آسیب‌های دولتی‌سازی اربعین؛ خطر تضعیف حرکت‌های مردمی، الزام پرداخت 500 دلار به عنوان ودیعه برای زائران غیرایرانی اربعین؛ مانع‌تراشی تازه دولت ایران برای حضور شیعیان دیگر کشورها
آسیب‌های دولتی‌سازی اربعین؛ خطر تضعیف حرکت‌های مردمی، الزام پرداخت 500 دلار به عنوان ودیعه برای زائران غیرایرانی اربعین؛ مانع‌تراشی تازه دولت ایران برای حضور شیعیان دیگر کشورها
تصمیم دولت ایران برای دریافت 500 دلار به عنوان ودیعه از زائران خارجیِ اربعین، موجی از نگرانی در میان فعالان فرهنگی و موکب‌داران و صاحب نظران برانگیخته است.
این سیاست، نه‌تنها مانعی اقتصادی برای عاشقان زیارت اربعین است، بلکه می‌تواند استقلال مردمی این حرکت جهانی و حضور پرتعداد شیعیان را اجتماع بزرگ مذهبی نیز تضعیف کند.
در آستانه اربعین حسینی، دولت ایران اعلام کرده است که زائران غیرایرانی پیش از ورود به کشور باید مبلغ ۵۰۰ دلار به‌صورت ودیعه پرداخت کنند.
این تصمیم بدون مشورت با فعالان فرهنگی و مسئولان موکب‌های مردمی اتخاذ شده و نگرانی‌هایی جدی را به دنبال داشته است.
سال‌هاست که میلیون‌ها زائر از کشورهای افغانستان، پاکستان، هند، سوریه، بحرین و برخی کشورهای آفریقایی با عشق و ایمان مسیر زیارت را از مرزهای شرقی ایران آغاز می‌کنند.
در این مسیر، خدمات رایگان موکب‌ها، نذورات مردم و مهمان‌نوازی گسترده، بخش مهمی از تجربه معنوی و اجتماعی زائران را تشکیل می‌دهد.
این مشارکت مردمی و حس همبستگی، روح واقعی اربعین را شکل داده است.
حال با اعمال شرط ودیعه ۵۰۰ دلاری، بسیاری از زائران به‌ویژه افراد کم‌درآمد، عملاً از حضور در این پیاده‌روی بزرگ محروم خواهند شد.
فعالان فرهنگی این اقدام را ناعادلانه و غیرمنصفانه می‌دانند و معتقدند چنین سیاست‌هایی نه تنها مانع ورود زائران می‌شود، بلکه به تدریج حرکت مردمی و آزاد اربعین را به دولتی‌سازی و کنترل از بالا سوق خواهد داد.
این نگرانی‌ها از آنجا جدی‌تر می‌شود که اربعین، حرکتی است فراملی و مستقل از هرگونه سیاست دولتی، که بر اساس ارزش‌هایی چون همدلی، ایثار و خدمت بی‌منت شکل گرفته است.
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که دولت‌ها باید نقش تسهیل‌گر و پشتیبان این حرکت عظیم را ایفا کنند و نه اینکه با اعمال محدودیت‌های اقتصادی، چهره ایران را در چشم زائران و دوستداران اهل بیت خدشه‌دار کنند.
در نهایت، کارشناسان توصیه می‌کنند به جای افزایش هزینه‌ها، سیاست‌گذاران راهکارهایی برای حفظ و تقویت بُعد معنوی و مردمی اربعین بیابند تا این مراسم به عنوان بزرگ‌ترین حرکت دینی جهان، همچنان نماد وحدت و مشارکت بدون مرز باقی بماند.
