در تازه‌ترین رده‌بندی میانگین بهره هوشی (IQ) کشورهای جهان که در آغاز سال 2025 منتشر شده، ایران با کسب میانگین IQ برابر با 106.3، در رتبه چهارم جهانی قرار گرفته است.
این پژوهش با مشارکت بیش از یک میلیون و سیصد هزار نفر از سراسر جهان انجام شده است.
در سال 2025، رتبه‌بندی کشورها بر اساس ضریب هوشی متوسط (IQ) به روزرسانی شد.
این مطالعه که بر اساس داده‌های حاصل از 1,352,763 نفر از افراد در سراسر جهان که در آزمون IQ سال 2024 شرکت کرده‌اند، انجام شده است، نشان می‌دهد که به طور کلی کشورهای آسیای شرقی از ضریب هوشی متوسط بالاتری برخوردارند.
چین با ضریب هوشی متوسط 107.19 در صدر این فهرست قرار دارد، در حالی که کشورهای کره جنوبی، ژاپن و ایران به ترتیب در رده‌های دوم، سوم و چهارم قرار دارند.
در این میان، ایران با ضریب هوشی متوسط 106.3 رتبه چهارم را به خود اختصاص داده است.
این رتبه‌بندی همچنین شامل کشورهای مختلفی از اروپا، آمریکای شمالی، و برخی کشورهای آسیای مرکزی است که معمولاً ضریب هوشی متوسط نزدیک به میانگین جهانی دارند.
بر اساس این گزارش، کشورهای آفریقایی و برخی کشورهای آمریکای لاتین ضریب هوشی متوسط پایین‌تری نسبت به میانگین جهانی دارند.
به عنوان مثال، کشورهای مانند نیجریه، گواتمالا و موزامبیک در پایین‌ترین رتبه‌ها قرار دارند.
عوامل مختلفی می‌توانند بر ضریب هوشی متوسط یک کشور تأثیر بگذارند. بیماری‌های عفونی، عادات غذایی و فعالیت‌های ذهنی می‌توانند بر توسعه شناختی افراد تأثیرگذار باشند.
کشورهای با سیستم بهداشتی مناسب، عادات غذایی سالم‌تر و فرهنگ‌های پرورش‌دهنده فعالیت‌های فکری، به طور معمول دارای ضریب هوشی متوسط بالاتری هستند.
با این حال، به گفته متخصصان، ژنتیک نیز نقش مهمی در تعیین ضریب هوشی فردی و جمعی ایفا می‌کند. در نتیجه، کشورهای با ژنتیک خوب و محیط مناسب می‌توانند ضریب هوشی متوسط بالاتری داشته باشند.
ده کشور نخست در این رده‌بندی به ترتیب عبارتند از: چین، کره جنوبی، ژاپن، ایران، سنگاپور، روسیه، مغولستان، ارمنستان، استرالیا و اسپانیا.
از سوی دیگر، ده کشور پایانی این فهرست که پایین‌ترین میانگین بهره هوشی را دارند، شامل: موزامبیک، جمهوری دموکراتیک کنگو، سنگال، ساحل عاج، نیکاراگوئه، تانزانیا، اوگاندا، توگو، کامرون و جمهوری دومینیکن هستند.
این بررسی نشان می‌دهد که عوامل فرهنگی، آموزشی و تغذیه‌ای در تعیین بهره هوشی جوامع نقش کلیدی دارند.
حضور ایران در میان پنج کشور اول، بیانگر ظرفیت‌های فکری و علمی بالای جامعه ایرانی است که با سرمایه‌گذاری بیشتر در آموزش می‌تواند رشد بیشتری را تجربه کند.
