آیت الله العظمی شیرازی: آنچه که در 25 سال پس از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به عنوان فتوحات اسلامی نامیده می شود با شروطی که در اسلام معین شده، منطبق نبوده اند

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی روز جمعه 19جمادی الاول 1446 برگزار شد، در این نشست هم چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال های حاضران در جلسه ، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی با اشاره به روایتی که از امام رضا علیه السلام در رابطه با وجوب نشر معارف اهل بیت علیهم السلام نقل شده که: رَحِمَ الله عَبْداً أَحْيَا أَمْرَنَا، خداى رحمت كند بنده اى را كه امر معارف ما را احيا كند، و زمانی که اباصلت، از چگونگى اين مهم مى پرسد، چنین می شنود: يَتَعَلَّمُ عُلُومَنَا وَ يُعَلِّمُهَا النَّاسَ فَإِنَّ النَّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحَاسِنَ كَلَامِنَا لَاتَّبَعُونَا، علوم ما را فرا گيرد و به مردم بياموزد ، كه اگر مردم زيبايى هاى كلام ما را مى دانستند ، از ما پيروى مى كردند، فرمودند: امام رضا علیه السلام در رابطه با اهمیت و لزوم این مساله ، و وجوب نشر معارف اهل بیت علیهم السلام تاکید فرموده اند، و در این جا از لفظ ناس یعنی مردم استفاده شده، یعنی مهم این است که محاسن کلام و گفتار نیکوی رسول خدا و عترت طاهره به همه ی مردم دنیا برسد.

معظم له در ادامه تاکید فرمودند: اگر این واقعیات به مردم برسد، و آنچه که رسول خدا و اهل بیت علیهم السلام بیان فرمودند، به مردم دنیا برسد ، و مردم دنیا از آن آگاه شوند، قطعا پذیرای اسلام خواهند شد.

ایشان با اشاره به این روایت که سيأتي على الناس زمان لا يبقى من القرآن إﻻ رسمه ومن الإسلام إلا اسمه، به زودی برای مردم، زمانی می آید که از قرآن جز رسم آن و از اسلام جز اسم آن باقی نمی ماند ، فرمودند: در این روایت تاکید شده که در آخرالزمان، اسلام واقعی پیاده نمی شود، و این اسلامی هم که امروز برخی از غیرمسلمانان از آن نفرت پیدا کرده اند، اسلام واقعی نیست، لذا موجب تنفر آنان شده است، همانند داروی غیرواقعی که به فرد مریضی داده می شود، و موجب معالجه او نمی شود.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه تاکید فرمودند: این اسلامی که غربی ها و برخی از مردم دنیا از آن نفرت پیدا کرده اند، اسلام واقعی نیست، بلکه فقط نام آن، اسلام است، لذا اگر اسلام واقعی به مردم دنیا برسد، و اگر مردم دین را بشناسند، و تاریخ اهل بیت علیهم السلام به آنان برسد، از دین اسلام و مسیر اهل بیت علیهم السلام پیروی می کنند.

معظم له هم چنین تاکید فرمودند: واجب است که اسلام واقعی به مردم برسد، لذا بارها یادآوری شده است که این یک واجب کفایی است، و اگر به مقدار کافی موجود نبود، بر هر کسی که امکان دارد، واجب عینی است، یعنی بر همه واجب است، از جمله با نوشتن، رسول خدا فرمودند باید تبلیغ کند و برساند، لام، در اینجا لام امر است، یعنی از طرف رسول خدا امر شده است، یعنی باید افراد حاضر به افراد غائب برسانند، یعنی باید کسی که می داند به کسی که جاهل است و نمی داند، برساند.

ایشان در ادامه تاکید فرمودند: اگر این واقعیات به مردم برسد، و آنچه که رسول خدا و اهل بیت علیهم السلام بیان فرمودند، به مردم دنیا برسد، و مردم دنیا از آن آگاه شوند، قطعا پذیرای اسلام خواهند شد.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند: امام رضا در اینجا می فرمایند:خ دا رحمت کند کسی را که زنده بدارد امر ما را ، از حضرت پرسیدند: زنده نگاه داشتن امر شما به چه معناست، امام با دو کلمه پاسخ فرمودن : یعنی علوم ما اهل بیت را یاد بگیرد، و هم چنین آن ها را به مردم بیاموزد.

معظم له با تاکید بر اینکه در راه عمل به این فرمایش امام رضا، تا هر مقدار که می توانید تلاش کنید، فرمودند: یعنی برای گسترش تعالیم اهل بیت علیهم السلام، به عشیره، دانش آموزان مدارس، دانشجویان، و در هرم کان دیگری تلاش کنید، و به هر مقداری که می توانید علوم اهل بیت علیهم السلام را بیاموزید و علاوه بر آن، به دیگران آموزش دهید.

ایشان در ادامه فرمودند: علوم اهل بیت، یعنی احکام شرعی، اخلاق اهل بیت، تاریخ اهل بیت، لذا تا جایی که می توانید کتاب های مربوطه را مطالعه کنید، یا اگر برای شما ممکن است، آن ها را نزد افراد آشنا به علوم اسلامی به صورت درس فرا بگیرید، و با یکدیگر در باره آن ها گفتگو و مباحثه کنید، مثلا یک نفر از شما ، کتاب روایات اهل بیت علیهم السلام را بخواند و دیگران بشنوند.

آیت الله العظمی شیرازی با اشاره به آیه ی ۷۳ سوره توبه: يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ ، اى پيامبر با كافران و منافقان جهاد كن، فرمودند: در اینجا جَاهِدِ الْكُفَّارَ از باب وعید است، و نه وَعد ، چرا که خدای متعال در آیه ۹ سوره آل عمران فرموده: إِنَّ اللَّهَ لَا يُخْلِفُ الْمِيعَادَ خدای متعال، از وعده خود، تخلف نمي‏كند، آن چه که بد است و خدای متعال از آن تخلف نمی کند، خُلف وَعد، است، اما خُلف وعید نه تنها بد نیست که فضیلت است، یعنی وقتی خدا به پیامبر می فرماید: جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ مثل این است که کافران را تهدید کرده و می خواهد از آنان زهر چشم بگیرد تا به مسلمانان تعدی نکنند، لذا اگر پیامبر خدا جَاهِدِ الْكُفَّارَ نکردند، این کار بدی نیست، ضمن آن که این مساله محل خلاف است، که آیا در اسلام، جهاد ابتدایی جایز است یا حرام است، یعنی اگر کفار سر جای خود نشسته اند و به مسلمانان کاری نداشته و به آنان حمله نمی کنند، چون کافر هستند، آیا می شود با آنان جهاد کرد؟، در این مورد بسیاری از فقها فرمودند این کار حرام است و جایز نیست که در جواهر الکلام و برخی کتب فقهی به آن اشاره شده، البته در مورد کافری که به مسلمانان حمله کرده و با مسلمانان قصد جنگ دارد ، مسلمانان حق دفاع از خود دارند.

معظم له با اشاره به شخصیت مرحوم شیخ جواد بلاغی از علمای بزرگ ساکن سامرا که از شاگردان مرحوم میرزای شیرازی بزرگ بوده است فرمودند: ایشان دو کتاب در مورد غیرمسلمانان دارد: به نام های الهدی الی دین المصطفی، و الرحلة المدرسيّة والمدرسة السيّارة في نهج الهدى، که کتاب های بسیار مفیدی است و توصیه می کنم که این کتاب ها را بخوانید، ایشان در این کتاب ها، تمامی جنگ های پیامبر اکرم را بررسی کرده و با استدلال و استناد به روایات و منابع تاریخی، ثابت کرده که هیچ کدام از آن جنگ ها، جهاد ابتدایی نبوده، بلکه همگی دفاعی بوده است.

ایشان هم چنین فرمودند: پیامبر اکرم در دوران بسط یدشان در مدینه و امیرالمومنین در دوران حکومت قریب به پنج سال خود، هیچ گاه، جهاد ابتدایی نکردند، با این که در همه جا کفار و مشرکین بودند اما نه پیامبر و نه امیرالمومنین با کفار و دشمنان نجنگیدند و حتی آن ها را اخراج نکردند.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه تاکید فرمودند: تمامی جنگ های پیامبر در اطراف مدینه بوده و هیچ کدام در اطراف مکه نبوده، چرا که در همه ی موارد کفار به پیامبر حمله می کردند، یا قانون کشی می کردند، در نتیجه پیامبر اکرم دفاع می کردند، لذا هیچ کدام از جنگ های پیامبر جهاد ابتدایی نبوده است.

معظم له در رابطه با فتح مکه نیز تاکید فرمودند: در این ماجرا هم جهاد ابتدایی وجود نداشت، بلکه مکه فتح شد، و اگر در خلال آن نزاعی اتفاق افتاد، آن هم از باب دفاع بود، چرا که پیامبر اکرم در مکه متولد شده بود و می خواست وارد وطن خود شود، برخی از کفار مانع شدند و تجاوز کردند، لذا اسم این کار جنگ و جهاد ابتدایی نبوده است.

ایشان در ادامه فرمودند: جنگ و جهاد ابتدایی که محل کلام است در زمانی است که کفار سر جای خود نشسته اند و با مسلمانان سر جنگ ندارند یا در حال پرداخت جزیه هستند، و در آن هنگام بی مقدمه به آنان حمله شود، و پیامبر اکرم در هیچ زمانی جهاد ابتدایی نداشتند، و در تمام مواردی هم که پیامبر با مشرکان و کفار جنگیدند یا شروع جنگ از طرف آنان بوده و یا قانون شکنی می کردند، یعنی قراردادی که مسلمانان با کفار داشتند را می شکستند ، لذا هچ یک جهاد ابتدایی نبوده است.

آیت الله العظمی شیرازی با تاکید بر این که منظور از جَاهِدِ الْكُفَّارَ این است که وقتی مشرکان حمله کردند تسلیم نشو و با آنان مقابله کن، فرمودند: از این آیه برداشت نمی شود که باید سراغ کفار رفت و از آنان بخواهید که یا مسلمان شوند و یا جزیه بدهند، بلکه مراد آن است که اگر آن ها برای جنگ به سمت شما آمدند ، شما آماده باشید.

معظم له تاکید فرمودند: اگر کفار سر جای خود نشسته باشند و با مسلمانان قصد نزاع نداشته باشند، نمی توان با آنان وارد جنگ شد ، بلکه اگر به مسلمانان حمله کردند ، البته می توان دفاع کرد.

ایشان در ادامه فرمودند: جنگ های ابتدایی مطلقا جایز نیست، مگر آنکه اجازه خاص از معصوم علیه السلام داشته باشد و جنگ هایی که از آن تعبیر به فتوحات اسلامی شده، غالبا جنگ های ابتدایی بوده اند و جنبه دفاعی نداشته اند، در زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله که 30 غزوه و سریّه اتفاق افتاد، حتی یک کدام از آنها ابتدایی نبود، امیرالمومنین علیه السلام به سه جنگ مبتلا شدند که همه آنها جنبه دفاعی داشت، لذا آنچه پس از رسول خدا فتوحات در طی 25 سال قبل از امیرالمومنین نامیده شده، در حقیقت به عنوان فتوحات اسلامی با شروطی که در اسلام معین شده، منطبق نبوده اند و هم چنین در تاسّی به رسول خدا نبوده است.