Orta Asya’da İsim Değiştirme Dalgası Yayılıyor; Ulusal ve Geleneksel Kimliğe Dönüş
Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Orta Asya ülkeleri, Ruslaştırılmış soyadlarından uzaklaşıp, geleneksel ulusal adlarına dönmeye çalıştılar.
Son dönemde daha da hızla yayılan bu değişimler, söz konusu ülkelerde kültürel ve ulusal kimliğe dönüşü simgeliyor.
Orta Asya ülkelerinde son yıllarda geleneksel isimlerine dönüş eğilimi görülüyor.
1990’lı yıllarda Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla başlayan bu eğilim, günümüzde yeniden yoğunlaşmış durumda.
Bu değişimlerin başlıca nedenlerinden biri bölgesel savaşlar ve krizlerin yol açtığı siyasal ve toplumsal etkilerdir.
Özellikle Rusya’nın 2022 yılında Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından Orta Asya ülkelerinde, özellikle Kırgızistan, Tacikistan ve Kazakistan’da çok sayıda kişi, Ruslaştırılmış soyadlarını geleneksel, ulusal isimlerle değiştirmeye başladı.
Kırgızistan’da Meclis Başkanı Nurlanbek Turgunbekeviç Şekiv, yakın zamanda soyadını Şekiv’den Turgunbekoğlu’na değiştirdi.
Bu değişiklikler, özellikle Kırgız parlamentosunun geleneksel Kırgız soyadlarını teşvik etmeyi amaçlayan bir yasa tasarısını geçirmesinin ardından kamuoyunda bir eğilim haline geldi.
Tacikistan’da ise hükümet 2016 yılında Ruslaştırılmış soyadlarını yasakladı ve vatandaşları çocukları için “gerçek” Tacik isimleri kullanmaya çağırdı.
Kazakistan ve Özbekistan’da da son yıllarda vatandaşların ulusal geleneklere uygun olarak soyadlarını değiştirebilmelerine olanak tanıyan yasalar çıkarıldı.
Bu süreç, Rusya ve Batı dünyasının etkisine karşı ulusal ve kültürel kimliğin korunması ve güçlendirilmesi çabalarıyla birlikte, tarihi ve kültürel köklere dönüşte önemli bir hareket haline gelmiştir.
Bu değişimlerin Orta Asya ülkelerinin kültür ve iç siyasetleri üzerinde uzun vadede derin etkilere yol açacağı anlaşılıyor.
