دیدگاههای مشاهیر غیرمسلمان درباره امیرالمومنین؛ علی شخصیتی فراتر از زمان و مکان

حضرت علی بن ابیطالب علیهالسلام به عنوان یکی از بزرگترین شخصیتهای تاریخ اسلام، نه تنها در میان مسلمانان بلکه در نزد بسیاری از اندیشمندان و شخصیتهای غیرمسلمان نیز مورد ستایش و احترام قرار گرفته است.
شخصیت جامع و بینظیر آن حضرت به گونهای است که حتی کسانی که به امیرالمومنین ایمان ندارند، به ویژگیهای برجسته و انسانی آن حضرت اذعان دارند.
حضرت علی علیهالسلام همواره در تاریخ به عنوان یکی از بزرگترین شخصیتها و نمادهای انسانیت شناخته شده است.
ویژگیهایی چون عدالت، شجاعت، علم، و فضیلتهای اخلاقی ایشان باعث شد که حتی اندیشمندان و نویسندگان غیرمسلمان نیز به ستایش و تجلیل از او بپردازند.
یوهان گوته، شاعر و فیلسوف آلمانی، که تأثیرات گستردهای بر فرهنگ و ادبیات غرب گذاشت، در آثار خود بارها از حضرت علی علیه السلام یاد کرده و آن حضرت را شخصیتی شجاع و حکیم توصیف کرده است.
گوته بهویژه در اثر مشهور خود «دیوان غربی-شرقی»، ارتباط عمیقی با اندیشههای اسلامی پیدا کرد و در برخی از اشعار خود به ستایش شخصیت حضرت علی علیه السلام پرداخته است.
از نظر او، حضرت علی علیه السلام به عنوان یک انسان کامل و الهی، نماد حقیقت و عدلی بود که در عصر خود بیهمتا بود.
جرج جرداق، نویسنده مسیحی عرب، نیز حضرت علی علیه السلام را نه تنها یک رهبر سیاسی، بلکه یک قهرمان انسانی و فکری میداند.
او در توصیف حضرت امیرالمومنین میگوید: «علی علیه السلامبا راستی و شجاعت خود در تاریخ اسلام ماندگار شد و عدالت او همواره در قلبهای انسانها جای دارد».
او همچنین به اهمیت نقش حضرت علی علیه السلام در مقابله با ظلم و دفاع از حقوق مردم اشاره میکند و از ویژگیهایی چون دلسوزی، خرد و انسانیت در شخصیت امام علی علیه السلام یاد میکند.
در میان شخصیتهای تاریخی، مادام دیالافوا، سیاح فرانسوی، نیز به بزرگمنشی حضرت علی علیه السلام اذعان کرده و آن حضرت را انسانی بینظیر از لحاظ فضائل اخلاقی، شجاعت در میدان جنگ، و عدالت در حکومت میداند.
او معتقد است که حضرت علی علیه السلام در زندگی فردی و اجتماعی خود همواره اصول انسانی و اسلامی را رعایت کرده و در این راستا، جان خود را فدای اصول عدالت کرده است.
همچنین، کارلایل، فیلسوف انگلیسی، در مورد حضرت علی علیه السلام میگوید: «او شخصیتی شجاع و با وجدان بود که از هر نوع ظلم و فساد بیزار بود. او با عدالت خود در تاریخ جاودانه شد».
جرجی زیدان نویسنده، تاریخنگار و زبانشناس برجسته عرب نیز حضرت علی علیه السلام را شخصیتی میداند که نه تنها از نظر سیاسی، بلکه در حوزههای مختلف علمی، اجتماعی و دینی تأثیرات عمیقی داشته است.
علاوه بر این موارد، تعداد فراوان دیگری از مشاهیر غیرمسلمان نیز سخنان قابل تاملی در رابطه با شخصیت ممتاز امیرالمومنین نگاشته اند که ذکر تمامی نامها و سخنان در این مقال نمیگنجد و نیاز به بررسی گستردهتری دارد.
این سخنان و ستایشها نشان میدهند که حضرت علی علیه السلام فراتر از مرزهای دینی و فرهنگی شناخته شده و شخصیت آن حضرت در تمام دورانها و در میان ملتها همچنان الهامبخش است.
ستایشهای غیرمسلمانان از حضرت علی علیه السلام نمایانگر آن است که اسلام علوی و اصول انسانی و اسلامی که حضرت علی علیه السلام نماینده آن بودند، برای همه انسانها قابل احترام و الگو است.