آیت الله العظمی شیرازی: اثبات سیادت از دو طریق می باشد، یا فردی مشهور به سیادت است، و یا نیاز به اماره شرعی دارد، لذا اگر شهرت و اماره شرعی برای اثبات سیادت وجود نداشت، مفید فایده نخواهد بود

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی، روز دوشنبه بیست و پنجم ذی قعده سال ۱۴۴۵ برگزار شد، در این نشست هم‌چون جلسات پیشین، ایشان به سوال‌های حاضران در جلسه، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با راه های اثبات سیادت فرمودند: این مطلب در کتاب جواهر و سایر کتب فقهی ذکر شده که راه اثبات سیادت از دو طریق می باشد، یا فردی به مشهور به سیادت است و مردم، آن فرد را از گذشته دور به سیادت می‌شناسند، و یا اگر آن فرد به سیادت نزد مردم شهرت نداشت، نیاز به اماره شرعی دارد، یعنی دو فرد عادل شهادت دهند که آن فرد، سید است، لذا اگر شهرت و اماره شرعی برای اثبات سیادت وجود نداشت، مفید فایده نخواهد بود.

معظم له در ادامه فرمودند: در برخی از امور، شهرت حجت است، و موجب اثبات آن می‌شود، که در کتب فقهی به آن‌ها اشاره شده، که از جمله آن ها، اوقاف، ملک و نسب می‌باشد.

ایشان با اشاره به اینکه سهم سادات به فرزندان هاشم جد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله تعلق می‌گیرد، در حالی که بنی عباس هم جزء سادات محسوب می‌شوند، فرمودند: حسب روایات معصومین علیهم السلام که معتبر است و فقها نیز بر اساس آن فتوا داده اند، خمس به ذریه هاشم تعلق می‌گیرد، اگر مومن باشد، لذا صرف مسلمان بودن در اینجا کفایت نمی‌کند، لذا اگر آن فرد از نسل هاشم و مومن باشد، حتی اگر از نسل بنی عباس و یا ابولهب هم باشد، سهم سادات به او تعلق می‌گیرد، اگر چه فضیلتِ ذریّه ی رسول خدا و امیرالمومنین بیشتر از سایر فرزندان هاشم است، اما در تعلق گرفتن، میان آنان فرقی نیست، لذا اگر فردی در میان بنی عباس، مومن و فقیر باشد، خمس به او تعلق می‌گیرد.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند: اگر چه اولاد امیرالمومنین و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیهما نسبت به سایر فرزندان هاشم افضل هستند، اما در تعلق گرفتن خمس مقدم نیستند، و تمام اولاد هاشم در تعلق گرفتن خمس، یکسان هستند، همانند زمانی که سیدی عادل، با تقوا و دارای ورع است و سید دیگری عادل، باتقوا و دارای نیست، اما عدالت و تقوا و ورع آن سید، دلیل بر مقدم بودن در گرفتن خمس نیست، اگر چه افضل است، اما الزامی بر مقدم بودن او نیست.

معظم له هم چنین تاکید فرمودند: سیادت شامل تمامی فرزندان امیرالمومنین چه از نسل حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و چه غیر از نسل آن حضرت نیز می‌شود، لذا مثلا فرزندان حضرت اباالفضل العباس و حضرت زینب و عبدالله بن جعفر هم از سادات محسوب می‌شوند.

ایشان با اشاره به اینکه اولین کسی که از عمامه سیاه استفاده کرد، رسول خدا صلی الله علیه و آله بودند، فرمودند: در روایات ذکر شده عمامه سیاهی که آن حضرت از آن استفاده می کردند، سحاب نام داشته است.

آیت الله العظمی شیرازی با اشاره به استفاده ی مجازی از برخی تعابیر برای ذات خدای متعال، هم چون بیت الله و یدالله، فرمودند: ثارالله که معنای آن خون خداست، در اینجا به صورت مجازی استفاده شده است، مانند بیت الله، با آن که خدای متعال احتیاج به بیت ندارد، اما به مکان‌هایی هم چون کعبه و مسجد لقب بیت الله و خانه‌ی خدا داده اند، لذا تعبیر ثارالله، هم چون موارد دیگر، به خدا نسبت داده شده است.

معظم له در ادامه فرمودند: جنب الله هم چون یدالله فوق ایدیهم است، چون خدا جسم نیست، و هر چیزی که ظاهرش جسم است، مقصود از آن، اثر مشابه آن جسم در مورد خدای متعال است، نه آنکه خدا، دارای آن جسم است.

ایشان در رابطه با برخی از الفاظ مترادف فرمودند: الفاظی که عرفا مترادف هستند، دقّةً بین آنها فرق است، مانند انسان و بشر، در حالی که انسان و بشر، هم معنا هستند، آیا عدد انسان از بشر بیشتر است؟ یا عدد بشر از انسان بیشتر است؟ بله، بنی آدم عدد کمتری نسبت به مابقی الفاظ هم معنا دارد، چون که شامل خود آدم نمی‌شود، اما بشر و انسان، شامل خود آدم هم می‌شود، ضمن آن که اینها با هم تفاوت دقّی دارند که بعضا در تفاسیر به آنها متعرض شده اند.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند: رسول و نبی هم در معنا تفاوت دارند، نبی کسی است که به او وحی می‌شود اما به او وظیفه تبلیغ محول نشده است، و فقط باید خودش عمل کند، اما رسول کسی است که به او وحی می‌شود که هم خودش باید عمل کند و هم آن را تبلیغ کند.

معظم له هم چنین فرمودند: اهل بیت و آل البیت هم معنای واحدی دارند، فقط فرق دقیق در زبان عربی بین آنها به دلیل مترادف بودن وجود دارد، و روایات متواتری وجود دارد که ذوی القربی که دلالت بر آن دارد که منظور معصومین علیهم السلام می‌باشند.

ایشان با اشاره به نکوهش تفسیر به رای در روایات متعدد از جمله حدیثی از پیامبر اکرم: مَن فَسَّرَ القُرآنِ بِرأيِهِ، فَلْيَتَبوأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ، هرکس قرآن را بر اساس رای خود تفسیر کند، گرفتار آتش جهنم می‌شود، فرمودند: به جز معصومین علیهم السلام کسی حق تفسیر قرآن را ندارد، چرا که غیرمعصوم قدرت درک باطن قرآن را ندارد و هر آن چه که بگوید صحیح نیست، چون اراده از کلام خدا در معنایی کرده که کذب محض است.

آیت الله العظمی شیرازی در پاسخ به این شبهه که تفسیر به رای با تدبر در قرآن در تضاد است، فرمودند: قرآن، خودش انسان ها را امر به تدبر و تفکر کرده است، اما تفکر در حدی که معنا ظهور داشته باشد، نه در جایی که غیرمعصوم آن را بلد نیست، تفکر و تدبر به این معناست که این آیه را با آیه ی دیگری جمع کنیم و متوجه بشویم از ظاهر آن چه برداشتی می‌توان داشت.

معظم له در رابطه با سند زیارت عاشورا فرمودند: سند زیارت عاشورا معتبر است و از امام باقر صلوات الله علیه نقل شده است و امام باقر علیه السلام نقل فرموده اند که این زیارت را خدای عزوجل فرستاده و حدیث قدسی است، و تنها زیارتی است که از سوی خدای عزوجل صادر شده است.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه با تاکید بر این که زیارت عاشورا تنها زیارتی است که امر شده هر روز خوانده شود فرمودند: دسته ای از مردم توفیق اهتمام بر این سفارش را همه روزه دارند، و در هر روز هم این دعا یعنی: اَللّهُمَّ اجْعَلْ مَحْیاىَ مَحْیا مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ مَماتى مَماتَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد را می‌خوانند، که امید توفیق بر همانند شدن زندگی و مرگ این دسته از افراد با اهل بیت علیهم السلام و عاقبت بخیری آنان وجود دارد.

معظم له در ادامه فرمودند: در روایات متعدد که برخی از آن‌ها در رابطه با زیارت عاشورا می‌باشد، معصومین علیهم السلام تاکید کرده اند که اگر توانستید زیارت عاشورا هر روز بخوانید.

ایشان با اشاره به تاکید نویسندگان کتاب‌های روایی و زیارت معصومین علیهم السلام از جمله مرحوم علامه مجلسی در بحارالانوار فرمودند: هر آنچه که از زیارت عاشورا به دست ما رسیده، از دو مصدر اصلی بوده که یکی از آنها در کامل الزیارات تالیف شیخ جهفر بن محمد بن قولویه قمی و دیگری در مصباح المتهجد شیخ طوسی بوده است، و این دو بزرگوار تقریبا با شش سند، این روایت را نقل کرده اند.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند: بین نقل کامل الزیارات و مصباح المتهجد تفاوت های اندکی در برخی از عبارات وجود دارد، اما متن اصلی به شکل یکسانی در هر دو کتاب وجود دارد.

معظم له در رابطه با حکم نسبت خلاف شرع دادن به مومنین فرمودند: آنچه که به مومنین نسبت خلاف شرع داده می‌شود، اصل بر عدم آن است، مگر آنکه از طریق معتبر به انسان برسد، اما در این زمینه نسبت به افراد غیرمومن روایات صحیحه ای وجود دارد حتی اگر از شخص کذابی مطلبی برسد.

ایشان در رابطه با برخی از اتهام‌هایی که به بعضی از اطرافیان ائمه علیهم السلام نسبت داده می شود فرمودند: یک مساله کلی نسبت به اطرافیان ائمه اطهار علیهم السلام از جمله فرزندان، برادران و اصحاب ایشان وجود دارد که از آنجا که دشمنان نمی‌توانستند نسبت به خود ائمه علیهم السلام عیب و ایرادی پیدا نمایند و در این زمینه هم پذیرش عمومی در جامعه وجود نداشته است لذا سعی می کردند نسبت به اطرافیان ایشان به شکل گسترده ای عیب جویی و بدگویی نموده و آنها را برجسته نمایند.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با میزان اعتبار این گونه اتهام‌ها فرمودند: این گونه اقدام‌ها که توسط دشمنان صورت می‌گرفته، خود قرینه ای است که این گونه بدگویی ها معتبر نباشد چرا که نه فقط نسبت به یک یا دو و یا چند نفر بلکه نسبت به تعداد بسیاری از اطرافیان ائمه اطهار علیهم السلام این گونه سخنان مطرح شده است.

معظم له در ادامه فرمودند: مرحوم آیت الله العظمی سید محمد شیرازی برخی از مسائلی را که به جعفر برادر امام حسن عسکری علیه السلام نسبت داده شده را از همین قبیل می‌دانستند، چرا که اگر به یک آدم عادی، چیزی نسبت داده شد حجت نیست، چه برسد که به افرادی که در اطراف ائمه اطهار علیهم السلام حضور داشتند.

ایشان هم چنین تاکید فرمودند: برخی از بدگویی ها و موارد سلبی در مورد فرزندان و اقربا و اطرافیان معصومین علیهم السلام به صورت کذب و جعلی از زمان بنی امیه و بنی عباس هم وجود داشته است، و لذا نمی توان به برخی از روایات و تواریخی که اشاره به چنین مواردی دارد، اعتماد کرد.

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود: برخی از احکام تصرف در مال غیر، شرح مفهوم نور و ضیاء، شرح اقسام خمس، ملاک شرعی در سفر، حکم ذبح حیوانی که در حال مرگ است، و حکم شرعی رکوع جالس، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن‌ها اشاره و یا پاسخ داده شد. لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۰:۴۵ به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.