Özbekistan Şiilerini BAE’deki Yahudi Hahamın Katilleriyle İlişkilendirme Girişimi ve Özbek Medyasının Tepkisi

Uluslararası konularda uzman ve analist olan Mehrdad Farahmand, Özbekistan Şiileri ve onların BAE’deki Yahudi hahamların katilleriyle bağlantıları hakkında bir dizi önemli noktalara değindi.

Uluslararası konular uzmanı ve analisti Mehrdad Farahmand, bir dizi yazısında Özbekistan Şiileri hakkında ve onların BAE’deki Yahudi hahamın katilleriyle ilişkilendirilmesine değindi: BAE’deki Yahudi hahamın katillerinin açıklanmasının ardından Özbekistan medyası, terörü İran’a atfetmek için hiçbir delil, hatta alıntı yapmadan, terörün faillerini İran asıllı Özbekistan Şiileri olarak değerlendirdi.

İran hükümetine atfedilen suikastlarda birçok kez Sünnilerin ve hatta gayrimüslimlerin eli olmasına rağmen böyledir.

Öte yandan çok sayıda Özbekistan vatandaşı El Kaide, IŞİD ve diğer aşırı grupların saflarında aktif olarak yer alıyor.

Sayılarının yüzbinlerce olduğu tahmin edilen Özbekistan Şiileri ağırlıklı olarak Buhara ve Semerkant şehirlerinde yaşıyor.

Buhara Şiileri, Ekim Devrimi’nden önce bu şehirde ticaretle uğraşan, Farsça konuşan İran asıllı olan Şiilerdir veya Türkmen kabileleri onları Horasan’da yağma ve eşkıyalık sırasında yakalayıp Buhara’da köle olarak satmışlardır.

Ancak Semerkant Şiileri, Nadir Şah’ın Semerkant seferine katılan ve orada kalan İranlı Azerbaycanlıların torunlarıdır.

Bunlar, Buhara Şiilerinin aksine Türkçe konuşmaktadırlar. Elbette Buhara gibi Semerkant Sünnilerinin çoğunluğunun dili Tacikçe Farsçadır.

Semerkant ve Buhara’nın her iki şehrinde de üç resmi Şii camisi bulunmaktadır.

• Bunun bir örneği, burada görebileceğiniz Buhara’daki tarihi Hacı Mir Ali camisidir. *

Ancak Özbekistan Şiilerinin Şii dini ilimleri okuma hakları yoktur.

Kum veya Necef ilahiyat okullarında okumak yasak olup kendi kendilerini eğitmeye çalışmaktadırlar.

Son yıllarda Özbekistan’da Şii camilerine saldırı vakaları yaşanıyor.

Özbekistan’da ilginç bir hikaye de, 2001 yılında El Kaide’ye karşı ılımlı İslam’ı güçlendirmeye çalışan George Bush’un, Nakşibendi mezhebinin şeyhlerinden ve Lübnan asıllı Şeyh Muhammed Hişam Kabbani’yi Özbekistan’a göndermesidir.

Şeyh Kabbani’nin Amerika’da Meclis Ala İslami adında bir dini grubu var.

Ancak Özbekistan’ın Sünni din adamları ona hiç de iyi bir yüz göstermediler ve kendilerine neden Şii bir molla gönderildiklerine dair Amerikan büyükelçiliğine şikayette bulundular.

Halbuki Şeyh Kabbani Sünni olup yeşil sarık taktığı için Şii olduğunu düşünüyorlardı.