زوال دموکراسی و سقوط آزادی مطبوعات در جهان؛ هشداری جهانی برای آینده عدالت و شفافیت
زوال دموکراسی و سقوط آزادی مطبوعات در جهان؛ هشداری جهانی برای آینده عدالت و شفافیت
تازه‌ترین گزارش بین‌المللی نشان می‌دهد که دموکراسی در بیش از نیمی از کشورهای جهان تضعیف شده و آزادی رسانه‌ها به پایین‌ترین سطح خود در پنجاه سال گذشته رسیده است.
تحلیل‌گران معتقدند این روند نگران‌کننده، تهدیدی جدی برای شفافیت، عدالت اجتماعی و مشارکت عمومی در سراسر جهان محسوب می‌شود.
مؤسسه بین‌المللی برای دموکراسی و کمک‌های انتخاباتی (IDEA) مستقر در سوئد، در گزارشی که روز پنج‌شنبه منتشر شد، اعلام کرد که طی سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴، دموکراسی در ۹۴ کشور جهان دچار افول شده و وضعیت آزادی مطبوعات به طرز بی‌سابقه‌ای وخیم گشته است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، کوین کاساس زامورا، دبیرکل این مؤسسه، تأکید کرده است که این روند، بزرگ‌ترین سقوط در شاخص‌های دموکراتیک در نیم قرن گذشته است.
در این گزارش آمده است که افت آزادی مطبوعات در ۴۳ کشور در پنج قاره ثبت شده و کشورهایی چون افغانستان، بورکینافاسو، میانمار و کره‌جنوبی با بیشترین سقوط روبه‌رو بوده‌اند.
فشارهای دولتی، پرونده‌سازی علیه خبرنگاران، تعطیلی رسانه‌های مستقل و استفاده ابزاری از اطلاعات نادرست از جمله عوامل اصلی این بحران معرفی شده‌اند.
همچنین، تمرکز نگران‌کننده مالکیت رسانه‌ها در دست گروه‌های محدود و ناپدید شدن رسانه‌های محلی، به تضعیف گفت‌وگوی اجتماعی و تحریف حقیقت منجر شده است.
کارشناسان هشدار داده‌اند که تضعیف رسانه‌های مستقل، راه را برای فساد، استبداد و سرکوب عدالت باز می‌کند.
از نگاه تحلیل‌گران، در شرایط کنونی، نقش نهادهای مدنی، نخبگان دینی و جوامع آگاه در دفاع از حق بیان و حفظ توازن میان آزادی رسانه و اخلاق رسانه‌ای بسیار حیاتی است.
آن‌ها تأکید می‌کنند که دفاع از آزادی مشروع بیان، مقدمه‌ای است برای تحقق عدالت و صیانت از کرامت انسانی در جوامع اسلامی و جهانی.
بر اساس دیدگاه کارشناسان، افول گسترده آزادی مطبوعات در سطح جهانی نه‌تنها نشانه‌ای نگران‌کننده از تضعیف دموکراسی است، بلکه هشداری جدی درباره آینده شفافیت، پاسخگویی و عدالت در جوامع مختلف به شمار می‌رود.
تحلیل‌گران معتقدند که بدون رسانه‌های مستقل و آزاد، مقابله با فساد، آگاهی عمومی و نظارت بر قدرت به‌شدت تضعیف می‌شود. در شرایطی که دولت‌ها با استفاده از ابزارهای قانونی و تکنولوژیک به محدود کردن رسانه‌ها می‌پردازند، وظیفه جوامع مستقل، نهادهای مدنی و علما در دفاع از حق بیان و حفظ اخلاق رسانه‌ای بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا کرده است.
کارشناسان همچنین بر این باورند که مبارزه با اطلاعات نادرست باید بدون لطمه‌زدن به آزادی رسانه‌ها صورت گیرد، چراکه حفظ توازن میان امنیت اطلاعاتی و حق آزادی بیان، از ارکان پایداری جوامع سالم است.
