هوش مصنوعی تولید مقالات علمی را افزایش داد اما کیفیت پژوهشها کاهش یافت؛ هشدار نسبت به موج آثار فاقد اعتبار علمی
هوش مصنوعی تولید مقالات علمی را افزایش داد اما کیفیت پژوهشها کاهش یافت؛ هشدار نسبت به موج آثار فاقد اعتبار علمی
پژوهشی تازه در نشریه معتبر «ساینس» نشان میدهد استفاده گسترده از مدلهای هوش مصنوعی اگرچه تعداد مقالات علمی را به شکل چشمگیری افزایش داده، اما همزمان کیفیت علمی آثار تولیدشده را با چالش جدی مواجه کرده و داوری و ارزیابی تحقیقات را دشوارتر ساخته است.
بر اساس گزارش منتشرشده در نشریه «ساینس» و نقل از دانشگاه کرنل، استفاده از مدلهای زبانی بزرگ مانند «چتجیپیتی» موجب افزایش سریع تولید مقالات علمی شده، اما کیفیت محتوای بسیاری از این مقالات کاهش یافته است.
این پژوهش به سرپرستی «کیگو کوسومگی» و «پل گینزبارگ» نشان میدهد که متون تولیدشده از نظر زبان و بلاغت بسیار روان و پیچیدهاند، اما استدلال علمی و محتوای تحقیق اغلب ضعیف و ناکافی است.
براساس دادههای گردآوریشده، تیم پژوهشی حدود دو میلیون و یکصد هزار پیشنویس، ۲۸ هزار گزارش داوری و ۲۴۶ میلیون بازدید اسناد علمی را بررسی کرده و تفاوت عملکرد پژوهشگران پیش و پس از استفاده از مدلهای هوش مصنوعی را تحلیل کرده است.
نتایج نشان میدهد که استفاده از این ابزارها تولید علمی را بین ۲۳.۷ تا ۸۹.۳ درصد افزایش داده و بیشترین تأثیر را بر پژوهشگرانی داشته که با موانع زبانی روبهرو هستند.
با این حال، پژوهشگران هشدار میدهند که بلاغت و پیچیدگی زبانی دیگر تضمینی برای کیفیت پژوهش نیست و ممکن است به نقابی برای پوشاندن ضعفهای علمی تبدیل شود.
این امر فرآیند داوری و شناسایی آثار ارزشمند را دشوارتر میکند و خطر انتشار نتایج غیرقابل اعتماد را افزایش میدهد.
از سوی دیگر، پژوهش نشان داد استفاده از مدلهای زبانی بزرگ کاربران را به مطالعه منابع متنوعتر و کمتر شناختهشده ترغیب میکند، امری که میتواند افقهای علمی را گسترش دهد.
این پژوهش توصیه میکند به جای منع استفاده از هوش مصنوعی، معیارهای کیفیت علمی بازنگری شوند و بر ارائه دادههای تکمیلی، چکلیستهای روششناسی و شفافیت در استفاده از هوش مصنوعی تمرکز شود تا هم بهرهوری حفظ شود و هم اعتبار علمی آثار تضمین گردد.
