با گذشت نزدیک به چهار سال از بازگشت طالبان به قدرت، اقلیت شیعه افغانستان به‌ویژه هزاره‌ها، با یکی از سخت‌ترین دوره‌های تاریخ خود روبه‌رو شده‌اند.
از کوچ‌های اجباری و غصب زمین تا حذف نظام‌مند حقوق مذهبی، مجموعه‌ای از سیاست‌های سیستماتیک در جریان است که برخی ناظران بین‌المللی آن را «نسل‌کشی خاموش» می‌نامند.
شیعیان افغانستان که براساس گزارش پژوهش جمعیت‌شناسی دانشگاه کلمبیا حدود سی درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند، پس از تسلط مجدد طالبان در سال 2021، هدف سیاست‌های سیستماتیک حذف و سرکوب قرار گرفته‌اند.
به گزارش دیده‌بان حقوق بشر، طالبان هزاران خانواده شیعه، به‌ویژه هزاره‌ها را در ولایت‌هایی چون دایکندی، ارزگان، بلخ و سرپل از خانه‌هایشان کوچ داده‌اند و زمین‌های آنان را به حامیان خود واگذار کرده‌اند.
روزنامه بریتانیایی گاردین نیز در گزارشی در سال 2023 تأیید کرد که این کوچ‌ها به بهانه‌های حقوقی و مالکیت جعلی انجام شده و عملاً هیچ‌گونه راه حقوقی برای اعتراض یا بازگشت برای قربانیان وجود ندارد.
علاوه بر کوچ‌های اجباری، فشار مذهبی بر شیعیان شدت یافته است.
طبق گزارش شبکه خبری الجزیره، طالبان نه‌تنها فقه جعفری را از نظام آموزشی حذف کرده‌اند، بلکه مراسم مذهبی مانند عاشورا را نیز در برخی مناطق ممنوع اعلام کرده‌اند.
در کابل، پایتخت افغانستان، که حدود یک‌سوم جمعیت آن را شیعیان تشکیل می‌دهند، محله هایی مانند دشت برچی بارها هدف حملات انتحاری و تروریستی بوده و حمایت مؤثری از سوی حاکمیت صورت نگرفته است.
سیاست پاک‌سازی قومی-مذهبی، از طریق فشارهای معیشتی، تخریب اماکن مذهبی، و سکوت ساختاری دستگاه‌های حقوقی، باعث شده تا شمار زیادی از شیعیان افغانستان به کشورهای همسایه مانند ایران پناه ببرند.
به گفته مقام های ایرانی، از میان سه میلیون مهاجر افغانستانی در ایران، بیش از یک میلیون و ششصد هزار نفر شیعه هستند.
هم‌زمان با این فشارها، بی‌تفاوتی جامعه بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری نسبت به نقض گسترده حقوق شیعیان، شرایط را بحرانی‌تر کرده است.
فعالان حقوق بشر خواستار توجه جدی کشورهای اسلامی و جامعه جهانی برای توقف این روند نگران‌کننده شده‌اند.
