آیت‌الله‌العظمی شیرازی: چهارده معصوم علیهم‌السلام از همه انبیا افضل هستند
آیت‌الله‌العظمی شیرازی: چهارده معصوم علیهم‌السلام از همه انبیا افضل هستند
نشست علمی روزانه آیت‌الله‌العظمی سید صادق حسینی شیرازی، روز شنبه ششم ربیع‌الاول سال 1447 برگزار شد. در این نشست، همانند جلسات پیشین، معظم‌له به سوالات حاضران پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.
آیت‌الله‌العظمی شیرازی در رابطه با جایگاه چهارده معصوم علیهم السلام فرمودند: در روایات آمده است که چهارده معصوم علیهم السلام از همه انبیا افضل هستند.
معظم له در ادامه فرمودند: این نکته از مسلمات شیعه و همه نسبت به آن اتفاق نظر دارند.
ایشان در رابطه با فضیلت ائمه نسبت به پیامبران فرمودند : مشهور است که افضل انبیاء پس از پیامبر اکرم و سیزده معصوم دیگر، حضرت ابراهیم هستند، یعنی چهارده معصوم در مرتبه اول قرار دارند و در مرتبه بعد حضرت ابراهیم هستند و پس از آن سایر انبیای الهی از لحاظ فضیلت قرار می گیرند.
آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : از امیرالمومنین سوال شد آیا شما افضل هستید یا آدم ، در جواب فرمودند : من ، سوال شد آیا شما افضل هستید یا نوح ، در جواب فرمودند : من ، سوال شد آیا شما افضل هستید یا ابراهیم ، در جواب فرمودند : من ، سوال شد آیا شما افضل هستید یا موسی ، در جواب فرمودند : من ، سوال شد آیا شما افضل هستید یا عیسی ، در جواب فرمودند : من ، سوال شد آیا شما افضل هستید یا محمد ، در جواب فرمودند : أَنَا عَبْدٌ مِنْ عَبِيدِ مُحَمَّدٍ ، من بنده ای از بندگان محمد هستم ، لذا هیچ یک از صفات خدا را در مورد غیر خدا از جمله امیرالمومنین نمی توان ذکر نمود.
معظم له در رابطه با شرح حدیث شریف نبوی : علماء أمتي أفضل من أنبياء بني إسرائيل ، فرمودند : علامه مجلسی و برخی دیگر ، این حدیث را این گونه تفسیر کرده اند که منظور از علمای امت ، ائمه اطهار علیهم السلام هستند ، که از انبیاء بنی اسرائیل حتی از انبیاء اولواالعزم ایشان افضل هستند.
ایشان در ادامه فرمودند : اما ادله ی عصمت بر اساس روایات متواتر ، بلااشکال است ، و در مورد رسول خدا و فاطمه زهرا و ۱۲ امام ،روایاتی که بر عصمت ایشان دلالت دارد ، متواتر و بلااشکال است ، و تواتر موجب علم می شود.
آیت الله العظمی شیرازی با اشاره به آیه 32 سوره نساء : وَلَا تَتَمَنَّوْا مَا فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ وَاسْأَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا ، در فضیلت و مزیّتی که خدای متعال بعضی را بر بعضی دیگر برتری داده ، آرزو ( و توقع بیجا ) نکنید ، که هر یک از مرد و زن از آنچه اکتساب کنند بهره‌مند شوند ، و هر چه می‌خواهید از فضل خدا درخواست کنید (نه از خلق) که خدا به همه چیز داناست ، فرمودند : انسان ، چه در مسائل مادی ، و چه در مسائل معنوی باید معتقد باشد که هر آن چه که دارد ، تفضل خداست که به او اهدا شده است ، همان گونه که اصل خلقت و عقل ، هدیه خدا به انسان است ، و هر فضیلتی که اکتسابی است و به او داده نشده ، قابل جبران است.
معظم له با اشاره به نسبی بودن فضائل فرمودند : گاه در روایات می بینیم صدقه از افضلِ اعمال شمرده شده و بعضا نیکی به پدر و مادر به عنوان افضلِ اعمال ، معرفی شده است ، که این ، یکی از موارد بلاغت است و مفهوم نسبی از آن برداشت می شود ، مثلا در روایت داریم که امیرالمومنین ، افضلِ خلق هستند ، و این دلالت بر افضل بودن امیرالمومنین نسبت به پیامبر اکرم ندارد ، بلکه به معنای افضل بودن نسبت به سایر انسان ها غیر از پیامبر است ، لذا در این گونه موارد در آیات قرآن و روایات ، باید به مناسبت حکم و موضوع و قرائن خارجی برای مفهوم واقعی این دسته از فضائل توجه کرد.
ایشان با اشاره به روایاتی در مورد ابتر شدن اعمال فرمودند : در روایتی آمده : كُلُّ أمرٍ ذي بالٍ لَم يُذكَر ، «بِسمِ اللّهِ» فيهِ فَهُوَ أبتَرُ هر كاری كه با نام خدا شروع نشود ابتر است ، و در جای دیگر آمده : کُلُّ اَمْر ذى بال لَمْ یُذْکَرْ فیهِ اسْمُ اللهِ فَهُوَ اَبْتَرُ هر كاری كه در آن نام خدا یاد نشود ابتر است ، و در جای دیگر آمده : کل امر ذی بال لم یذکر بحمدالله فهو ابت هر كاری كه در آن حمد خدا نشود ابتر است ، که همه این ها از موارد بلاغت است و به آن اضافی می گویند ، و هم در آیات قرآن و هم روایات متعارف است و هم در سخنان ما نیز وجود دارد ، مثلا وقتی می خواهیم بگوییم شخصی آدم خوبی است ، می گوییم این آدم از همه بهتر است ، و این بدان معنا نیست که حتی از پیامبران و معصومین هم بهتر است ، چرا که قصد ما از گفتن از این جمله ، این نبوده که افضل بودنِ این شخص را بر همه ی افراد بشر را بیان کنیم ، ، لذا این گونه موارد در آیات و روایات که مفهوم بالنسبه و بالاضافه دارد ، هم در افضل بودن و هم در حصر کاربرد دارد و به عنوان مطلق بودن نیست و از قرائن کشف می شود.
آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : در هنگام تساوی ، مجاهد افضل از قائد است ، یعنی اگر زید و عمرو دو نفر هستند ، و هر دوی آن ها از تمامی جهات مساوی هستند ، در اینجا ، مجاهد افضل است ، اما اگر مجاهد ، از جهتی افضل است ، و عالم افضل از جهات عدیده است ، مشکلی نیست ، و به طور کلی برای مجاهد ، فضیلت از جهتی است ، و برای عالم ، از جهت دیگر ، فضیلت بیشتر و قوی تر است ، لذا وقتی گفته می شود که این شخص ، نسبت به آن شخص ، افضل است ، لازم است که در همه ی جهات مساوی باشند ، و در صفتی ، یکی از آن ها افضل باشد ، اما اگر هر یک از آن ها در جهتی افضل باشد ، در این جا باید دید که کدام فضیلت ، ارجحیت دارد ، مانند عالم
معظم له با اشاره آیه 115 سوره طه وَلَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْمًا ، فرمودند : اولو العزم یک اصطلاح شرعی است ، و فضیلتی برای برخی از پیامبران است ، چون همه پیامبران ، عزم ندارند ، برخی از انبیا ، برای منطقه ای خاص و یا قوم و عشیره ای بودند ، اما برخی از آنان برای همه ی بشر ، مبعوث شدند ، که این فضیلت و خاص برخی از انبیا بوده است.
ایشان در رابطه با فضیلت و علم معصومین علیهم السلام فرمودند : فضیلت غیر از علم و امامت است ، ائمه علیهم السلام ، هم امام هستند و هم علم دارند ، و علمشان بر حسب روایات یکسان است ، یعنی میزان علم در چهارده معصوم علیهم السلام فرق نمی کند ، و طبق روایات ، علم امام حسن عسکری علیه السلام همانند علم پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می باشد ، اما معصومین علیهم السلام ، در مقام و فضیلت فرق می کنند.
آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با افضل بودن امیرالمومنین نسبت به سایر ائمه علیهم السلام به دلیل مشارکت در جهاد ، فرمودند : ما نمی دانیم دلیل افضل بودن امیرالمومنین نسبت به بقیه ی امامان معصوم به چه جهتی بوده است ، اما ممکن است مشارکت ایشان در جهاد یکی از دلایل افضل بودن نسبت به سایر امامان معصوم باشد ، اما در ادله و روایات استفاده شده که امیرالمومنین افضل از بقیه ائمه هستند ، و بعد از آن ، حضرت زهرا افضل هستند ، و پس از ایشان ، امام حسن افضل هستند و بعد هم امام حسین علیه السلام ، افضل هستند.
معظم له در ادامه فرمودند : همه ی ائمه علیهم السلام ، امامت دارند ، غیر از حضرت زهرا سلام الله علیها که امامت ندارند اما حجیت دارند ، و حجت بر مردم هستند ، امامت یعنی ریاست بر دین و دنیا ، و حضرت زهرا سلام الله علیها حجت بر مردم هستند ، و افضل از فرزندان معصوم و ائمه ی خود هستند ، اما در ادله برای حضرت زهرا سلام الله علیها ، امامت ذکر نشده و به عنوان حجت بر مردم معرفی شده اند.
ایشان با اشاره به عبارت کُلُّهُم نورٌ واحِدٌ در رابطه با معصومین علیهم السلام فرمودند : معصومین علیهم السلام ، نور واحد هستند ، اما میزان نور بعضی از آن ها بیشتر بوده است ، امام حسین علیه السلام فرمودند : جَدّی خَیرٌ منّی اَبی خَیرٌ منّی اُمّی خَیرٌ منّی اَخی خَیرٌ منّی ، و در اینجا مراتب افضل بودن بیان شده است.
آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : برای یکسان بودن علم معصومین علیهم السلام ، دلیل وجود دارد ، یعنی علم هیچکدام بیشتر از دیگری نیست ، اما در مراتب و افضل بودن با هم فرق دارند ، که برای این مساله هم دلیل وجود دارد.
معظم له با اشاره به تفاوت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نسبت به سایر معصومین علیهم السلام فرمودند : فرق پیامبر اکرم با سیزده معصوم دیگر در این است که ایشان نبی هستند اما مابقی معصومین ، جزء انبیا نیستند و از اوصیا هستند.
