هفتهای که گذشت وضعیت «مهاجرت از ایران» باز هم در میان اخبار مهم این کشور بود.
رفتنهایی که در سالهای اخیر به مرز هشدار رسیده و حالا نتایج هشدارهای کارشناسان را میتوان در شاخصهای جهانی، بازار کار و جمعیت کشور دید.
با تداوم «بیسابقهترین موجهای مهاجرتی» شهروندان ایران، مدیر رصدخانه مهاجرت ایران پیشبینی کرد که در آینده نزدیک وزارتخانه مهاجرت تشکیل میشود.
در تمام دنیا مهاجرت از یک کشور به مقصد دیگری یک روال عادی به شمار میرود ، تمایل به زندگی در کشوری دیگر را میتوان یکی از حقوق اولیه بشر عنوان کرد ، این موضوع تا حدی معمول است که مسائلی، چون سرمایه گذاری یا تحصیل و در کنار خانواده بودن اصلیترین دلایل مهاجرت به شمار رود.
اما در عین حال مهاجرت نخبگان و نیروی کار متخصص به عنوان سرمایه اقتصادی از یک کشور که آمارهای نگران کنندهای داشته باشد را نمیتوان یک امر معمول عنوان کرد.
وقتی موضوع مهاجرت به نخبگان یا متخصصان میرسد، اهمیت بیشتری مییابد ، زیرا به معنای ترک کشور توسط گروهی است که سرمایه انسانی ارزشمندی برای توسعه کشور مبدأ به شمار میآیند که معمولا مدیران هر کشور و جامعه نسبت به این نوع مهاجرت حساستر هستند.
دلایل و عوامل زیادی در مهاجرت نخبگان و متخصصان ایرانی به کشورهای دیگر و خارج از کشور نقش دارد ،یکی از این دلایل افزایش ناامیدی و یاس در بین نخبگان و نیروهای متخصص کشور نسبت به آیندهی کشور است.
آنچه طی سالهای گذشته شاهد هستیم مهاجرت هرروزه جوانان نخبه ایرانی است، خروج هر یک از این جوانان از کشور معادل با خروج سرمایههای هنگفتی است چراکه همین افراد با حضور در عرصههای علمی سایر کشورها موفقیتهای بسیاری برای آنها به ارمغان میآورند.
مشکلات اقتصادی یکی از مواردی است که موجب شده طی سالهای اخیر شاهد رشد مهاجرت نخبگان ایرانی باشیم.
بهرام صلواتی، مدیر رصدخانه مهاجرت با هشدار درباره سرعت خروج شهروندان از ایران گفته کشور در حال تجربه یکی از بیسابقهترین موجهای مهاجرتی است.
وی هم چنین افزود : پیشبینی میشود ایران در آینده نزدیک به دنبال ایجاد «وزارتخانه مهاجرت» باشد.
صلواتی تاکید کرد موضوع مهاجرت با سرعت تمام در حال گسترده شدن است و سرعت خروج از ایران حتی از سرعت کرونا هم بیشتر است.
او در ادامه موضوع مهاجرت از ایران را «ابرچالش نیروی انسانی» نامید و گفت: «با پدیده بسیار سهمگینی روبهرو هستیم و اثر آن را سال بعد خواهیم دید. مهمترین سرمایه این کشور بیصاحب مانده است.»
این تحلیلگر ارشد حوزه مهاجرت توضیح داد: «ما جزو معدود کشورهای مهاجرپذیر و مهاجرفرست دنیا هستیم که دنیا را آب برده و ما را خواب برده است. تازه متوجه شدیم که چه اتفاقی افتاده است»
صلواتی همچنین از سقوط جایگاه ایران در حوزه رقابتپذیری برای استعدادها در بازهای یک ساله خبر داد و افزود که ایران با رتبه ۱۱۶ در میان ۱۳۴ کشور در سال ۲۰۲۳ میلادی نسبت به سال ۲۰۲۲ میلادی چهار پله سقوط کرده است.
مقصود فراستخواه، جامعهشناس نیز گفته است: مهاجران بخش مهمی از جمعیت سرزمین ایران هستند ، و بالاترین کیفیت در میان مهاجران دنیا را دارند ، تحصیلات و مهارت بالا دارند ، این مهاجران ایرانی ، مشارکت اقتصادی تقریبا معادل اهالی آن کشورها را دارند.
در آذرماه امسال نیز رسول صادقی، عضو هیأت علمی گروه جمعیتشناسی دانشگاه تهران با هشدار درباره هدر رفت منابع انسانی ایران گفته بود جریان مهاجرت به مناطق روستایی کشور هم نفوذ کرده و در استان ایلام روستایی را داریم که ۱۱۵ نفر از جوانان آن به استرالیا رفتهاند.
روزنامه دنیای اقتصاد نیز در ۱۸ آذر در گزارشی از افزایش آمار مهاجرت زنان از ایران خبر داده و نوشته بود: «در سال ۲۰۲۱ بالغ بر ۵۲ درصد اقامتهای دائم صادر شده برای ایرانیان در کانادا، ۴۵ درصد در فنلاند و ۴۹ درصد در استرالیا مربوط به زنان بوده است.»