اجرای بنزین سهنرخی در ایران؛ آغاز گرانی پلکانی و نگرانی از پیامدهای معیشتی و اجتماعی
اجرای بنزین سهنرخی در ایران؛ آغاز گرانی پلکانی و نگرانی از پیامدهای معیشتی و اجتماعی
از بامداد شنبه ۲۲ آذر، طرح بنزین سهنرخی در ایران وارد فاز اجرایی شد.
تصمیمی که دولت ایران آن را «ساماندهی مصرف» مینامد، اما به باور ناظران اقتصادی میتواند موج تازهای از گرانیها، فشار معیشتی و نگرانیهای اجتماعی را در پی داشته باشد.
بنابر نقل از رسانههای داخلی ایران، دولت ایران از ساعت 12 بامداد شنبه ۲۲ آذر، طرح بنزین سهنرخی را اجرا کرده است.
بر اساس این تصمیم، سهمیه ۶۰ لیتری بنزین با نرخ ۱۵۰۰ تومان و سهمیه ۱۰۰ لیتری با نرخ ۳۰۰۰ تومان حفظ شده، اما مصرف مازاد و سوختگیری با کارت جایگاه با نرخ ۵۰۰۰ تومان محاسبه میشود.
خبرگزاریهای ایران گزارش دادهاند که سهمیه خودروهای وارداتی، خودروهای دارای پلاک مناطق آزاد و خودروهای دولتی – بهجز آمبولانسها – بهطور کامل حذف شده و بنزین برای آنها صرفاً با نرخ آزاد عرضه میشود.
به گفته مقامهای دولتی ایران، این طرح نخستین گام از برنامهای پلکانی برای افزایش تدریجی قیمت بنزین است؛ برنامهای که هدف اصلی آن جبران کسری بودجه و کاهش فشار ناشی از واردات بنزین عنوان میشود.
طبق اعلام رسمی، حدود ۸۰ درصد مصرفکنندگان با همان ۱۶۰ لیتر سهمیه ماهانه نیازشان تأمین میشود، اما منتقدان معتقدند این محاسبه، واقعیت زندگی در کلانشهرها و وابستگی گسترده معیشت مردم به حملونقل را نادیده میگیرد.
بنابر گزارش رسانههای اقتصادی، افزایش نرخ سوخت حتی پیش از اجرا، اثر خود را بر بازار نشان داده و کرایه حملونقل و خدمات اینترنتی رو به افزایش گذاشته است.
کارشناسان هشدار میدهند که این روند میتواند به سرعت به افزایش قیمت کالاهای اساسی مانند نان، لبنیات و دارو منجر شود.
در عین حال، دولت تلاش دارد با اختصاص سهمیه اعتباری به رانندگان تاکسیها و پیکهای اینترنتی، بخشی از فشار را کاهش دهد.
با این حال، تجربههای پیشین از جمله اعتراض های آبان ۱۳۹۸ که بنابر نقل از گزارش رویترز با کشته شدن حدود ۱۵۰۰ معترض همراه بود، نگرانیها درباره پیامدهای اجتماعی گرانی بنزین را همچنان زنده نگه داشته است.
