آیت الله العظمی شیرازی : خدای عزوجل همه چیز را در اختیار ۱۴ معصوم علیهم السلام قرار داده است ، اما آنچه در اختیار ایشان قرار داده ، متعلق به خودشان نیست ، بلکه متعلق به خدای متعال است

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی ، روزهای پنجشنبه و جمعه بیست و یکم و بیست و دوم جمادی الثانی سال ۱۴۴۵ برگزار شد، در این نشست هم چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال های حاضران در جلسه ، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی در این نشست فرمودند : خدای عزوجل همه چیز را در اختیار ۱۴ معصوم علیهم السلام قرار داده است ، اما آنچه در اختیار ایشان قرار داده ، متعلق به خودشان نیست ، بلکه متعلق به خدای متعال است ، بنابراین خدای عزوجل هر چه دارد ، متعلق به خودش است ، و این فرق بین معصومین و خدای متعال است.

معظم له در ادامه فرمودند : در زیارت صحیحه ی امام حسین علیه السلام آمده است : إِرَادَةُ الرَّبِّ فِی مَقَادِیرِ أُمُورِهِ تَهْبِطُ إِلَیكُمْ وَ تَصْدُرُ مِنْ بُیوتِكُم ، اراده خدا در مقدراتش اول بر شما وارد می‌شود ، و بعد از شما به سوی دیگری صادر می‌شود ، و در اینجا تاکید بر مقدرات امور الهی و نه مردم شده است ، و در این زمینه روایات و دعاهای متعددی وارد شده است.

ایشان هم چنین تاکید فرمودند : معصومین علیهم السلام توان انجام هر کاری را دارند ، اما این توان مربوط به خودشان نیست ، بلکه آنچه که دارند ، از خدای متعال است.

آیت الله العظمی شیرازی ، در رابطه با درخواست برخی از حاجات از معصومین علیهم السلام فرمودند : اگر انسان در مواردی مثلا خطاب به امام رضا علیه السلام بگوید که من را شفا بدهید ، هیچ اشکالی ندارد ، یا اگر خطاب به حضرت عباس سلام الله علیه چنین درخواستی کند ، اشکال ندارد ، چرا که این اختیار و قدرتی است که خدا به ایشان عطا فرموده است.

معظم له در ادامه تاکید فرمودند : البته در مواردی که خصوصیت دارد ، و برداشت بد از آن می شود ، انسان نباید آنها را بر زبان جاری کند ، که به آن عنوان ثانوی می گویند.

ایشان با ذکر مثالی برای روشن شدن این موضوع فرمودند : اختیارات معصومین علیهم السلام ، همانند وکیلی است که به او اختیاراتی تفویض می شود ، مثلا یک تاجر میلیاردری شخصی را وکیل می کند ، و به او می گوید که هر چه را که تو صلاح می دانی ، اجازه ی تصرف در اموال من را داری ، از جمله خرید و فروش و هر نوع تصرف دیگر ، لذا این وکیلی که به او اختیارات وسیعی تفویض شده ، هر کاری می تواند انجام دهد ، اما مالک آن اموال نیست ، در مورد معصومین علیهم لسلام نیز دقیقا به همین صورت ، خدای متعال ، همه چیز به آنان داده است.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : تنها از آیات قرآن کریم نمی توان احکام شرعی را به دست آورد ، به عنوان مثال برای حکم نماز صبح و چگونگی خواندن آن در قرآن کریم ، فقط از دو کلمه استفاده شده ، و آیه ۷۸ سوره اسراء فرموده : وَقُرْآنَ الْفَجْرِ ، لذا در چنین شرایطی تکلیف انسان برای چگونه خواندن نماز صبح چیست ؟ ، آیا باید فقط سوره قل هوالله را بخواند ؟ ، یا آن را به صورت نشسته و یا خوابیده بخواند ؟ ، و این چنین تصور کند که حکم خدا را که وَقُرْآنَ الْفَجْرِ باشد ، به جا آورده است ، لذا کتاب الله به تنهایی نمی تواند به تنهایی روشنگر احکام الهی باشد ، بنابراین حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله بارها فرمودند : کتاب الله و عترتی ، به همین دلیل باید از روایات به دست آورد که وَقُرْآنَ الْفَجْرِ به چه معناست و نماز صبح چگونه باید خوانده شود.

معظم له در ادامه تاکید فرمودند : آنچه توسط حضرت سیدالشهدا صورت گرفت ، قیام بوده است ، و در زیارات امام حسین علیه السلام ، از لفظ ثائر استفاده شده ، و ثورة هم در عربی به معنای انقلاب است ، البته این قیام هم چون انقلاب های متعارف در دنیا نبوده است ، و بلکه به معنای انقلاب حقیقی بوده است ، لذا فرموده اند : أسير بسيرة جدی و سيرة أبی علی بن أبی طالب

ایشان در رابطه با تفاوت علم و حکمت فرمودند : حکمت چیزی اضافه بر علم است ، و این مطلب در تفاسیر ذکر شده و شاید در روایات هم آمده باشد ، حکمت یعنی وَضعُ الشَّيْء فِي موضِعِهِ ، یعنی هر چیزی را در جای خود قرار دادن ، و خدای متعال در آیه ۱۲۵ سوره نحل هم می فرماید : ادْعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ ، ای رسول ، مردم را با حکمت (و برهان) و موعظه ی نیکو به راه پروردگارت دعوت کن و با بهترین طریق با آنان مجادله کن (و وظیفه تو بیش از این نیست) ، که در این جا پیامبر خدا ، برای ارتباط با مردم ، دعوت به حکمت و مجادله ی احسن شده است.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : لذا به مقداری که با اسلوب نیکو و موعظه ی حسنه تاثیرگذار است ، مناسب است انسان برای هدایت و نصیحت ، تلاش کند ، و رسول خدا صلی الله علیه و آله هم در این زمینه تلاش فرمودند ، و برخی از مردم هدایت شدند ، و جماعتی از آنان ، منافق شدند ، لذا وظیفه مهم ، سخن گفتن بر اساس حکمت و موعظه ی حسنه ، در درجه اول ، وظیفه هر انسانی است.

معظم له در رابطه با مناسب نبودن استفاده از برخی اسماء و صفات برای خدای متعال ، فرمودند : مناسب نیست از صفت عاقل برای خدای متعال استفاده کرد ، چون خدای عزوجل ، خود خالق عقل است ، و از آنجا که اسماء الله توقیفی است ، باید از معصومین علیهم السلام رسیده باشد ، و گرنه با آن که خدای عزوجل در آیه ۶۴ سوره واقعه فرموده : أَأَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ ، آیا شما آن زارع هستید یا ما زارع هستیم؟ ، اما نمی توان به خدا گفت : یا زارع ، چون زارع بر خدا اطلاق نشده است ، ولو آنکه خدای متعال خود فرموده : نَحْنُ الزَّارِعُونَ ، خلاصه آنکه اطلاق اسم و صفت بر خدای متعال ، توقیفی است ، و دلیل می خواهد ، لذا اسماء الله باید از معصومین رسیده باشد ، و هر اسمی که نرسیده باشد ، نمی توان به خدا نسبت داد ، و به عنوان مثال از هزار اسمی که در دعای جوشن کبیر آمده ، در آنجا از زارع و عاقل به عنوان اسماء الهی چیزی نمی بینیم.

ایشان در رابطه با مقدار فاصله ای که در نماز جماعت مضر نبوده و باعث بر هم خوردن و بطلان نماز جماعت نمی شود ، فرمودند : این مساله در عروة الوثقی آمده و محل اختلاف است ، و در برخی از روایات هم آمده که به اندازه یک گوسفند که بخوابد و در برخی از روایات هم از فاصله یک اسب به میان آمده و دقیقا مشخص نیست که منظور عرض یا طول اسب است ، لذا این مساله ، محل اختلاف است ، و آنچه که خود من برداشت نموده ام ، این است که تا یک و نیم متر اگر فاصله باشد ، اشکال ندارد ، اما بیشتر از آن محل اشکال است ، یعنی ماموم با امام ، و ماموم با ماموم قبلی ، تا حدود یک و نیم متر اشکال ندارد و جماعت صدق می کند و صحیح است.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه در رابطه با معنای واژه مستضعف در قرآن فرمودند : مستضعف ، به معنای ضعیف نیست ، بلکه به معنای کسی است که به ضعف کشانیده شده است ، لذا مستضعف ، لزوما مومن نیست ، و ممکن مسلمان و حتی غیرمسلمان باشد.

معظم له در رابطه حکم تصرف پدر در اموال فرزند فرمودند : پدر حق تصرف در مال فرزندش را بدون اجازه ی او را ندارد ، و تصرف او در این صورت ، جایز نیست ،

ایشان در رابطه با مفهوم این فرمایش خدا رسول خدا صلی الله علیه و آله : تو و مال تو ، متعلق به پدرت هستی ، فرمودند : در همین رابطه شخصی از امام صادق علیه السلام پرسید که آیا پدر ، بدون اجازه ی فرزند می تواند در مال او تصرف کند ، امام صادق در پاسخ فرمودند : خیر ، او در ادامه سوال می کند که پس دلیل این فرمایش رسول خدا چه بوده است ، امام صادق علیه السلام در پاسخ فرمودند : این یک توصیه اخلاقی است ، لذا تصرف پدر در مال فرزند ، بدون اجازه ی او جایز نیست.

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود : انواع صدقه جاریه پس از مرگ ، حکم شبهه غیرمحصوره در نجاست ، حکم استفاده از لفظ آیت الله العظمی برای غیرمعصومین ، تفاوت علم و فهم ، حکم تغییر دادن در دعاهای ماثوره ، اعتبار سیاق در صورت عدم تعارض با قرینه ای قوی تر از آن ، احکام مربوط به احادیث قدسی ، موارد تقدم اصل صحت بر اصل استصحاب ، معنای کلمه برزخ ، احکام شهید و کسانی که در حکم شهید هستند ، اذکار توصیه شده در طواف ، و معنای امی بودن رسول خدا ، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن ها اشاره و یا پاسخ داده شد.

لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۰:۴۵ به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.