افغانستان زیر فشار همزمان سرکوب رسانهای، بحران انسانی و مهار آموزشی؛ تصویری نگرانکننده از آینده آزادی و معیشت
افغانستان زیر فشار همزمان سرکوب رسانهای، بحران انسانی و مهار آموزشی؛ تصویری نگرانکننده از آینده آزادی و معیشت
همزمان با تشدید محدودیتها علیه رسانهها، گسترش بحران انسانی و اعمال کنترلهای سختگیرانه بر آموزش و دانش، افغانستان در شرایطی قرار گرفته که نهادهای مستقل، رسانههای بینالمللی و چهرههای سیاسی نسبت به پیامدهای اجتماعی و انسانی آن هشدار میدهند.
در سال 2025 بیش از 200 مورد نقض آزادی رسانهها در افغانستان ثبت شده است.
بنابر گزارش سالانه مرکز خبرنگاران افغانستان که به نقل از رسانههای فارسیزبان از جمله خبرگزاری فرانسه منتشر شده، این نهاد مستقل اعلام کرده که مواردی چون بازداشت، تهدید، زخمی و کشتهشدن خبرنگاران، سانسور گسترده و تبدیل رسانههای دولتی به ابزار تبلیغاتی، فضای رسانهای کشور را بهشدت محدود کرده است.
بر اساس این گزارش، ممنوعیت نشر تصاویر زندهجان به 23 ولایت گسترش یافته و در پی آن، دهها شبکه تلویزیونی تعطیل شدهاند.
روندی که به گفته این مرکز، آزادی بیان و آینده رسانهها را با تهدیدی ساختاری روبهرو کرده است.
آسوشیتدپرس هم در گزارشی درباره شرایط انسانی افغانستان هشدار داده است که این کشور در آستانه یکی از عمیقترین بحرانهای انسانی خود قرار دارد.
به گفته این رسانه، ارزیابیهای سازمان ملل نشان میدهد نزدیک به 23 میلیون نفر نیازمند کمکهای بشردوستانه هستند.
کاهش شدید کمکهای بینالمللی، بهویژه توقف حمایت مالی برخی کشورها از برنامه جهانی غذا، ناامنی غذایی را تشدید کرده است.
سازمان ملل تأکید کرده که امسال برای نخستینبار چرخه معمول توزیع غذا تقریباً متوقف شده و فشار بر اقشار آسیبپذیر بهطور بیسابقهای افزایش یافته است.
در همین حال، برخی چهرههای سیاسی مخالف طالبان نیز نسبت به وضعیت کنونی هشدار دادهاند.
گزارشهای رسانهای افغانستان را در «سختترین و تاریکترین» دوره خود توصیف کرده و خواستار شکلگیری فشار داخلی و بینالمللی علیه طالبان شدهاند.
هشداری که با نگرانیها درباره تداوم خشونت و ناامنی همراه است.
علاوه بر بحران اقتصادی و محدودیت های رسانه ای، بحران های آموزشی نیز در افغانستان نیز روز به روز گسترده تر می شود.
وزارت تحصیلات عالی طالبان با صدور دستور جدید، برگزاری هرگونه آزمون مستقل و صدور اسناد تحصیلی خارج از چارچوب دولتی را ممنوع کرده است.
این تصمیم، بهعنوان گامی در جهت کنترل متمرکز آموزش و محدودسازی استقلال فکری مراکز علمی و دینی ارزیابی میشود.
کارشناسان معتقدند که مجموع این تحولات نشان میدهد افغانستان با انباشت بحرانهای رسانهای، انسانی و آموزشی روبهروست.
شرایطی که به باور ناظران، آینده آزادیهای اساسی، معیشت مردم و ساختار دانشی کشور را با چالشهای جدی مواجه کرده است.
