ام فروه؛ بانویی از نسل صداقت و مادر امامت
ام فروه، همسر امام محمد باقر علیه السلام و مادر امام جعفر صادق علیه السلام، یکی از زنان مؤثر و فاضل در تاریخ اسلام است که علاوه بر پیوند خانوادگی با اهل‌بیت علیهم السلام، خود نیز به‌واسطه علم، تقوا و نقل حدیث، جایگاه والایی در میان شیعیان یافته است.
فاطمه بنت قاسم بن محمد، مشهور به ام فروه، مادر امام صادق و همسر امام محمد باقر سلام الله علیهما بود.
وی از سلاله قاسم بن محمد بن ابی‌بکر، فقیه برجسته حجاز و نوه خلیفه اول مسلمانان بود و از جانب مادر نیز به عبدالرحمن بن ابی‌بکر می‌رسید.
این پیوند نسبی با خاندان ابوبکر، در کنار پیوستن به اهل‌بیت علیهم السلام، جایگاهی منحصربه‌فرد برای او رقم زد.
ام فروه زنی فاضل، پرهیزگار و راوی مورد اعتماد حدیث بوده و از امام سجاد و فرزندش امام صادق سلام الله علیهما روایت نقل کرده است.
مامقانی، رجالی معروف شیعه، او را “ثقه” معرفی می‌کند.
از جمله روایاتی که امام صادق علیه السلام از او نقل کرده‌اند، دعای روزانه امام محمد باقر علیه السلام برای آمرزش شیعیان است؛ دعایی که از محبت و عنایت اهل‌بیت علیهم السلامبه پیروانشان حکایت دارد.
مسعودی، مورخ نامدار قرن چهارم، ام فروه را از پرهیزکارترین زنان زمان خود دانسته و نقل کرده است که وی کنیزی به نام سعیده داشت که در عبادت و تقوا زبانزد بود.
ام فروه در قبرستان بقیع به خاک سپرده شده و در میان شیعیان با عنوان “مکرّمه” شناخته می‌شود؛ تا آن‌جا که امام صادق علیه السلام را «ابن‌المکرمه» (پسر بانوی کریم) می‌نامیدند.
سیره زندگی ام فروه نشان می‌دهد که چگونه زنان مؤمن می‌توانند در تربیت نسل‌های هدایتگر و حفظ معارف اسلامی، نقشی بی‌بدیل ایفا کنند.
