زنان در دیپلماسی فرهنگی اربعین؛ از حضور میدانی تا الهام‌بخشی جهانی
زنان در دیپلماسی فرهنگی اربعین؛ از حضور میدانی تا الهام‌بخشی جهانی
در میانه خیل میلیون‌ها زائر اربعین، حضور پررنگ و مؤثر زنان مسلمان نه تنها نشانی از نقش اجتماعی آنان در آیین‌های مذهبی است، بلکه به‌عنوان یک عامل اثرگذار در دیپلماسی فرهنگی و بازنمایی تمدن شیعیان در عرصه جهانی مطرح می‌شود.
گزارش پیش‌رو نگاهی بین‌المللی به نقش زنان در دیپلماسی فرهنگی اربعین دارد.
اربعین حسینی، فراتر از یک مناسک دینی، به رویدادی تمدنی و جهانی بدل شده که ظرفیت‌های عظیمی برای دیپلماسی فرهنگی جهان اسلام، به‌ویژه شیعیان، ایجاد کرده است.
در این میان، زنان – اعم از زائران، خادمان، مبلغان و فعالان فرهنگی – نقش برجسته‌ای در ارتقاء گفت‌وگوی بین‌فرهنگی و بازنمایی تصویر حقیقی از هویت شیعیان ایفا می‌کنند.
دیپلماسی فرهنگی، به‌عنوان یکی از ابزارهای قدرت نرم، با هدف برقراری پیوندهای پایدار فرهنگی بین ملت‌ها، در مسیر اربعین زمینه‌ای گسترده برای تبادل فرهنگی، همدلی دینی و تأثیرگذاری بر افکار عمومی جهانی فراهم می‌سازد.
زنان، به دلیل توانایی ارتباطی و تربیتی خود، در این فرآیند نقش کلیدی دارند.
زنان در مسیر اربعین حاملان فرهنگی ارزش‌های شیعه و اسلام علوی هستند.
پوشش ساده و عفیف، رفتار اجتماعی مؤدبانه، مشارکت فعال در تربیت فرزندان و همچنین تزئین و مدیریت موکب‌ها، پیام‌های غیرمستقیم اما مؤثری از سبک زندگی اسلامی به مخاطبان بین‌المللی منتقل می‌کند.
بسیاری از زائران خارجی، به‌ویژه تازه‌مسلمانان یا حتی غیرمسلمانان، از طریق مواجهه با این جلوه‌ها، با الگوی زن زینبی آشنا می‌شوند.
افزون بر حضور میدانی، زنان نقش فعالی در تولید محتوای فرهنگی دارند.
نویسندگان، خبرنگاران، مستندسازان، شاعران و هنرمندان زن با بازتاب تجربه‌های خود در فضای رسانه‌ای جهانی، روایتی انسانی، عمیق و معنوی از فرهنگ اربعین ارائه می‌دهند.
در سال‌های اخیر، برپایی موکب‌های زنانه بین‌المللی به پایگاهی برای آموزش قرآن، برگزاری کارگاه‌های هنری، مشاوره‌های فرهنگی و گفت‌وگوهای میان‌فرهنگی تبدیل شده است.
در جهانی که تصویر زن مسلمان اغلب با کلیشه‌های غربی تحریف شده، زن اربعینی تصویری تازه از زن مسلمان به نمایش می‌گذارد: فعال، آگاه، باوقار و مسئول در سطح جهانی. این حضور الهام‌بخش، پایه‌گذار حرکت تمدنی زن‌محور با الگوی حضرت زینب سلام‌الله‌علیها در عصر جدید خواهد بود.
