکه چه چیزهایی را خدای متعال به وسیله امیرالمومنین آفریده است ما نمی دانیم، ولی در رابطه با ملائکه در برخی از روایات نقل شده که چه چیزهایی به وسیله آنان آفریده شده است، لذا در برخی از ادعیه از جمله در ماه رجب آمده که: لا فَرْقَ‏ بَیْنَکَ‏ وَ بَیْنَها إِلَّا أَنَّهُمْ‏ عِبادُکَ‏ وَ خَلْقُکَ، خدایا فرقی بین تو و والیان أمر تو نیست جز این که والیان أمرت، عبد تو و مخلوق تو هستند.

آیت الله العظمی شیرازی با تاکید بر اینکه ۱۴ معصوم علیهم السلام همگی بندگان خدا هستند فرمودند: در نماز هم می خوانیم: «أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ»، و به همین مقدار در ادله وارد شده است.

معظم له در رابطه با حکم کثیر السفر نمودند: در روایات، عنوان کثیرالسفر نیامده است، ولی فقها از این عنوان، برای تسهیل استفاده کرده اند، اما در روایات از سه عنوان استفاده شده، که همین معنا را دارد، عنوان اول مربوط به کسی است که شغل او سفر است، ماننده راننده، و عنوان دوم مربوط به کسی است که شغل او سفر نیست، اما مثلا در شهری ساکن است، ولی شغل او در شهر دیگری است، و بایستی همه روزه یا بیشتر روزها، بین شهر محل سکونت و شهری که در آنجا کار می کند، رفت و آمد نماید، به این عنوان، کثیر السفر گفته می‌شود، و عنوان سوم مربوط به کسی است که دارای وطن نیست و مثلا اهل بادیه است و در صحرا زندگی می‌کند، و جای ثابتی ندارد و مرتب در حال حرکت است، این سه دسته نمازشان تمام و می‌توانند روزه بگیرند.

ایشان در ادامه فرمودند : اگر برای چنین شخصی اتفاق افتاد که ده روز در شهر خود بماند، و بعد از ده روز از شهر خود خارج شد، در اولین سفر، نماز او شکسته است.

آیت الله العظمی شیرازی هم‌چنین تاکید فرمودند: ملاک در چنین مواردی، مساله‌ی وطن نیست، بلکه ملاک، مسافر بودن یا مسافر نبودن است، لذا اگر از نظر عرفی، مسافر است، نماز او شکسته است.

معظم له در رابطه با اطلاق عنوان کثیرالسفر بر برخی سفرها فرمودند: در گذشته‌های قدیم که به سفر حج می‌رفتند ، گاهی سفرها یک سال به طول می‌انجامیده ، لذا به این‌گونه سفرها، کثیرالسفر نمی گویند، چرا که سفر حج، یک سفر است، ولو یک سال طول بکشد، یا اگر کسی از قم به مشهد، قصد سفر داشت، اما این سفر را در چند مرحله انجام داد، مثلا در تهران یا شمال توقف کرد، تمامی این مراحل، یک سفر محسوب می‌شود، ولو مثلا در ده نقطه توقف کند، و چون این یک مساله عرفی است، این مراحل متعدد در یک سفر، سفرهای متعدد تلقی نشده، و حکم کثیرالسفر را ندارد، و یک سفر محسوب می‌شود.

ایشان در رابطه با فرق میان کثیر السفر و ذو وطنین فرمودند: بین کثیرالسفر و ذو وطنین تفاوت وجود دارد ، کثیر السفر هم در شهر محل اقامت، و هم در شهر محل تحصیل یا کار، و هم در بین راه، نماز او تمام است، و اگر ظهر در بین راه بود، روزه‌اش صحیح است، اما در ذو وطنین، مثلا اگر کسی یک منزل در قم و منزل دیگری در تهران دارد، که گاهی در تهران و گاهی در قم زندگی می کند، این شخص اگر در بین راه بود هم نماز او شکسته است، و هم اگر ظهر در بین راه بود، نمی‌تواند روزه بگیرد.

آیت الله العظمی شیرازی با اشاره به آیه ۷۵ سوره انفال: وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَىٰ بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ، و ارث مراتب خویشاوندان در کتاب خدا بعضی بر بعض دیگر مقدم شده است، فرمودند: در روایات متواتر از اهل بیت علیهم السلام و نیز اجماع عام مسلمین و نه فقط شیعه بر این نکته تاکید شده که ارث به نسبت نسب، دارای سه طبقه است، طبقه اول والدین و اولاد، طبقه دوم خواهران و برادران، طبقه سوم عمه و عمو و خاله و دایی، و در ارث برادر از خواهر و یا خواهر از برادر تفاوتی در این نیست که ازدواج کرده باشد و یا ازدواج نکرده باشد.

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود: میزان اعتبار تفسیر علی بن ابراهیم قمی، برخی از فضائل امام حسین، شرح آیه ۱۲۴ سوره طه، برخی از احکام قاعده فراغ در وضو و نماز، برخی از احکام تکبیرة الاحرام، حکم استفاده از اجزای حیوانات و پرندگان در نماز، علامات حرمت حیوانات و پرندگان، و برخی از احکام صید و ذبح، از دیگر مواردی بود که در این نشست‌ علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن‌ها اشاره و یا پاسخ داده شد. لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۰:۴۵ به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.