Taliban’ın Dönüşünden 4 Yıl Sonra; Afganistan Ekonomisini İyileştirme İddiaları ve Acı Gerçekler Arasında
Taliban’ın Dönüşünden 4 Yıl Sonra; Afganistan Ekonomisini İyileştirme İddiaları ve Acı Gerçekler Arasında
Taliban iktidara dönüşünün dördüncü yıldönümünde mali göstergelerde iyileşme ve ekonomik büyümeden söz etse de, uluslararası kuruluşların raporları, Afgan halkının geniş çaplı yoksulluk, likidite krizi ve yaşam zorluklarıyla karşı karşıya olduğunu ortaya koyuyor.
👈🏻Arkadaşımızın bu konu hakkındaki raporunu inceleyelim.👉🏻
15 Ağustos 2025, Taliban’ın Afganistan’da tekrar iktidara dönüşünün üzerinden dört yıl geçti. Bu yıldönümü, ekonomi üzerine geniş tartışmalarla birlikte yaşandı.
Taliban, bu vesileyle Afganistan bankacılık sisteminin yeniden canlanma yolunda olduğunu ve ulusal para biriminin değerinin daha fazla istikrar kazandığını iddia etti.
Bununla birlikte, Dünya Bankası verileri ve Birleşmiş Milletler raporları, Afgan halkının günlük yaşamına dair farklı bir resim çiziyor.
Uluslararası ekonomik kaynaklara göre, 2021’de önceki hükümetin çöküşünün ardından Afganistan, küresel izolasyon ve dış yardımların durmasıyla karşılaştı.
Bu yardımlar, kalkınma projelerinin temel taşıydı ve kesilmesi, yatırımların önemli ölçüde azalmasına ve ekonomik durgunluğa yol açtı.
Dünya Bankası uzmanları, işsizlik, enflasyon ve likidite eksikliğinin Afgan halkı üzerinde baskı oluşturmaya devam ettiğinin altını çiziyorlar.
Ciddi sorunlardan biri, Afganistan Merkez Bankası’nın yurtdışındaki yaklaşık 9,5 milyar dolar rezervinin bloke edilmesidir.
Bu durum Taliban’ın piyasaya yeterli fon enjekte edememesine ve bankacılık kısıtlamalarının uygulanmasına neden oldu.
Afgan vatandaşları haftalık olarak sadece 5.000 dolar döviz veya 350.000 Afghani iç hesaplarından çekebiliyorlar. Bu sınırlama bankacılık sistemine olan kamu güvenini azaltıyor.
Öte yandan, gıda, yakıt ve ilaç fiyatlarındaki sürekli artış Afgan aileleri üzerinde ağır bir baskı oluşturuyor.
Middle East News tarafından yansıtılan Afganistan Ekonomik Araştırmalar Merkezi raporu, halkın yaklaşık yüzde 60’ının günlük gıda ihtiyaçlarını karşılayamadığını gösteriyor.
Birçok aile, et, yağ ve tahıl gibi temel gıda maddelerini bile satın alamıyor.
İşsizlik krizi bir diğer ana zorluk olarak öne çıkıyor. Afgan gençler arasındaki işsizlik oranı yüzde 17’ye ulaştı ve bunların büyük bir kısmı geçici ve gayri resmi işlere yöneldi.
Taliban, Katar ile işsizlik oranını düşürmek için bir anlaşma yaptığını ve bugüne kadar yaklaşık 1.800 Afgan iş gücünün bu ülkenin iş piyasasına dahil olduğunu açıkladı.
Aynı zamanda, Taliban büyük altyapı projelerinin hayata geçirileceğini duyurdu; Herat’ta 117 milyon dolar maliyetli “Bahşdan” barajı ve yarım milyon hektar kurak arazinin tarım arazisine dönüştürülmesi amacıyla “Kuş Tepe” projesi gibi.
Dünya Bankası’na göre, 2024 yılında Afganistan’ın ekonomik büyümesi yüzde 2,5 civarındaydı ve bu durum büyük ölçüde tarım sektöründen kaynaklanıyordu.
Buna rağmen, uzmanlar yabancı yatırımların eksikliği, yaptırımlar ve bankacılık kısıtlamalarının Afganistan’ın sürdürülebilir büyümesinin önündeki en büyük engeller olarak kalmaya devam ettiğini ve Taliban’ın ekonomik iyileşme iddialarının halkın yaşam gerçekleriyle büyük ölçüde çeliştiğini vurguluyorlar.
