سال 2024 میلادی، یکی از پر رنج ترین سال ها برای مهاجران و پناهجویان افغانستانی بود.
در این سال، مهاجران افغانستانی در کشورهای همسایه از جمله ایران و پاکستان و همچنین ترکیه با چالش‌های جدی و اخراج اجباری گسترده مواجه بودند.
براساس گزارش سازمان بین‌المللی مهاجرت (آی‌اوام)، بیش از یک میلیون و دویست هزار مهاجر افغانستانی در سال 2024 میلادی به کشورشان بازگشته یا اخراج شده اند.
ایران، در این سال بیش از یک میلیون و صد هزار مهاجر را به افغانستان بازگردانده است.
گفته می‌شود از این تعداد، 66 درصد به شکل اجباری اخراج شده اند.
این روند با گزارش‌هایی از ضرب و شتم و آزار مهاجران همراه بوده است.
پاکستان نیز در سال 2024، حدود 80 هزار مهاجر را به افغانستان بازگردانده است.
بسیاری از این افراد به دلیل نبود منابع درآمد و تصمیم پاکستان به اخراج مهاجران فاقد مدرک، مجبور به ترک این کشور شده اند.
ترکیه هم در سال 2024 به اخراج مهاجران افغانستانی ادامه داد.
گزارش‌ها حاکی از آن است که برخی از این مهاجران پس از دستگیری، مورد ضرب و شتم قرار گرفته و به شکل اجباری به افغانستان بازگردانده شده اند.
سازمان ملل متحد و گروه‌های حقوق بشری از ایران و پاکستان خواسته اند که اخراج مهاجران افغانستان را متوقف کنند، زیرا آن‌ها در صورت بازگشت به کشورشان با مشکلات امنیتی و اقتصادی حاد روبه‌رو می‌شوند.
این نهادها تأکید کرده اند که اخراج اجباری مهاجران بدون در نظر گرفتن شرایط انسانی و حقوقی، نقض آشکار حقوق بشر است.
مشکلات مهاجران و پناهجویان افغانستانی تنها در کشورهای همسایه هم خلاصه نشد.
آلمان که با سلطه طالبان در سال 2021، روند اخراج پناهجویان افغانستانی را متوقف کرده بود، در سال 2024 ده‌ها پناهجو را به کابل بازگرداند.
هرچند این اقدام برلین، با واکنش‌هایی از جمله دیدبان حقوق بشر و عفوبین‌الملل مواجه گردید.
از سوی دیگر؛ صدها تن از جمله زنان، کودکان و جوانان افغانستان که با مشکلات فراوان خود را تا آب‌های یونان و مرز اروپا رساندند نیز یا طعمه دریا شدند و یا هم دوباره به ترکیه برگشت داده شدند.
از این میان، شماری نیز موفق شدند به کشورهای اروپایی برسند.
در آخرین مورد، بر اثر واژگون شدن یک قایق حامل پناهجویان در آب های یونان، هشت شهروند افغانستان از جمله زنان و کودکان جان باختند.
