در تحولی قابل تامل در روابط بین‌الملل، کشورهای آسیای مرکزی با نادیده گرفتن نگرانی‌های امنیتی، گامی بزرگ به سوی تعامل با طالبان برداشته‌اند.
قرقیزستان، پس از قزاقستان، طالبان را از فهرست گروه‌های تروریستی خود خارج کرده است.
این تصمیم که با استقبال گرم طالبان روبرو شده، نشان از اولویت یافتن منافع اقتصادی بر امنیت در منطقه دارد.
در حالی که بیش از سه سال از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان می‌گذرد، و هنوز به طور رسمی، توسط دولت‌های مختلف به رسمیت شناخته نشده‌اند، با این حال، برخی از کشورهای آسیای میانه گام‌هایی برای برقراری روابط سیاسی و اقتصادی با این گروه برداشته‌اند.
در جدیدترین رویداد، قرقیزستان نام طالبان را از فهرست “گروه‌های ممنوعه” خود خارج کرد.
این اقدام از سوی وزارت خارجه طالبان به عنوان یک حرکت مثبت تلقی شده که می‌تواند به تقویت روابط منطقه‌ای و بین‌المللی کمک کند.
پیش از قرقیزستان، قزاقستان نیز تصمیم مشابهی اتخاذ کرده بود.
این کشور با تأکید بر اهمیت روابط اقتصادی، اعلام کرد که هدف اصلی آن از این اقدام، گسترش همکاری‌های تجاری با افغانستان تحت حاکمیت طالبان است.
قزاقستان با این استدلال که طالبان به احتمال زیاد برای مدت طولانی در افغانستان باقی خواهد ماند، به دنبال تقویت روابط اقتصادی با این گروه است.
در مقابل، قرقیزستان تأکید بیشتری بر “ثبات منطقه‌ای” و “ادامه گفتگو” داشته و به دلایل اقتصادی به طور مستقیم اشاره نکرده است.
یکی از عوامل مهم در این تصمیمات، تأثیرگذاری روسیه بر کشورهای همسایه افغانستان است.
مسکو به طور علنی از تصمیمات این کشورها حمایت کرده و اهمیت ایجاد روابط با طالبان برای کشورهای همجوار افغانستان را مورد تأکید قرار داده است.
هرچند روسیه هنوز طالبان را از لیست گروه‌های تروریستی خارج نکرده است، اما مقام های روسی در اظهارات خود به امکان اتخاذ چنین گامی در آینده اشاره کرده‌اند.
این در حالی است که خروج آمریکا از افغانستان فرصت مناسبی برای کشورهای منطقه، از جمله روسیه، برای پر کردن خلا و توسعه روابط با طالبان فراهم کرده است.
تحلیلگران معتقدند که گسترش روابط اقتصادی، به ویژه در حوزه‌های انرژی و ترانزیت، اصلی‌ترین انگیزه کشورهای آسیای میانه در این تصمیمات بوده است.
افغانستان به عنوان مسیری مهم برای دسترسی به بازارهای جنوب آسیا و یک شریک بالقوه اقتصادی برای کشورهای آسیای میانه مورد توجه قرار دارد.
سوال های بسیاری همچنان باقی است که آیا روسیه نیز به زودی گام مشابهی برداشته و طالبان را از فهرست گروه‌های تروریستی خود حذف خواهد کرد؟
و آیا این اقدامات در نهایت به ثبات در منطقه کمک خواهد کرد یا تنش‌های جدیدی را به همراه خواهد داشت؟
