دجله و فرات، مهم ترین رودخانه های جاری در عراق هستند که سرچشمه اصلی آنها در خاک ترکیه است.
موضوع ساخت سد بر روی دجله و فرات که موجب کاهش حجم آب جاری شده به سمت عراق می شود، به مسأله ای اختلاف انگیز میان بغداد و آنکارا تبدیل شده است.
«مهدی رشید حمدانی» وزیر منابع آب عراق روز شنبه، 25 تیر ماه 1401 اعلام کرد که آنکارا بر افزایش رهاسازی حق آبه عراق در روزهای آینده تاکید کرده است.
در بیانیه وزارت منابع آب عراق آمده: حمدانی از طریق تماس تصویری با “ویسیل اوغلو” فرستاده رئیس جمهور ترکیه در امور آب دیداری مجازی برگزار کرد تا وضعیت واردات آب رودخانه‌های دجله و فرات به داخل خاک عراق بررسی شود.
بر اساس این بیانیه، حمدانی از طرف ترکیه ای خواست با تجدید نظر در طرح رهاسازی آب نیاز عراق، به غلبه بر شرایط فعلی کم‌آبی را تضمین کند.
در این بیانیه همچنین آمده: فرستاده ویژه رئیس جمهور ترکیه در امور آب، آمادگی خود را برای همکاری با عراق اعلام کرد و به شرکت آب و سدهای ترکیه برای افزایش رهاسازی آب طی چند روز آینده با توجه به ذخایری که در اختیار دارد، دستور داد.
بر اساس این بیانیه، دو طرف توافق کردند که یک هیئت فنی عراقی را برای مشاهده واقعیت ذخیره آب در سدهای ترکیه اعزام کنند و درباره برنامه‌های عملیاتی این سدها با توجه به ذخیره موجود برای غلبه بر وضعیت فعلی بحران کم آبی که عراق با آن روبروست، گفتگو کنند.
در همین حال “ثائر مخیف جبوری” رئیس کمیته امور آبی پارلمان عراق، دوشنبه گذشته درباره قصد ترکیه برای احداث سد بزرگ الجزیره هشدار داد و گفته بود که این سد جدید در دست اقدام ترکیه از خطرناک ترین سدها است و در صورت احداث، یک قطره آب هم از ترکیه به عراق وارد نخواهد شد.
سد الجزیره که قرار است ترکیه آن را بر روی دجله تاسیس کند، این بار بسیاری را در عراق به واکنش واداشته است؛ از نخبگان نگران تا وزیر منابع آبی عراق که پیشتر تلاش می‌کرد، بیشتر بر ۷ % حقابه عراق از طرف ایران متمرکز شود تا بر شریان‌های حیاتی ۸۰ درصدی عراق از ترکیه.
لازم به ذکر است، عراق با بحران بی سابقه خشکسالی ناشی از تغییرات آب و هوایی به خاطر اقدامات ترکیه در پایین آوردن میزان آب ورودی رودخانه‌های دجله و فرات روبرو است. این مسئله باعث شده تا میزان حجم آب در دسترسی زمین‌های کشاورزی در عراق به نصف کاهش یابد و در برخی از استان‌های این کشور، کشاورزی به طور کامل متوقف شود.
