20 آذر (10 دسامبر) به عنوان روز جهانی حقوق بشر فرصتی است تا جوامع مختلف یادآوری کنند که حقوق انسانی و کرامت بشر باید در کانون توجه قرار گیرد و رعایت آنها بهعنوان یک ضرورت جهانی مطرح باشد.
روز جهانی حقوق بشر که در 20 آذر (10 دسامبر) برگزار میشود، بهمنظور گرامیداشت تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال 1948 میلادی توسط سازمان ملل متحد است.
این روز بر اهمیت حقوق اساسی انسانها تأکید دارد، از جمله حق زندگی، آزادی، برابری، و امنیت اجتماعی. هدف اصلی این روز ارتقای آگاهی جهانی نسبت به حقوق بشر و ترویج فرهنگ صلح و همبستگی در سطح جهانی است.
اسلام علوی و آموزههای معصومین علیهمالسلام همواره بر رعایت حقوق انسانها و حفظ کرامت بشری تأکید داشتهاند.
در آموزههای قرآن کریم و سیره پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهمالسلام، حقوق بشر و کرامت انسانی جایگاه ویژهای دارند.
قرآن کریم در آیات مختلفی همچون آیه 173 سوره بقره، به آزادی فردی و عدم تحمیل عقاید بر دیگران اشاره کرده است.
پیامبر اکرم نیز در سخنان خود همواره بر رعایت حقوق بشر تأکید داشت و در خطبه حجة الوداع، حقوق انسانها را در برابر یکدیگر و خداوند بیان کردند.
پیامبر اکرم از همه مسلمانان خواسته بودند که به همدیگر احترام بگذارند و در برخورد با مردم عدالت را رعایت کنند.
امیرالمومنین نیز در نامههای خود به والیان و فرمانداران همواره بر رعایت حقوق مردم تأکید کرده و این امر را نشانه عدالت و حاکمیت صالح دانسته اند.
امیرالمومنین در نهجالبلاغه در حکمتهایی از رعایت حقوق شهروندان و احترام به کرامت انسانها سخن گفته اند.
در خطبهها و نامههای خود، آن حضرت به والیان و مسئولان، رعایت حقوق مردم، انصاف، و ظلم نکردن به دیگران را بهعنوان اصول اساسی حکمرانی و زندگی اجتماعی مطرح کرده اند.
ایشان در نهجالبلاغه میفرمایند: “مردم دو دستهاند: یا برادر دینی تو هستند یا همنوع تو”. این بیان نهتنها بر برابری انسانها تأکید دارد، بلکه آنها را به محبت، احترام، و رعایت حقوق فردی دعوت میکند.
همچنین، دیگر معصومین علیهمالسلام مانند امام حسین علیهالسلام با قیام عاشورا نشان دادند که دفاع از حقوق بشر و آزادیهای فردی تا سر حد جان نیز ضروری است.
اسلام علوی و سیره اهل بیت علیهم السلام، بهویژه در دورههای دشوار تاریخ، همواره به کرامت انسانها، عدالت، و آزادی تأکید داشتند و این اصول را پایهگذار جامعهای اسلامی و انسانی میدانستند.
بنابراین، اصول انسانی و اسلامی با اصول جهانی حقوق بشر همراستا است و مسلمانان باید در دفاع از حقوق انسانها و کرامت بشر پیشگام باشند و در راستای تحقق عدالت اجتماعی و حقوق بشر در سطح جهانی عمل کنند.