آیت الله العظمی شیرازی: اِعراض ساقط کننده مالکیت است

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی، روز شنبه بیست و نهم ربیع الثانی سال 1446 برگزار شد، در این نشست ها هم چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال های حاضران در جلسه ، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت‌الله العظمی شیرازی در رابطه با استفاده از میوه هایی که در باغ ها مورد استفاده صاحب باغ قرار نمی گیرد، فرمودند: اگر صاحب باغ از آن میوه اِعراض کرده باشد، و آن را جهت فروش و یا مصرف خود استفاده نمی کند، دیگران می توانند از آن استفاده نمایند.

معظم له در ادامه فرمودند: یا اگر فرش منزل کسی پاره شده و آن را داخل کوچه قرار داده است، به گونه ای که از آن اِعراض کرده باشد، دیگران می توانند از آن استفاده نمایند.

ایشان هم چنین تاکید فرمودند: اِعراض ساقط کننده مالکیت است .

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با حکم قاعده تجاوز در هنگام خواندن قنوت فرمودند : قنوت مستحب است ، اما غالب فقها فرموده اند که بین مستحب و واجب تفاوتی نیست ، و لذا شامل این قاعده و روایت : کُلُّ مَا شَکَکْتَ فِیهِ مِمَّا قَدْ مَضَى فَامْضِهِ کَمَا هُوَ ، در هر کاری را که انجام داده‌ای، شک کردی، به آن شک اعتنا نکن و همان‌طور که انجام داده‌ای با آن برخورد کن ، می شود ، و مشهور بین فقها هم این است که در هر جایی انسان شک کرد ، چه آن عمل مستحب و چه واجب باشد ، اگر بعد از اتمام کل آن عمل است ، قاعده فراغ ، و اگر بعد از جزئی از آن عمل است ، شامل قاعده ی تجاوز می شود ، و این مطلب کلی است که در همه موارد جاری می شود.

معظم له در ادامه فرمودند : قاعده ی فراغ این است که انسان پس از اتمام نماز شک کند وضو گرفته یا شک کند که دو رکعت یا چهار رکعت خوانده ، اما قاعده تجاوز داخل عمل مرکب ارتباطی مانند نماز است ، و اگر در جزء مستحب مانند قنوت ، انسان شک کرد که جزء قبلی را انجام داده یا نه ، مثلا حمد و سوره را خوانده یا نه، میرزای نایینی به این مساله اشکال کرده ، اما غالب فقها اشکال نکرده اند.

ایشان در رابطه با حکم تکرار سوره در نماز فرمودند : تکرار سوره در نماز فریضه ، جایز نیست ، یعنی خواندن دو سوره در یک رکعت ، محل اشکال است ، اما در نماز مستحب ، اشکال ندارد ، ولی اگر آیاتی از یک سوره ، مثلا ۱۰۰ یا ۲۰۰ آیه از سوره بقره در نماز خوانده شود ، بلااشکال است.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : خواندن قرآن ، دعا و ذکر خدای عزوجل ، در هر جای نماز ، مبطل نیست ، البته در برخی از روایات ، این مساله نهی شده است ، که نهی در اینجا به معنای کراهت است.

معظم له در رابطه با حکم قرائت نماز در نماز جماعت فرمودند: امام جماعت لازم نیست که در نماز جماعت به صورت فصیح و با رعایت قواعد تجوید، نماز را بخواند، بلکه لازم است که حروف را به صورت صحیح، تلفظ نماید.

ایشان در ادامه فرمودند: این تلفظ می تواند ضعیف و یا غلیظ باشد، و در این صورت قرائت او صحیح است.

آیت الله العظمی شیرازی هم چنین فرمودند: چنانچه تلفظ امام جماعت صحیح نباشد، به نظر جماعتی از فقها که من هم برداشتم همین است، امام جماعت فقط ضامن در قرائت نماز است و در سایر اجزای نماز اگر تلفظ صحیح نباشد، اشکال ندارد.

معظم له در رابطه با حکم خواندن نماز فرادا در جایی که نماز جماعت برقرار است، فرمودند: در کتاب عروة الوثقی آمده که اگر کسی در مکانی که نماز جماعت برپاست، اقدام به خواندن نماز فرادا کند، اگر ظاهر کار او دلالت بر آن دارد که ثابت کند امام جماعت فاسق است، یعنی اگر این عمل و این نوع نماز خواندن، تفسیق امام جماعت باشد و آن امام جماعت هم واقعا عادل باشد، نماز آن شخص باطل است.

ایشان در ادامه فرمودند: اما اگر آن شخص از خواندن نماز فرادا، منظور خاصی ندارد، بلکه به دلیل آن که عجله برای انجام کاری دارد، و می خواهد نماز خود را زودتر بخواند تا به کار خود برسد، که متعارف هم، این گونه است و به معنای اثبات فاسق بودن امام جماعت نیست، و یا امام جماعت را نمی شناسد و در هر صورت در پی تفسیق امام جماعت، نماز او بلااشکال است.

آیت الله العظمی شیرازی هم چنین فرمودند: اگر کسی مجبور به حضور در نماز جماعت است و اگر در نماز جماعت شرکت نکند، دچار مشکلاتی نظیر زندانی شدن و نظایر آن می شود، می تواند تقیه کند و در نماز جماعت شرکت کند، و نماز را برای خودش فرادا بخواند.