آیت الله العظمی شیرازی: اگر کسی به دلیل بلند بودن ناخن، انگشت پای او در سجده به زمین نرسد، بنا بر فتوای فقها نماز او باطل است اما از نظر علمی معلوم نیست که باطل باشد

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی ، روز یکشنبه بیست ویکم شعبان سال ۱۴۴۵ برگزار شد، در این نشست هم چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال های حاضران در جلسه ، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با حکم نمازی که به دلیل بلند بودن ناخن پا، انگشت پا به زمین نمی رسد، فرمودند : اگر چنین شخصی سالها نماز را به این صورت بخواند، جماعتی از فقها به دلیل دقت گفته اند که نماز این شخص باطل است اما از نظر علمی معلوم نیست که باطل باشد، لذا باید آن فتوا را احتیاط تلقی کرد.

معظم له در تشریح علمی این مساله فرمودند : قاعده ای تحت عنوان «لو کان لبان» وجود دارد که سه مقدمه دارد و فقها به آن استناد می کنند و بر مبنای این قاعده، بر اساس قیاس استثنائی، در برخی موارد و با قیود خاص می توان از عدم شیوع و فراگیری یک حکم دریافت که مقصود شارع چیز دیگری است.

ایشان در رابطه با تطبیق این قاعده با مساله مذکور فرمودند : به نظر من این قاعده در اینجا هم صدق می کند، یعنی در زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، مشرکانی که مسلمان شده بودند، این گونه نبوده که همه آنها ناخن پای خود را گرفته باشند و انگشت پای آنها در سجده به زمین برسد، لذا اگر بنا بود نماز کسی که ناخن او بیش از حد بلند بوده باطل باشد، حتما این مساله ذکر می شد و چون ذکر نشده، بنابراین اشکالی ندارد.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : لذا از باب قاعده ی «لو کان لبان» می توان گفت نماز چنین شخصی بر اساس بحث علمی باطل نیست، اما در مقام فتوا از باب احتیاط چنین نظری داده اند، اما قاعده این است که اگر فتوا داده شده که چنین شخصی باید نمازهای خود را ولو سالها به این صورت خوانده قضا کند، بایستی این را از باب احتیاط در نظر گرفت، چون علی الظاهر قاعده ی «لو کان لبان» در چنین مواردی جاری می شود.

معظم له در پاسخ به این سوال که آیا ناخن پا عضوی از بدن نمی باشد که در صورت قرار گرفتن آن در سجده به عنوان یکی از اعضای هفت گانه تلقی گردد، فرمودند : ناخن عضوی از بدن است اما ظاهر ادله و روایات بیانگر آن است که سر انگشت و نه ناخن باید روی زمین قرار بگیرد.

ایشان در ادامه فرمودند : چرا که دلیلی که می گوید : يسجد على سبعة أعظم، ناخن، عظم و استخوان محسوب نمی شود، بلکه چیزی اضافه بر انگشت پا می باشد، چون در روایات قرار گرفتن استخوان در حالت سجده مورد تاکید قرار گرفته است و به عنوان مثال پیشانی، دست ها و زانوها و انگشتان پا، استخوان هستند اما ناخن، استخوان نمی باشد، لذا کسانی که فتوا به باطل بودن نماز داده اند، به لحاظ دقت درست، چنین نظری داده اند، اما از نظر من با توجه به قاعده «لو کان لبان» می توان گفت که باطل بودن آن نمازها مسلم نیست.

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود : شرح برخی از موارد مربوط به قاعده فراغ و تجاوز، نقش و اعتبار عرف در شرع و عقل، برخی از احکام مربوط به خمس، حکم نمازی که در هنگام عدم دسترسی به آب با تیمم خوانده شده اما بعدا دسترسی به آب وجود داشته، افضل بودن حضرت حجت بر هشت امام قبل از خود، برخی از مکروهات در روزه، مبانی صدور فتوا توسط فقیه علیرغم کامل نبودن سلسله روایان احادیث، چیزهایی که به عنوان «حَبْوَة» در ارث به ولد اکبر می رسد، حکم ذرات باقی مانده از بنایی و رنگرزی در محل وضو، حکم نماز و روزه پدر و مادر بر دختر بزرگ در صورت نداشتن فرزند پسر، حکم خمس در مورد منزلی که با قرض خریداری شده، حکم نماز و روزه پدر بر ولد اکبر در صورتی که به او «حَبْوَة» داده نشده، حکم تقصیر و دیه مرگ مسافرانی که توسط راننده سوار ماشین شده اند و یا موسسه ای که ماشین فرستاده در صورت تصادف، و حکم استفاده از طلا برای مرد، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن ها اشاره و یا پاسخ داده شد.

لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۰:۴۵ به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.