خیزش جهانی برای عدالت اقتصادی؛ از نیویورک تا حیدرآباد

خیزش جهانی برای عدالت اقتصادی؛ از نیویورک تا حیدرآباد

در جهانی که فقر و نابرابری با وجود وفور ثروت گسترش یافته، جریانات عدالت‌محور در نقاط مختلف دنیا در حال شکستن چرخه سیاست‌های نابرابر هستند.

از پیروزی انتخاباتی در نیویورک تا اصلاحات در هند و آفریقای جنوبی، همه نشان از یک پیام روشن دارند: دوران سیاستِ مبتنی بر نداری رو به پایان است.

در چهاردهم جولای، پیروزی اخیر زهران ممدانی در انتخابات مقدماتی شهرداری نیویورک نشانگر تغییر رویکرد سیاسی در آمریکا است.

به گزارش الجزیره زهرانممدانی که با حمایت اتحادیه‌ها و فعالان اجتماعی وارد میدان شد، وعده‌هایی چون حمل‌ونقل رایگان، مراقبت کودک بدون هزینه و مالیات بر ثروتمندان را در صدر برنامه خود قرار داد.

هم‌زمان، در بریتانیا، اعلام نامزدی زک پولانسکی برای رهبری حزب سبز باعث رشد هشت درصدی در عضویت این حزب شد.

سیاست‌های او نیز بر مهار قدرت شرکت‌های بزرگ، مالیات بر ثروت و خدمت‌رسانی به 99 درصد جامعه متمرکز است.

در جنوب دنیا نیز، این موج عدالت‌خواهی نیز گسترده‌تر شده است.

در هند، حزب کنگره با ارائه طرح حمایت درآمدی بدون قید و شرط برای خانواده‌های فقیر و بیمه درمانی همگانی توانست در مقابل حزب حاکم هندوی افراطی مقاومت کند.

این سیاست‌ها پس از موفقیت یکی از بزرگ‌ترین آزمایش‌های درآمد پایه در شهر حیدرآباد پیشنهاد شد.

در آفریقای جنوبی نیز فعالان مبارزه با آپارتاید سابق، کمپینی ملی برای دائمی‌سازی کمک‌های نقدی اضطراری راه‌اندازی کرده‌اند که ابتدا در دوران کرونا اجرا شد.

این کمک مالی با عنوان «سهم عادلانه هر شهروند از ثروت ملی» مطرح شده است.

بر اساس تحلیل نویل هاوارد، استاد دانشگاه بث، آنچه این تحولات را پیوند می‌دهد، مقابله با دروغ تاریخی «کمیابی منابع» است.

به گفته او، راه‌حل، ساده اما انقلابی است: بازتوزیع عادلانه ثروت و تأمین نیازهای اولیه بدون شرط برای همه.

این جریان نوظهور در سیاست جهانی، به‌جای دامن زدن به اختلافات طبقاتی، وعده زندگی شرافتمندانه برای همه را سر می‌دهد.

در نگاه اسلام علوی و آموزه‌های اهل بیت علیهم‌السلام، فقر و نابرابری اقتصادی نه‌تنها یک مشکل اجتماعی، بلکه جلوه‌ای از ظلم ساختاری است که باید با آن مقابله شود.

در نگاه اهل بیت عصمت و طهارت، ثروت نعمتی الهی است که باید در مسیر عدالت اجتماعی، نه در خدمت انباشت سرمایه توسط گروهی خاص به کار گرفته شود.

امیرالمومنین علیه‌السلام در نامه به مالک اشتر، عدالت را بنیان حکومت صالح معرفی کرده و خواستار آن شده‌اند که «بیشتر توجهت به طبقات فرودست جامعه باشد؛ همان‌ها که بی‌پناه‌تر و نیازمندترند».

سیره ائمه علیهم‌السلام هم پر است از نمونه‌هایی که در آن، حقوق محرومان مقدم بر رفاه اغنیا شمرده شده است.

در این دیدگاه، تأمین نیازهای اساسی انسان‌ها – اعم از غذا، مسکن، درمان، آموزش و امنیت – وظیفه‌ای دینی و حاکمیتی، نه امری خیریه یا داوطلبانه است.

آموزه‌های اهل بیت علیهم‌السلام ما را به سوی ساخت جامعه‌ای سوق می‌دهند که در آن، هیچ انسانی از حقوق اولیه‌اش محروم نماند، صرفاً به این دلیل که سرمایه یا موقعیت اجتماعی ندارد.

بنابراین، هرگونه سیاستی که با هدف تأمین نیازهای اساسی همه انسان‌ها طراحی شده باشد، به‌ویژه اگر بر پایه اصل عدالت، کرامت انسان و توزیع عادلانه ثروت باشد، در چارچوب اسلام علوی قابل دفاع و تأیید است.