آیت الله العظمی شیرازی: گاه در روایات، الفاظ مشابه احکام متفاوتی را در بر دارند

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی روز دوشنبه 15 همادی الاول 1446 برگزار شد، در این نشست هم چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال های حاضران در جلسه ، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با تفاوت احکام در برخی از الفاظ مشابه در روایات فرمودند: گاه در روایات در رابطه با موضوعی از تعبیری استفاده می شود که عین آن تعبیر در رابطه با موضوع دیگر هم مورد استفاده قرار می گیرد، اما در حکم، آن دو موضوع متفاوت هستند.

معظم له در تشریح این موضوع فرمودند: مثلا مورد قبول نبودن نماز فردی که همسایه مسجد است اما در خانه نماز می خواند با مورد قبول نخواندن کسی که بدون طهارت نماز می خواند، متفاوت است، چرا که در اولی آن کار حکم مکروه، اما در دومی حکم حرمت دارد.

ایشان در ادامه فرمودند: هم چنین تعبیر مرگ جاهلیت در رابطه با کسی که امام زمان خود را نشناخته با کسی وصیت نکند نیز با هم متفاوت است.

آیت الله العظمی شیرازی با اشاره به حدیث مشهور پیامبر اکرم: مَنْ ماتَ وَ لَمْ یعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیة؛ هر فردی که بمیرد در حالی که امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است ، فرمودند این مساله شامل هر انسانی که امام زمان خود را نشناسد ، می شود ، مانند کفاری که کورکورانه می میرند ، در چنین شرایطی اگر انسان در عدم شناخت از امام زمانش مقصر بوده استحقاق عذاب دارد اما اگر قاصر بوده مستحق عذاب نیست.

معظم له در ادامه فرمودند: در زمان غیبت کبری ، شناخت امام زمان یعنی این که انسان قائل به امامت حضرت به عنوان امام دوازدهم باشد ، و فقط حضرت را نمی بیند ، این به معنای قائل نبودن به امامت حضرت حجت نیست.

ایشان با اشاره به اولین سخنرانی امیر المومنین پس از خلافت ظاهری فرمودند: در این سخنرانی که شاید در نهج البلاغه هم آمده باشد ، حضرت مطلبی فرمودند که مضمونش این است که همان گونه که خدای عزوجل توحید را بدون نبوت قبول نمی کند ، یعنی اگر کسی بگوید خدایا من تو را قبول دارم و تو یکتا و عادل هستی و به تمام صفات تو شهادت می دهم اما پیغمبر اسلام را قبول ندارد ، خدا می گوید من این توحید را قبول ندارم ، و کذلک اگر کسی توحید و نبوت را قبول دارد اما و لایت را قبول ندارد ، باز هم خدا می گوید این را من نمی خواهم.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند: لذا بدون نبوت ، توحید از سوی خدای متعال پذیرفته نمی شود و بدون امامت هم توحید و نبوت از سوی خدای متعال پذیرفته نمی شود ، لذا این حدیث از پیامبر اکرم که فرمود : هر فردی که بمیرد در حالی که امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است ، یعنی پذیرش سه اصل توحید و نبوت و امامت با هم قابل قبول است ، امام هم یعنی پیشوا ، یعنی بداند که امام زمانش کیست و اطاعت از او لازم است ، بر اساس آیه شریفه ی : يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ ، اى كسانى كه ايمان آورده‏ ايد خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولی الامر را نيز اطاعت كنيد.

معظم له در رابطه با مراتب ایمان و کفر فرمودند: مومن ، منافق و کافر مراتبی دارد ، و کفر ، خود بر سه قسم است ، گاه کفر به معنای کفران در مقابل شکر است ، که حرام نیست ، چون شکر ذاتاً واجب نیست ، البته انجام واجباتی که خدا بر انسان فرض فرموده ، لازم است ، اما آیا واجب است انسان بگوید شکراً لله ، خیر ، مستحب است ، و در قرآن ، اسم این نوع از به جای نیاوردن شکر خدا ، کفر گذاشته شده ، با این که ممکن است آن فرد نه فقط مسلمان ، بلکه مومن هم باشد ، گاهی کفر به معنای ترک واجب است ، مانند فردی که حج بر او واجب شده و مستطیع است اما به حج نمی رود ، قرآن برای چنین شخصی فرموده : وَ مَن کَفَرَ ، با این که این شخص کافر نیست ، یعنی احکام کفر در مورد او جاری نمی شود ، و نجس نیست ، اما این شخص در روز قیامت با کافران محشور می شود ، ولی در دنیا حکم کفر ندارد ، و یک مرتبه ی عالی هم در کفر داریم که در آیات و روایات و احکام ، به آن اشاره شده است.

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود: مفهوم عقد، برخی از احکام استحاله، تفاوت میان نجس و متنجس، برخی از احکام خمس، برخی از احکام روزه، برخی از احکام حج، و توضیحاتی در رابطه با اصل صحت، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن ها اشاره و یا پاسخ داده شد.

لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت 11:15 به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.