مادرید، پایتخت اسپانیا، تنها پایتخت اروپایی است که به دست مسلمانان تأسیس شده و از آن زمان تا به امروز میراث اسلامی آن در گوشه و کنار این شهر باقی مانده است.
مؤسسه فرهنگی اسلامی مادرید با هدف شناساندن این میراث به مردم اسپانیا و گردشگران، به احیای تاریخ و آثار اسلامی این شهر پرداخته است.
مادرید، که در قرن نهم میلادی به عنوان «مجریط» توسط مسلمانان تأسیس شد، اکنون یکی از مهم‌ترین شهرهای تاریخی اروپا به شمار می‌آید که در آن آثار و نشانه‌های تمدن اسلامی به چشم می‌خورد.
باوجود تخریب‌های گسترده در دوران سلطنت پادشاه فیلیپ دوم، تلاش‌های بسیاری برای احیای میراث اسلامی این شهر انجام شده است.
مؤسسه فرهنگی اسلامی مادرید، که از چهار دهه پیش تأسیس شده، در راستای حفظ و ترویج این میراث، برنامه‌های فرهنگی مختلفی برگزار می‌کند.
این مؤسسه، علاوه بر برگزاری نمایشگاه‌ها و تورهای تاریخی، در زمینه پژوهش و انتشار اسناد تاریخی نیز فعالیت دارد.
مرکز مطالعات اسلامی مادرید به‌ویژه به بررسی تاریخچه شهر در دوران اسلامی و معرفی نقشه‌های قدیمی مادرید پرداخته است.
همچنین، طرح‌هایی همچون «اندلس» و «اسلام‌هراسی معکوس» در این مؤسسه اجرا می‌شود تا فرهنگ اسلامی به درستی در میان مردم اسپانیا معرفی و آگاهی درباره اسلام‌هراسی افزایش یابد.
یکی از پروژه‌های این مؤسسه، توسعه آثار معماری اسلامی و احیای بناهای تاریخی است.
همچنین، با تأسیس باغ‌های گیاه‌شناسی و همکاری با مؤسسات بین‌المللی، این مؤسسه درصدد است تا طبیعت و فرهنگ اسلامی را در محیط‌های مختلف معرفی کند.
این فعالیت‌ها در کنار تلاش‌های مؤسسه برای مقابله با اسلام‌هراسی، نقشی اساسی در گسترش درک متقابل میان فرهنگ‌ها و شناساندن تاریخ مشترک مسلمانان در اروپا ایفا می‌کند.
