بحران رو به گسترش زایندهرود و فرونشست اصفهان؛ تهدید جدّی برای حیات شهری، آثار تاریخی و امنیت آبی ایران
بحران رو به گسترش زایندهرود و فرونشست اصفهان؛ تهدید جدّی برای حیات شهری، آثار تاریخی و امنیت آبی ایران
خشکسالی طولانی، برداشتهای بیرویه و نبود مدیریت یکپارچه منابع آب، امروز اصفهان و زایندهرود را در آستانه بحرانی قرار داده که خطر آن تنها محیطزیست نیست.
بلکه حیات شهری، میراث تاریخی و امنیت اجتماعی این پهنه مهم ایران را تهدید میکند.
زایندهرود که روزگاری مهمترین شریان حیاتی مرکز ایران و ستون توسعه اصفهان بهشمار میرفت، اکنون در میانه یکی از پیچیدهترین بحرانهای آبی کشور قرار دارد.
بحرانی که پیامدهای آن بهصورت فرونشست زمین، گسترش کانونهای گردوغبار، افت کیفیت زندگی و تهدید مستقیم آثار تاریخی بروز کرده است.
به گزارش خبرگزاری اخبار شیعه به نقل از ایندیپندنت فارسی، کارشناسان محیطزیست سالهاست هشدار میدهند که زنجیره خشکسالیهای پیدرپی، کاهش ورودیهای بالادست، بارگذاریهای سنگین صنعتی و کشاورزی و نبود مدیریت یکپارچه منابع آب، این رودخانه را بهسوی مرحلهای سوق میدهد که بازگشت از آن بسیار دشوار خواهد بود.
فرونشست زمین، که متخصصان از آن با عنوان «بحران ملیِ خاموش» یاد میکنند، اکنون در بخشهایی از استان اصفهان از مرزهای ایمنی عبور کرده و زیرساختها، راهها، بافتهای مسکونی و حتی بناهای تاریخیِ بیهمتای این شهر را در معرض تهدید قرار داده است.
گزارشهای فنی نشان میدهد که با خشکماندن بستر زایندهرود، تغذیه طبیعی آبخوانها مختل شده و برداشت بیرویه از منابع زیرزمینی فشار مضاعفی بر لایههای زمین وارد کرده است.
در کنار این چالش، مرگ تدریجی تالاب گاوخونی بهعنوان یکی از مهمترین ذخیرهگاههای زیستمحیطی کشور، خطر تبدیل این پهنه به کانونی فعال از ریزگردهای آلوده را افزایش داده است.
موضوعی که میتواند سلامت میلیونها نفر را تحتتأثیر قرار دهد. فعالان حوزه محیطزیست تأکید میکنند که احیای زایندهرود نیازمند برنامهای جامع، مشارکت ملی و پرهیز از تصمیمهای مقطعی است؛ چراکه تداوم وضع موجود پیامدهایی غیرقابل مهار خواهد داشت.
در همین چارچوب، داریوش گلعلیزاده، مدیرکل محیطزیست اصفهان نیز در اظهارات اخیر خود با اشاره به کاهش ورودی رودخانه و ذخیره محدود سد، وضعیت زایندهرود و تالاب گاوخونی را «نزدیک به نقطه بیبازگشت» توصیف کرده است.
او هم چنین هشدار داده که حتی آب شرب استان نیز در معرض تهدید قرار دارد.
