آیت الله العظمی شیرازی: عدل با مساوات تفاوت دارد، و خدای متعال در آخرت به انسانهایی که در دنیا دچار مرارت شدند، عوض بیشتری عنایت خواهد فرمود، و این مساله با عدل الهی منافات ندارد

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی، روز یکشنبه چهارم ربیع الاول سال 1446 برگزار شد، در این نشست هم چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال های حاضران در جلسه ، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی با تاکید بر اینکه عدل با مساوات تفاوت دارد، فرمودند: عدل به معنای قرار دادن هر چیزی در جای خودش است، مثلا اگر کودکی در محیط نامناسبی متولد شود که هم پدر، مادر و تمامی بستگان او فاسد بودند، اگر چه این کودک هم، مانند بزرگترهای خود تربیت می شود و معمولا اخلاق آنان در رفتار او تجلی پیدا می کند، اما این مساله از اختیار او خارج بوده است.

معظم له در ادامه فرمودند: خدای عزوجل، خالق دو دار است، دار دنیا و دار آخرت، بنابراین اگر کسی در دنیا دچار مشکلاتی شد، خدای متعال در آخرت به عوض آن، چندین برابر به او عطا می کند.

ایشان با اشاره به روایتی از امیرالمومنین که مرارت دنیا، موجب شیرینی آخرت، و شیرینی دنیا، مرارت آخرت را به دنبال دارد، فرمودند: لذا خدای متعال در آخرت به انسان هایی که دچار مرارت در دنیا شدند، عوض بیشتری عنایت خواهد فرمود، و این مساله با عدل الهی منافات ندارد.

آیت الله العظمی شیرازی هم چنین تاکید فرمودند: عدل یعنی اعطاء هر چیز به حسب آن، مثلا عدل به این معنا نیست که به کبوتر، گوسفند، اسب، گاو، و شتر غذای مساوی داده شود، بلکه لازم است که به هر کدام غذای متناسب با آنها داده شود، لذا خدای عزوجل در دنیا متناسب با هر انسانی به او عطا می کند و اگر در دنیا دچار مرارت شد، در آخرت، در عوض آن به صورت مضاعف و چندین برابر عطا خواهد فرمود، بنابراین با عدالت خدا منافات ندارد.

معظم له در رابطه با وام هایی که با چند در صد سود به مشتریان داده می شود ، فرمودند : اگر این گونه وام ها جنبه ی ربا داشته باشد ، مطلقا جایز نیست ، چرا که از امیرالمومنین علیه السلام روایت شده که : لَعَنَ رَسُولُ الله صلى الله عليه و آله اَلرِّبا و آكِلَهُ و بائِعَهُ و مُشْتَريَهُ وَ كاتِبَهُ و شاهِدَيْهِ ، پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله در اين روايت ، پنج گروه را كه در ارتباط با ربا هستند ، لعنت فرموده اند: رباخوار ، فروشنده مال ربوی ، ربا دهنده ، كسى كه ربا را محاسبه مى كند ، شهود قرارداد ربا.

ایشان در ادامه فرمودند : اگر این وام ها تحت عنوان مضاربه یا سایر عقود شرعی از سوی بانک ها پرداخت می شود ، اگر واقعا شروط مضاربه در آن رعایت می شود ، اشکال ندارد ، و حتی اگر به خاطر اصل صحت ، به آن مضاربه گفته می شود ، باز هم اشکال ندارد ، اما اگر فقط از لفظ مضاربه استفاده شده اما شرایط مضاربه در آن عمل نمی شود ، ربا محسوب می شود.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : ربا دادن به کافر جایز نیست ، اما ربا گرفتن از کافر حربی بنا بر قول مشهور جایز است ، البته روایات صحیحه هم وجود دارد و جماعتی از فقها نیز به آن عمل کرده اند و من هم این مساله را بعید نمی دانم که ربا گرفتن از کافر ولو غیرحربی ، چه مُعاهد ، چه مشرک ، چه اهل کتاب ، بنا بر این قول ، مطلقا اشکال ندارد.

معظم له با اشاره به مالکیت برخی از بانک ها در کشورهای اسلامی ، فرمودند : در کشورهای اسلامی ، غالبا برای بانک ها ، مالکیت وجود ندارد ، یا به تعبیری مجهول المالک هستند ، لذا از این باب ، و نه بحث ربا ، گرفتن وام از این گونه بانک ها ، نیاز به اجازه حاکم شرع و فقیه جامع الشرایط دارد ، و گرنه وام گرفتن از این چنین بانک هایی جایز نیست ، اما در کشورهای غیراسلامی ، چون توافق هایی بین آنها و کشورهای اسلامی وجود دارد ، و در نتیجه معاهد یا مستامن و ذمی هستند ، به جز محارب که استثنا می باشد ، در سایر موارد ، معامله با آن ها صحیح است ، چه مسلمانان با آن ها معامله کنند و چه آنها با یکدیگر.

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود: حکم شک در رکعات نماز، حکم خبر متواتر، تشریح روایات تحلیل خمس، برخی از احکام نماز و روزه، حکم نماز و روزه پدری که اصلا آنها را بجا نیاورده، و موضوع شک در اصول، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن ها اشاره و یا پاسخ داده شد.

لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۰:۴۵ به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.