گسترش سنت حسنه قربانی ، تلاشی برای رفع فقر و گرسنگی نیازمندان
عید قربان یکی از بزرگ ترین اعیاد اسلامی است که نمایانگر ایثار ابراهیم و تسلیم شدن اسماعیل در برابر فرمان الهی است.
روزی است که سنت حسنه قربانی کردن ، علاوه بر حاجیان در سرزمین منا ، در میان مسلمانان سر تا سر دنیا جریان دارد.
اگر چه قربانی کردن در عید قربان صرفا برای حاجیانی که در سرزمین الهی حضور دارند، واجب است و برای کسانی که در کشورهای مختلف زندگی می کنند، واجب نیست ، اما این سنت حسنه در میان مسلمانان دنیا در این روز ، جایگاه ویژه ای دارد.
عید قربان برابر با روز دهم ذی حجه یکی از بزرگ ترین اعیاد اسلامی به شمار می آید ، در این روز حاجیان ، اعمال عید قربان از جمله قربانی کردن را در سرزمین منا به جا میآورند.
بنابر روایات، در این روز خدا به ابراهیم خلیل الله فرمان داد تا فرزندش اسماعیل را قربانی کند ، او اسماعیل را به قربانگاه برد، ولی جبرئیل همراه با «قوچی» نازل شد و و حضرت ابراهیم مأمور به ذبح آن شد.
این چنین بود که حضرت ابراهیم و اسماعیل، هر دو از این امتحان بزرگ الهی سربلند بیرون آمدند و ابراهیم خلیل الرحمن لقب گرفت و اسماعیل ذبیح الله ، اطاعت این پدر و فرزند در تاریخ ماندگار شد و در قرآن مجید جلوه ای ویژه یافت.
عید قربان عید بندگی است ، در این روز حضرت ابراهیم برای ارج نهادن به فرمان خدا، می پذیرد تا فرزندش اسماعیل را قربانی کند ، این عید ، یادآور فداکاری و ایثار ابراهیم در راه جلب رضایت معبود ، و تجلی ایمان و تسلیم شدن اسماعیل در قربانگاه عشق است.
در حقیقت فلسفه عید قربان، به مسلخ بردن شهوات و به قربانگاه بردن تمایلات نفسانی در پیشگاه معبود است ، مفهوم این عید ، بازگشت انسان به مقام قرب الهی است که این مقام در سایه مبارزه با هواهای نفسانی و در پرتو تهذیب، خودسازی و بهره گیری از فرصت های ناب به دست می آید.
در نهم ذیالحجه با خواندن دعای عرفه منسوب به دعای امام حسین علیه السلام و زیارت آن حضرت در روز عرفه، به شناخت خود نزدیک تر می شویم و از خدا آمرزش طلب می کنیم، تا در دهم ذیالحجه نفس و آمال دنیوی خود را قربانی کنیم و به خدای متعال نزدیک تر شویم.
شاید دعای عرفه امام حسین علیه السلام و نیز ثواب زیارت او در این روز ، بی ارتباط به مقدمه بودن این روز برای عید قربان نباشد ، در آن جا که در مفاهیم دینی «ذبح عظیم» به عنوان یک حقیقت بزرگ در تمام طول تاریخ خلقت ذکر شده و خدای متعال، خبر آن را قبل از خلقت آدم به همه اهل آسمان داده بود و ملائک خدا نیز خبر این واقعه عظیم را به همه انبیاء و اولیاء در همه دوران ها داده اند ، «ذبح عظیم» ماجرای ذبح فرزند اشرف مخلوقات خدا بدست شرور ترین خلق خداست ، «ذبح عظیم» ذبح حسین بن علی علیه السلام است که بر اساس تقدیر ازلی خدا، در حساس ترین شرایط زمانی ، راضی به قضای الهی می شود و با ایثار خون خود ، دین خدا را احیا میکند.
«ذبح عظیم» در میان ملائک و انبیاء و اولیای خدا از مشهور ترین وقایع تاریخ خلقت است و در نزد خدا عظمت و حرمتی بس شگرف دارد و هر کس به آن متوسل شود دعایش مستجاب و در پیشگاه الهی به جایگاهی بس عظیم دست می یابد.
قربانی کردن، درس بزرگ حضرت ابراهیم به همه انسان هاست و قربانی کردن نمادی از انفاق و دستگیری از مساکین است ، بخشش قربانی و تقسیم کردن آن در میان مردم به ویژه تنگدستان، هم موجب قرب و نزدیکی به خداوند شده و هم انسان را مشمول عنایت الهی می نماید و هم میان افراد جامعه الفت و محبت ایجاد می کند ، این رابطه موجب انسجام و تعاون اجتماعی و گسترش اقدام های خیر و نیکوکاری در جامعه می شود و اگر قربانی ها به صورت صحیح تقسیم شود، می تواندمیلیون ها گرسنه را سیر کند
قربانی کردن در دیدگاه اهل معرفت، نشانه ای از ترک هوای نفس است ، و هم چنان که منفعت قربانی به دیگران می رسد ، کسی که مالک هوای نفس خود شده و دیو افسار گسیخته شهوات را به بند می کشد، هم خود از وسوسه ها و زیان های نفس خویش در امان است و هم جامعه از گزند هواپرستی های او مصون خواهند ماند.
قربانی کردن و بخشش آن به نیازمندان اقدامی است که صرف نظر از نگاه دینی به آن توسط بشردوستان در سراسر دنیا انجام می شود ، گامی در راستای پایان دادن به گرسنگی و فقر در سر تا سر دنیاست
چه نیکوست که این روزها که آمارهای جهانی حکایت از اسراف مواد غذایی به شکل گسترده دارد و متاسفانه کشورهای برخوردار به ویژه ممالک عربی در صدر چنین وضعیتی قرار دارند و از طرف دیگر آمار های تکان دهنده و دلخراش از گرسنگی و مرگ و میر انسان ها به ویژه کودکان در بسیاری از نقاط دنیا شنیده می شود و تلاش جهانی برای پایان دادن به آن در حال گسترش است ، سنت حسنه قربانی کردن توسط مومنان و افراد برخوردار برای انفاق به نیازمندان صورت گیرد.
این روزها افغانستان ، یمن و بسیاری از کشورهای نیازمند و حتی بخش عمده ای از مردم ایران هم چشم امید به دستان یاریگر و خیَر مومنان خداجویی دوخته اند که با انجام این سنت الهی ، گامی در جهت رفع گرسنگی و فقر برمی دارند.