شیخ بهایی، نمونه کامل عالم اسلامی

12 شوال سالروز درگذشت اعجوبه دوران شیخ بهایی است. شیخ بهایی عالم شیعی قرن دهم هجری قمری نمونه کامل عالم اسلامی بود که به علوم مختلف زمان خود تسلط داشت.

یونسکو سال 2009 به پاس خدمات شیخ بهایی به علم ستاره شناسی نام او را در میان مفاخر ایران و لبنان ثبت کرد.

بهاء الدین محمد بن حسین عاملی مشهور به شیخ بهایی ، 8 اسفند 925 شمسی در بعلبک لبنان زاده شد. پدرش از شاگردان شهید ثانی بود و خانواده او از خانواده های شیعه مشهور جبل عامل است و نسب او به حارث همدانی از اصحاب امیر المومنین علی علیه السلام می رسد.

پدر شیخ بهایی به دعوت شاه طهماسب صفوی به ایران مهاجرت کرد و در شهر قزوین رحل اقامت افکند و این در حالی بود که بهاء الدین فقط 13 ساله بود. قزوین در آن سالها مرکز علم و دانش و ترویج معارف اهل بیت علیهم السلام  و پایتخت صفویان بود و به همین مناسبت بهاء الدین نوجوان خیلی زود به حلقه درس و بحث و علم آموزی وارد شد.

حسن ارتباط پدر شیخ بهایی با سلاطین صفوی به او هم  تسری یافت و پس از انتقال پایتخت صفویان از قزوین به اصفهان شیخ بهایی نیز به اصفهان رفت و کرسی تدریس خود را در این شهر برپا نمود. از برجسته ترین شاگردان شیخ بهایی می توان به ملاصدرا ، ملامحسن فیض کاشانی ، محمد تقی مجلسی مشهور به مجلسی اول ، محمد باقر سبزواری مشهور به محقق سبزواری ، سید رفیع الدین محمد طباطبایی نائینی  و … اشاره کرد.

شیخ بهایی در حکمت، فقه، نجوم، ریاضیات، شعر و ادبیات، مهندسی، هنر، فیزیک نمونه کامل عالم اسلامی عصر خود و قرون بعد بود. 96 کتاب و رساله از شیخ بهایی در علوم مختلف بر جا مانده است که به زبانهای زنده دنیا نیز ترجمه و مورد بهره برداری و تحسین دانشمندان غربی هم قرار گرفته است.

شیخ بهایی در زبان و ادبیات عربی هم دانشمند برجسته ای بود و کتاب فوائد الصمدیه او از دیر باز جزو کتب درسی مقدماتی حوزه های علمیه است.

شیخ بهائی یکی از نخستین منجمانی بود که امکان حرکت زمین را قبل از انتشار نظریه کوپرنیک مطرح کرده بود.

اشعار فارسی فراوانی از شیخ بهایی چهار قرن پس از رحلت آن بزرگ مرد همچنان جزو ماندگارترین و محبوب ترین اشعار فارسی محسوب می شوند بویژه شعر مشهور  ” تاکی به تمنای وصال تو یگانه اشکم شود از هر مژه چون سیل روانه” خطاب به امام زمان عج الله تعالی فرجه سروده شده است.

شیخ بهائی در دوران چهار پادشاه صفوی همواره مقرب درگاه سلاطین این سلسله بویژه در شاه عباس کبیر بود و از این ارتباط خود برای  توسعه شهری و آبادانی ایران و گسترش معارف شیعه و گره گشایی از امورات مردم و رفع مظالم امت بهره می جست.

شیخ بهایی در ۱۲ شوال ۱۰۳۰ هجری قمری  مصادف با ۸ شهریور ۱۰۰۰ خورشیدی، و ۳۰ اوت ۱۶۲۱ در اصفهان درگذشت و بنا به وصیت آن مرحوم در جوار حرم امام علی ابن موسی الرضا علیه السلام در مشهد به خاک سپرده شد. روحش شاد.