جواز قمه زنی طبق نظر علما و مراجع عظام تقلید از گذشته دور تا امروز

موضوع شعائر حسینی و مبارزه با آن ها قدمتی دیرینه دارد، به گونه ای که با اطمینان می توان گفت از زمان شهادت امام حسین علیه السلام در سال 61 هجری تا کنون، مبارزه علیه شعائر حسینی ادامه داشته است . 

موضوع شعائر حسینی و مبارزه با آن ها قدمتی دیرینه دارد، به گونه ای که با اطمینان می توان گفت از زمان شهادت امام حسین علیه السلام در سال 61 هجری تا کنون، مبارزه علیه شعائر حسینی ادامه داشته است . 

سعی کرده ایم در این مطلب به پیشینه ، قدمت و فلسفه ی یکی از شعائر، با عنوان قمه زنی پرداخته و نظر مراجع عظام تقلید را از گذشته تا کنون ، مرور کنیم

آنچه از شواهد عینی و روایات معتبر به دست ما رسیده ، بیانگر این است که علاوه بر خون گریستن تمام جمادات و نباتات بر امام حسین علیه السلام ؛ پیامبران ، انبیا و اولیای الهی از حضرت ادم تا نوح و ابراهیم و موسی علیهم السلام نیز با ریختن خون با حضرت سید الشهدا علیه السلام مواسات نموده اند.

در روایات آمده است که پس از شهادت امام حسین علیه السلام آسمان به رنگ سرخ درآمد و باران خون بارید و هر سنگی را که بر می داشتند، از زیر آن خون تازه جاری می شد. در اماکن متعددی نیز تا کنون از برخی درختان همچون درختی در امامزاده علي اصغر در روستاي زرآباد قزوین در ایران، ودرختی در خیابان سدره كربلا در روز عاشورا خون جاری می شود.

سوگواره خون و شمشیر در تعظیم شعائر حسینی، از دیرباز در میان شیعیان به منظور مواسات با اباعبدالله الحسین علیه السلام، رواج داشته است ؛ تیغ زنی و قمه زنی در عزای سید و سالار شهیدان، اولین بار از جانب ترک های آذربایجان به فارس ها و اعراب منتقل شد و در اواخر قرن نوزدهم میلادی در عراق و ایران رواج پیدا کرد.

عالمان بزرگ دینی و فقها و مراجع عظام تقلید از گذشته تا کنون بر جواز قمه زنی تاکید نموده اند و برخی نیز برای این مهم، حکم استحباب و استحباب موکد صادر نموده اند و برخی تا فتوای واجب کفایی نیز پیش رفته اند.

در این بین، فتوای استاد الفقها میرزای نائینی در ٩٨ سال قبل، از مشهور ترین و مستند ترین فتاوا در تعظیم شعائر حسینی است . 

فقیه نائینی، در پاسخ به استفتاء اهالی بصره در مورد قمه زنی، زنجیر زنی، سینه زنی و سایر مظاهر عزاداری؛ حکم به جواز صادر نمودند و پس از آن، بزرگان علما و مراجع عظام تقلید با توجه به فتوای ایشان حکم به جواز ریختن خون برای سید و سالار شهیدان داده اند. 

 سوگواره خون و شمشیر همه ساله باشکوه تر از سال گذشته برپا می شود. 

 شيعيان همه ساله در روز عاشوراي حسيني، قمه زنان به مواسات با حضرت سيدالشهداء عليه السلام می پردازند. 

شیعیان برای اعلام جان فشانی در لشكر بقيت الله الاعظم عجل الله تعالى فرجه الشريف، وانتقام از خون امام حسين عليه السلام، كفن پوش سر وصورتشان را با خون خود رنگين می نمایند. 

 عزاداران در پاسخ به نداي هل من ناصر امام مظلوم خویش، اعلام مي دارند اگر روز عاشوراي سال ٦١ هجري در كربلا نبوديم تا شما را ياري کنیم، امروز با نداي “لبيك يا حسين” تجديد عهد می کنیم وتا اخرين قطرات اشك وخون خود از ياري دين مبين اسلام وخاندان پيامبر خدا صلى الله عليه وآله، دريغ نخواهيم کرد. 

در کتاب صراط النجات آیت الله العظمی خوئی ، کتاب ارشاد السائل آیت الله العظمی سید محمد رضا گلپایگانی در پاسخ به سوال در مورد قمه زنی آمده است قمه زنی در صورت عدم ضرر به بدن اشکال ندارد 

در کتاب استفتائات آیت الله العظمی سیستانی نیز از معظم له استفتاء شده است آیا مشاهده فیلم های عزاداری حاوی قمه زنی و شعر های مداحان در ترویج قمه زنی جایز است ؟ آیت الله العظمی سیستانی نیز در پاسخ این شعیره مقدسه را جایز دانسته اند 

بطور کلی باید گفت طبق نظر علمای شیعه قمه زنی در صورت عدم ضرر به نفس جایز است اما باید دانست جمعی از علما حتی در صورت بروز ضرر ، اقامه این شعیره مقدسه را جایز میدانند 

………………….

پینوشت:

 1ـ كتاب صراط النجاة للامام الخوئي/ج١/ص٤٣٢/المسألة١١٨٣ ـ إرشاد السائل/ آية الله العظمى السيد محمد رضا الگلبايگاني/ص١٨٤/المسألة٦٧٢ ـ 

2ـ استفتاءات اية الله العظمى السيد السيستاني/ص١٣١/المسألة٤٩٠