زیارت اربعین؛ جلوه تمدن‌سازی شیعه و شکوه انسان‌دوستی حسینی، حقیقتی که توسط رسانه های غربی نادیده گرفته می شود
زیارت اربعین؛ جلوه تمدن‌سازی شیعه و شکوه انسان‌دوستی حسینی، حقیقتی که توسط رسانه های غربی نادیده گرفته می شود
زیارت میلیونی اربعین دیگر صرفاً یک آیین مذهبی نیست، بلکه نمادی جهانی از فرهنگ ایثار، کرامت و تمدن‌سازی شیعه است.
نه‌تنها هیچ روزی جای عاشورا و هیچ زمینی جای کربلا را نمی‌گیرد، بلکه این حرکت عظیم، راهی برای تبلور معنویت، انسان‌دوستی و همبستگی فرامذهبی در سایه عشق به امام حسین علیه‌السلام است.
گزارشی تحلیلی که از سوی برخی پژوهشگران اجتماعی منتشر شده، نشان می‌دهد زیارت اربعین به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تجمع‌های بشری، نه‌تنها از منظر دینی بلکه از زاویه فرهنگی و جامعه‌شناسی، پدیده‌ای بی‌نظیر است.
این گزارش با عنوان «زیارت اربعین؛ نمادی برای جامعه» تأکید می‌کند که این آیین دیگر تنها یک مراسم مذهبی نیست، بلکه به یک الگوی جهانی از اخلاق، کرامت و معنویت اجتماعی تبدیل شده است.
در ایام اربعین، میلیون‌ها نفر از اقشار مختلف، در مسیر حرکت به سوی کربلا، ارزش‌هایی همچون بخشش، مهربانی، میزبانی، فداکاری و احترام متقابل را به‌طور عملی به نمایش می‌گذارند.
نویسنده این تحقیق با انتقاد از بی‌توجهی رسانه‌های غربی به چنین پدیده‌ای، می‌نویسد: «چگونه ممکن است میلیون‌ها نفر در مدت زمان محدود، بدون حمایت نهادهای رسمی و تنها با کمک‌های مردمی، پذیرایی شوند؟»
پاسخ این سؤال را باید در آنچه که خبرگزاری اخبار در گزارش‌های میدانی خود منتشر کرده جستجو کرد.
خبرگزاری اخبار شیعه می‌نویسد: «مردم عراق از جنوب تا مرکز کشور، با راه‌اندازی صدها موکب حسینی، بدون چشم‌داشت و با نهایت خلوص، از زائران پذیرایی می‌کنند. آنها غذا، دارو، استراحتگاه، خدمات بهداشتی، مشاوره و حتی کفش و لباس در اختیار زائران قرار می‌دهند.»
مهم‌تر آنکه این خدمات نه به دلیل برخورداری از ثروت مادی فراوان، بلکه از غنای روحی و ایمان به خدمت زائر امام حسین علیه‌السلام انجام می‌شود.
بسیاری از میزبانان خود در خانه‌هایی ساده زندگی می‌کنند اما برای خدمت به زائران، با جان و دل می‌کوشند.
در نهایت، زیارت اربعین را باید یک پدیده تمدنی زنده دانست؛ الگویی از همزیستی مسالمت آمیز و ایمان که سال به سال شکوفاتر می‌شود.
این حرکت، پاسخی روشن به نیاز جهان امروز برای معنا، عدالت، اخلاق و محبت است؛ و نشان می‌دهد که در سایه عشق به حسین، جامعه‌ای اخلاق‌محور و عدالت‌طلب شکل می‌گیرد.
این حرکت عظیم، پاسخی زنده و رسا به عطش معنویت، عدالت، اخلاق و محبت در جهان معاصر است؛ گواهی روشن بر اینکه در پرتو عشق به امام حسین علیه‌السلام، می‌توان جامعه‌ای ساخت که بر پایه کرامت انسانی، همبستگی و جست‌وجوی حقیقت استوار باشد.
با وجود عظمت این رویداد و پیام روشن آن برای صلح، همبستگی و معنویت، متأسفانه در سال‌های اخیر، برخی رسانه‌های فارسی‌زبان مستقر در خارج از کشور ــ که اغلب وابسته به جریان‌های سیاسی یا نهادهای خاص هستند ــ تلاش کرده‌اند با تحریف واقعیت‌ها، شبهه افکنی و برجسته‌سازی حاشیه‌ها، چهره این حرکت مردمی را مخدوش کنند.
این رسانه‌ها، گاه با نادیده‌گرفتن میلیون‌ها زائر از اقوام، ملیت‌ها و مذاهب مختلف، راهپیمایی اربعین را به مسائل سیاسی یا قومی تقلیل می‌دهند و گاه با برجسته‌کردن برخی نارسایی‌های جزئی، و یا طرح ادعای دروغین تامین هزینه های آن از سوی برخی دولت ها مانند ایران تلاش می‌کنند کلیت این حماسه اخلاقی و معنوی را زیر سؤال ببرند.
در همین راستا، برخی افراد ناآگاه در داخل ایران نیز، تحت تأثیر همین روایت‌های مغرضانه، ناخواسته در تضعیف این میراث فرهنگی ـ اعتقادی سهیم شده‌اند.
این در حالی است که شواهد میدانی، گزارش‌های ناظران بین‌المللی، و حتی تحلیل‌های جامعه‌شناختی مستقل، همگی بر این نکته تأکید دارند که مشایه اربعین یکی از بی‌نظیرترین تجلیات همزیستی مسالمت‌آمیز، وحدت دینی، و مشارکت مردمی در مقیاسی جهانی است.
از این‌رو، ضروری است که آگاهی‌بخشی و بازخوانی ابعاد فرهنگی، معنوی و اجتماعی این پدیده، نه‌تنها از سوی رسانه‌های متعهد، بلکه از جانب نخبگان، اندیشمندان و فعالان فرهنگی مورد توجه جدی قرار گیرد؛ تا غبار تحریف از چهره اربعین زدوده شده و حقیقت این حرکت، همان‌گونه که هست، در افق جهانی بدرخشد.
