با گسترش همکاری‌های اتحادیه اروپا با کشورهای آسیای مرکزی تحت استراتژی «دروازه جهانی»، روابط این منطقه با ایران تحت تأثیر تغییرات عمده‌ای قرار گرفته است.
در این تحلیل، تأثیرات اقتصادی و ژئوپلیتیکی این تحولات بر ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در پی تحولات ژئوپلیتیکی ناشی از بحران اوکراین و نیاز اروپا به تنوع منابع انرژی، اتحادیه اروپا به‌طور جدی به دنبال گسترش روابط خود با کشورهای آسیای مرکزی است.
به گزارش یورونیوز فارسی، استراتژی «دروازه جهانی» که شامل چهار حوزه کلیدی حمل‌ونقل، انرژی پایدار، مواد خام حیاتی و دیجیتال است، با بودجه‌ای بالغ بر سیصد میلیارد یورو اجرایی شده و رقیب اصلی پروژه کمربند و جاده چین محسوب می‌شود.
این تحولات می‌تواند فرصتی برای تغییر موازنه قدرت در منطقه و افزایش نفوذ اقتصادی اتحادیه اروپا در آسیای مرکزی باشد.
تغییرات ژئوپلیتیکی پس از بحران اوکراین، کشورهای آسیای مرکزی را به سمت سیاست‌های خارجی چندوجهی سوق داده است.
این کشورها علاوه بر حفظ روابط با روسیه، تلاش دارند تا وابستگی‌های خود را کاهش داده و از فرصت‌های اقتصادی غرب بهره‌برداری کنند.
در این راستا، اروپا با امضای توافق‌های متعدد، به تقویت پیوندهای اقتصادی و امنیتی خود در این منطقه پرداخته است.
اما این تحولات برای ایران پیامدهای مهمی دارد.
افزایش رقابت کشورهای آسیای مرکزی با ایران در بازار انرژی اروپا، به‌ویژه در بخش گاز طبیعی، می‌تواند موقعیت ایران را به‌عنوان یکی از تأمین‌کنندگان اصلی انرژی برای اروپا تضعیف کند.
همچنین، گسترش روابط اروپا با کشورهای آسیای مرکزی و سرمایه‌گذاری‌های جدید در زیرساخت‌های حمل‌ونقل ممکن است رقابت در مسیرهای ترانزیتی ایران را تشدید کند.
کارشناسان معتقدند که برای ایران، این شرایط ضرورت بازنگری در سیاست‌های دیپلماتیک و اقتصادی را ایجاب می‌کند تا بتواند در برابر تغییرات منطقه‌ای جایگاه خود را حفظ کند و از فرصت‌های موجود بهره‌برداری کند.
