مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز جمعه، ۲۱ اردیبهشت با اکثریت قاطع از درخواست فلسطینیها برای عضویت کامل در سازمان ملل حمایت کرد و به شورای امنیت نیز توصیه کرد تا در رابطه با این موضوع نظری مساعد داشته باشد.
مجمع عمومی سازمان ملل در اقدامی تاریخی، از تقاضای فلسطین برای عضویت کامل در این نهاد حمایت کرد و از شورای امنیت خواست «این موضوع را با نظر مساعد بررسی کند».
مجمع عمومی سازمان ملل متحد پیش نویس قطعنامهای را تصویب کرد که در آن خواستار مذاکره مجدد درباره عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل در شورای امنیت و اعطای برخی حقوق و امتیازات به فلسطین است.
رأی مجمع عمومی که ۱۹۳ عضو دارد، دیدگاه جهانی را حمایت از تلاش فلسطینیها برای عضویت کامل در سازمان ملل را برجسته کرد، و به عنوان سنجشی از نظر کشورهای عضو تلقی میشود و میتواند راه را برای پذیرش فلسطین به عنوان یک کشور عضو با تمامی حقوق هموار کند.
مجمع، با ۱۴۳ رأی موافق و ۹ رأی مخالف از جمله از سوی آمریکا، اسرائیل آرژانتین، پاپوآ گینه نو، چک و مجارستان و ۲۵ رأی ممتنع از جمله از سوی بریتانیا، آلمان، سوئیس، هلند، اوکراین و ایتالیا این قطعنامه را تصویب کرد، فرانسه، بلژیک، پرتقال، و اسپانیا از جمله کشورهای موافق بودند.
رابرت وود، عضو هیئت نمایندگی آمریکا در سازمان ملل متحد ضمن تأکید بر این موضوع که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا به روشنی گفته است که صلح پایدار در منطقه تنها با راه حل دوکشوری قابل دستیابی است که در آن امنیت اسرائیل نیز تضمین شود، تأکید کرد که رأی منفی آمریکا به این معنی نیست که مخالف تشکیل کشور فلسطینی هستند.
وی درادامه افزود: «تشکیل کشور فلسطینی تنها از طریق فرآیند مذاکرات مستقیم میان طرفین امکانپذیر است. هیچ مسیر دیگری نیست که امنیت اسرائیل را به عنوان کشوری دموکراتیک و یهودی در آینده تضمین کند. هیچ مسیر دیگری نیست که تضمین کند فلسطینیها بتوانند در کشوری متعلق به خودشان با صلح و کرامت زندگی کنند. و هیچ راه دیگری نیست که به همگرایی منطقهای میان اسرائیل و همه همسایگان عربش از جمله عربستان سعودی منتهی شود.
قطعنامه جدید به معنای عضویت کامل در سازمان ملل نیست بلکه فلسطینیها را «واجد شرایط» پیوستن میکند، و برای تصویب آن تایید شورای امنیت سازمان ملل متحد را نیاز دارد.
این رأی قاطع در بحبوحه جنگ غزه نشان میدهد که موافقان، عملاً یک کشور مستقل فلسطینی را به رسمیت میشناسند؛ موضوعی که همواره مورد مخالفت شدید اسرائیل قرار داشته است.
تلاش فلسطینیها برای عضویت کامل در سازمان ملل متحد پس از گذشت هفت ماه از جنگ میان اسرائیل و حماس در نوار غزه و در حالی جریان دارد که اسرائیل در حال توسعه شهرک سازی در کرانه باختری است که سازمان ملل متحد آن را غیرقانونی میداند.
درخواست برای عضویت کامل در سازمان ملل ابتدا باید توسط شورای امنیت ۱۵ عضوی و سپس مجمع عمومی تأیید شود. اگر این اقدام دوباره توسط شورا به رأی گذاشته شود، احتمالاً دوباره با وتوی آمریکا روبرو خواهد شد.
سازمان ملل مدتها است از راهحل دو کشوری برای حل و فصل درگیریهای جاری حمایت کرده است.
فلسطینیها خواستار ایجاد کشوری در کرانه باختری، اورشلیم شرقی و نوار غزه هستند؛ سرزمینهایی که در جنگ شش روزه سال ۱۹۶۷ به تصرف اسرائیل درآمد.
قطعنامه جدید مجمع عمومی سازمان ملل، حقوق و امتیازات بیشتری را به فلسطینیها میدهد از جمله یک صندلی در میان اعضای سازمان ملل در سالن مجمع ولی به آنها حق رأی در این نهاد داده نمیشود.
فلسطینیها در سازمان ملل توسط تشکیلات خودگردان فلسطینی نمایندگی میشوند.
طبق قوانین ایالات متحده، واشنگتن نمیتواند منابع مالی در اختیار هیچ سازمانی از جمله سازمان ملل قرار دهد که عضویت کامل به گروهی اعطا کند که «ویژگیهای شناختهشده بینالمللی» یک کشور را ندارد.
ایالات متحده در سال ۲۰۱۱ میلادی کمک مالی به یونسکو، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد، را پس از این که فلسطینیها به عضویت کامل آن درآمدند، متوقف کرد.
ایالات متحده روز ۳۰ فروردین با رای منفی خود در شورای امنیت سازمان ملل متحد، قطعنامه عضویت کامل فلسطینیها در این نهاد را وتو کرد؛ قطعنامهای که میتوانست مسیر تشکیل کشور مستقل فلسطینی را هموار کند.
از ۱۵ عضو شورا، ۱۲ عضو به قطعنامه پیشنهادی رأی مثبت دادند. بریتانیا و سوئیس هم رأی ممتنع دادند. این قطعنامه از ۱۹۳ عضو مجمع عمومی سازمان ملل میخواست فلسطینیها را به عنوان عضو جدید بپذیرد.
دولت ایالات متحده استدلال کرد که ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی باید از طریق مذاکرات مستقیم بین اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطینی و نه از طریق اقدام شورای امنیت و سازمان ملل ایجاد شود.
بر اساس منشور سازمان ملل متحد، اعضای آینده سازمان ملل باید «صلح دوست» باشند و شورای امنیت باید پذیرش آنها را برای تصویب نهایی به مجمع عمومی توصیه کند.
تشکیلات خودگردان درخواست تشکیل کشور مستقل فلسطینیها را در سال ۲۰۱۱ میلادی ارائه کرد، اما در شورای امنیت مورد بررسی قرار نگرفت. با این حال، مجمع عمومی سال بعد به فلسطینیها جایگاه ناظر را اعطاء کرد.
از سوی ديگر، تعدادی از کشورهای اروپایی، از جمله اسپانیا، جمهوری ایرلند و اسلوونی در ماههای اخیر اعلام کردهاند که خواهان به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطینی هستند.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز روز پنجشنبه در مصاحبه با رادیوی اسپانیا گفت: «اسپانیا، جمهوری ایرلند، اسلوونی و احتمالا شمار دیگری از کشورهای اروپایی روز ۲۱ مه کشور مستقل فلسطین را به رسمیت خواهند شناخت.»
بورل در ادامه افزود هرچند که چنین تصمیمی در عمل و به خصوص در صحنه بحران فعلی در غزه تغییری ایجاد نخواهد کرد، ولی به عنوان یک اقدام نمادین سیاسی و دیپلماتیک اهمیت دارد.
دولت اسرائیل با هرگونه اقدامی در راستای به رسمیت شناختن کشور مستقلی به نام فلسطین و عضویت کامل آن در سازمان ملل مخالف است.
از سال ۱۹۸۸ تاکنون ۱۳۹ کشور از مجموع ۱۹۳ عضو سازمان ملل کشور مستقل فلسطین را به رسمیت شناختهاند.
گیلاد اردان، سفیر اسرائیل در سازمان ملل پیشنویس قطعنامه مجمع عمومی را محکوم کرد و گفت این قطعنامه عملا به فلسطینیها وضعیت و حقوق دولتی اعطا میکند که در تضاد با اصول منشور سازمان ملل است.
اردان در نشست سازمان ملل درباره فلسطین گفت که تشکیلات خودگردان فلسطین بر نوار غزه کنترل ندارد.
اسرائیل کاتز، وزیر امور خارجه اسرائیل، در واکنش به تصمیم مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای ارتقای جایگاه فلسطینیان در این سازمان گفت: «تئاتری سیاسی به نام سازمان ملل تصمیمی ساختگی گرفت که به “تروریستهای حماس” پاداش میدهد و به مذاکرات برای آزادی گروگانها لطمه میزند.»
کاتز این تصمیم مجمع عمومی سازمان ملل را «مضحک» خواند و گفت: «برای همگان روشن است که انحراف ذاتی نهاد سازمان ملل، این مجموعه را تحت رهبری آنتونیو گوترش، به یک نهاد نامربوط تبدیل کرده است.»
در مقابل، محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین گفت که فلسطین به تلاش خود برای عضویت کامل در سازمان ملل متحد ادامه خواهد داد.
هیات فلسطینی سازمان ملل در نیویورک که از سوی تشکیلات خودگردان فلسطین معرفی میشود، روز پنجشنبه در نامهای به کشورهای عضو اعلام کرد پذیرش پیشنویس قطعنامه به حفظ راهحل دو کشوری کمک میکند.
همچنین ریاض منصور نماینده فلسطین در سازمان ملل در نشست روز جمعه به آمارهای مربوط به کشتهشدگان فلسطینی جنگ کنونی غزه اشاره کرد.
جنگ کنونی غزه که پس از حمله بیسابقه حماس به اسرائیل در هفتم اکتبر آغاز شد، تاکنون دهها هزار کشته برجای گذاشته است.
همچنین این جنگ موجب وخیم شدن وضعیت انسانی در نوار غزه شده است.
پیشتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل هشدار داد که غیرنظامیان در غزه در معرض گرسنگی شدید و مرگ هستند.