گوشه‌ای از مشکلات زنان مطلقه در سعودی؛ نبرد نابرابر زنان جدا شده از همسر در عربستان برای حفظ کرامت فرزندان
گوشه‌ای از مشکلات زنان مطلقه در سعودی؛ نبرد نابرابر زنان جدا شده از همسر در عربستان برای حفظ کرامت فرزندان
در سایه ساختارهای حقوقی ناکارآمد و فشارهای اجتماعی، بسیاری از زنان مطلقه در عربستان برای دریافت نفقه فرزندانشان با چالش‌های پیچیده‌ای روبه‌رو هستند.
تجربه‌هایی از دادگاه‌های خانواده نشان می‌دهد کودکان نخستین قربانیان این بی‌عدالتی هستند.
در کشوری که ساختارهای دینی و اجتماعی، با افتخار از ارزش خانواده سخن می‌گویند، صدای کودکانی که از حداقل حقوق مادی خود محرومند، کمتر شنیده می‌شود.
زنان مطلقه سعودی از بی‌توجهی قانونی و قضایی نسبت به نفقه فرزندان خود گلایه دارند.
مسأله‌ای که به تدریج به بحرانی خاموش در درون خانواده‌ها تبدیل شده است.
روزنامه سعودی «عکاظ» در گزارشی می‌نویسد که بسیاری از زنان پس از طلاق با چالش‌های جدی برای دریافت نفقه روبه‌رو هستند.
نمونه‌ای از این بحران، سرگذشت «أم خالد» است که پس از جدایی از همسر ثروتمندش، در تلاش برای گرفتن نفقه دو دخترش، با بی‌اعتنایی کامل پدر آن‌ها مواجه شد.
او به «عکاظ» گفته است که فرزندانش در شرایطی بی‌ثبات و بدون حمایت پدر زندگی می‌کنند و با آنکه حکم قانونی برای دریافت نفقه صادر شده، اما اجرای آن با مشکلات فراوانی همراه است.
به گفته وکلای خانواده، بسیاری از مردان با استناد به بیکاری یا پنهان کردن اموال، از زیر بار مسئولیت شرعی و قانونی خود شانه خالی می‌کنند.
برخی از آن ها نیز از نفقه به عنوان ابزار انتقام‌گیری از همسر سابق استفاده می‌کنند.
این در حالی است که طبق ماده 58 نظام احوال شخصیه سعودی، نفقه فرزند بر عهده پدر است و شامل مسکن، خوراک، پوشاک، آموزش و درمان می‌شود.
روان‌شناسان نیز هشدار داده‌اند که محرومیت از نفقه تنها فقر مادی نیست، بلکه به تضعیف عزت نفس و امنیت روانی کودک می‌انجامد.
ساره جبران، کارشناس تربیتی به «عکاظ» گفته است که بی‌توجهی به حق کودک، مقدمات بحران نسل آینده را رقم می‌زند.
با وجود ایجاد «صندوق نفقه» در وزارت دادگستری عربستان، گزارش‌ها نشان می‌دهد که روند رسیدگی به دعاوی، کند و پیچیده است.
صندوق نفقه تنها در صورت امتناع قطعی پدر از پرداخت و پس از اثبات آن، وارد عمل می‌شود.
در شرایطی که عربستان بر توسعه اجتماعی و عدالت خانوادگی در سایه چشم‌انداز 2030 تأکید دارد، کارشناسان خواستار اصلاح قوانین نفقه، نظارت دقیق‌تر و تعریف نوین از نیازهای فرزندان در دوران معاصر شده‌اند.
آن ها معتقدن که نفقه نباید فقط عددی در حکم باشد، بلکه باید ضامن کرامت و رشد کودک در سایه پدری مسئول باشد.
اسلام علوی و روایات اهل بیت علیهم‌السلام پدر را مسئول کامل تأمین نیازهای فرزند می‌دانند و ترک نفقه را ظلم آشکار می‌دانند.
بر اساس آموزه های عترت طاهره علیهم السلام تأمین نفقه فرزندان نه‌تنها وظیفه‌ای شرعی، بلکه مسئولیتی انسانی و اخلاقی است.
روایات اهل بیت علیهم‌السلام تأکید دارند که پدر باید در هر شرایطی نیازهای مادی و معنوی فرزند را برآورده سازد.
امام صادق علیه‌السلام فرموده‌اند: «کَفى بالمرءِ إثماً أن یُضیّع مَن یَعُول»؛ کافی است انسان برای گناهکار بودن، خانواده‌اش را رها کند.
هم‌چنین امیرالمومنین حضرت علی علیه‌السلام فرموده‌اند: «اللَّهَ اللَّهَ فِي الأَيْتَامِ، فَلَا تُغِبُّوا أَفْوَاهَهُمْ، وَلَا يَضِيعُوا بِحَضْرَتِكُمْ»؛ یعنی از خدا بترسید در مورد فرزندانی که بی‌پناه شده‌اند، مبادا در کنار شما گرسنه بمانند یا ضایع شوند.
در این بین، اگرچه کودک طلاق، یتیم به‌معنای شرعی نیست، اما در خطر بی‌پناهی و آسیب مشابه است.
اسلام علوی و آموزه های اهل بیت علیهم السلام بر لزوم پرداخت نفقه به‌موقع، حفظ کرامت کودک و برخورداری او از مسکن، پوشاک، آموزش و محبت تأکید کرده است.
در نگاه اهل بیت علیهم‌السلام، تأخیر یا امتناع از نفقه، تضییع حق کودک و خیانت به امانت الهی است.
