آیت الله العظمی شیرازی : در موارد اختلاف میان دو نفر مانند زن و شوهر که مرتبط هستند اما مرجع تقلید متفاوت دارند ، باید برای حل و فصل به حاکم شرع مراجعه کرد

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی ، روز چهارشنبه یازدهم ربیع الاول سال ۱۴۴۵ برگزار شد، در این نشست هم چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال های حاضران در جلسه ، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی در این جلسه فرمودند : صاحب عروة الوثقی در باب تقلید مساله ای را بیان می کند که در هنگامی که میان دو نفر که حکمشان مرتبط است ، مانند زن و شوهر ، فروشنده و خریدار ، یا دو وارث ، اختلاف پیدا شد ، به این گونه ای که هر کدام مقلد مرجع تقلید جداگانه ای هستند ، باید هر یک از آنان به فتوای مرجع تقلید خود عمل کنند.

معظم له با اشاره به این که در چنین شرایطی مثلا مرد نمی تواند به زن تکلیف کند که مطابق با فتوای مرجع تقلید او عمل کند ، فرمودند : اما اگر در این گونه موارد ، تَعاسُر اتفاق افتاد ، یعنی انجام آن کار دچار اختلاف و مشکلی شد که نیاز به حل آن وجود داشت ، باید هر دو نفر به حاکم شرع مراجعه نمایند ، تا او اختلاف میان این دو نفر را حل و فصل نماید.

ایشان هم چنین در ادامه فرمودند : در عمل به تکالیف نظر اهل خبره و فتوای مجتهد ، اَماره است ، لذا اگر در موردی ، مکلف یقین پیدا کند که نظر اهل خبره درست نیست ، مثلا اگر پزشک بگوید روزه برای تو ضرر دارد ، اما خودش یقین داشته باشد که ضرر ندارد ، یا در موضوعی یقین پیدا کند ، و یا در جایی به قَطع برسدکه مستندات مجتهد درست نیست ، یقینِ مکلف ، برای شخص خودش حجت است.

آیت الله العظمی شیرازی فرمودند : قول مجتهد تا زمانی انسان شک داشته و به یقین نرسیده ، حجت است ، نه در زمانی که وفاق و یا اختلاف میان فقها وجود داشته باشد ، لذا اگر انسان به موضوعی یقین پیدا کرد ، قول مجتهد ، اماره است و حجت نیست ، اما در زمانی که وفاق وجود دارد و یقین برای مکلف به وجود آید ، حکم اجتماع مثلین ، و در مواردی که خلاف است ، حکم اجتماع ضدّین یا نقیضین جاری می شود ، و هنگام یقین کلیه موارد حجیت معتبر نیست.

معظم له در ادامه فرمودند : اهل خبره ، حجت در زمان شک هستند اما اگر مکلف شک ندارد ، نظر اهل خبره حجت نیست ، نظر اهل خبره در ظرف شک و در جایی که مکلف دچار شک شود حجت است ، اما اگر مکلف علم دارد ولو آن علم ، جهل مرکب است برای خودش مُعَذِّر و مُنَجِّز است.

ایشان هم چنین با اشاره به موارد قطع موضوعی و قطع طریقی فرمودند : در قطع موضوعی بحثی نیست ، مثلا اگر جایی انسان نذر کند اگر بچه اش شفا یافت ، صدقه بدهد ، اما تمام این مباحث در قطع طریقی است ، لذا اگر مقلد نسبت به مساله ای یقین پیدا کرد که مستند و مدرک فقیه درست نیست ، یا حکم صحیحی نداده است ، جائز نیست در آن مساله تقلید کند ، چون که تقلید اماره است ، و اماره در ظرف شک است ، اما اگر شخص بین خود و خدای خود به یقین رسید ، دیگر نوبت به اماره نمی رسد ،حتی اگر قطع قطّاع باشد ، در قطع طریقی هر کسی تشخیص خودش معتبر است ، و قطع قطّاع تنها برای خودش حجت است ، و تنها کسی که می گوید حجت نیست ، مرحوم کاشف الغطاء است که در مقدمات کشف الغطاء به آن اشاره کرده است و از آن جا که کاشف الغطاء بسیار ملّا بوده ، باید تاویل کنیم که قطع قطّاعی که می داند قطّاع است ، لذا قطع قطّاع برای خودش حجت است ، ولو عقلا حجت نمی دانند ، و اگر دخالت عقلا به میان آمد موضوعی می شود ، ولی تا زمانی که طریقی است ، ملاک همان مطالبی است که عرض کردم.

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود :

برخی از احکام طواف ، برخی از احکام استطاعت ، حکم غنا در قرآن ، منظور از الحان عرب در خواندن قرآن طبق روایات ، احکام فسخ عقد ، برخی از احکام مربوط به زوجات رسول الله ، حجیتِ اِخبارِ وکیل در طهارت ، و حکم استفاده در عطر در مواردی مانند روزه ، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن ها اشاره و یا پاسخ داده شد.

لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۱:۱۵ دقیقه به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.