شهادت عالم آل محمد، امام رئوف، حضرت علی بن موسی الرضا در آخرین روز ماه صفر
شهادت امام رضا علیه السلام بنا به قول مشهور در آخرین روز ماه صفر سال ۲۰۳ هجری واقع گردیده است، آن حضرت توسط مأمون عباسی و با خورانده شدن سم به شهادت رسیدند.
حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام بنا به قول مشهور در ۱۱ ذی القعده ۱۴۸ هجری قمری و در مدینه به دنیا آمده اند.
پدر آن حضرت، امام موسی بن جعفر علیه السلام و مادرشان نجمه خاتون می‌باشند.
نام آن حضرت، علی و مشهورترین کنیه ایشان ابوالحسن است که ابوالحسن ثانی نیز گفته می‌شود.
رضا نیز معروف‌ترین لقب ایشان می‌باشد، و ثامن الحجج و ثامن الائمة، غریب الغرباء، معین الضعفاء، شمس الشموس، انیس النفوس، عالم آل محمد، صادق، صابر، فاضل، قرة العین المؤمنین (به معنای نور چشم مؤمنان)، امام رئوف، ضامن آهو، از دیگر القابی هستند که به آن شهرت دارند.
یکی از القاب مشهور آن حضرت “عالم آل محمد” است، این لقب نشانگر ظهور علم و دانش امام رضا می‌باشد.
امام رضا علیه السلام در سال ۱۸۳ هجری قمری امامت را بر عهده گرفتند و طی ۲۰ سال امامت را بر عهده داشتند، دوره امامت امام رضا با خلافت هارون عباسی، محمد امین و مأمون عباسی همزمان بود.
امام هشتم تا پیش از سفر به خراسان، در مدینه زندگی می‌کردند، در سال ۲۰۰ یا ۲۰۱ هجری قمری به اجبار مأمون به مرو رفته و با تهدید و به اکراه ولایتعهدی او را پذیرفتند.
جلسات مناظره متعددی که امام با دانشمندان بزرگ عصر خویش، بویژه علمای ادیان مختلف انجام دادند و در همه آنها با سربلندی تمام بیرون آمدند.
حدیث سِلسِلَةُ‌الذَّهَب، حدیث قدسی منقول از امام رضا علیه السلام در باب توحید و شروط آن است، امام رضا این حدیث را هنگام عبور از نیشابور به طرف مرو بیان کردند، راویان این حدیث همگی امامان معصوم‌اند تا به پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سرانجام به خدای متعال می‌رسد. به همین دلیل این حدیث را «سلسلة‌الذهب» به معنای «زنجیرۀ زرّین» توصیف کرده‌اند.
آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی در یکی از نشست‌های علمی، با اشاره به روایتی از امام رضا علیه السلام در رابطه با وجوب نشر معارف اهل بیت علیهم السلام: رَحِمَ الله عَبْداً أَحْيَا أَمْرَنَا، خداى رحمت كند بنده‌اى را كه امر معارف ما را احيا كند، و زمانی که اباصلت، از چگونگى اين مهم مى پرسد، چنین می‌شنود: يَتَعَلَّمُ عُلُومَنَا وَ يُعَلِّمُهَا النَّاسَ فَإِنَّ النَّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحَاسِنَ كَلَامِنَا لَاتَّبَعُونَا، علوم ما را فرا گيرد و به مردم بياموزد، كه اگر مردم زيبايى‌هاى كلام ما را مى‌دانستند، از ما پيروى مى‌كردند، فرمودند: اگر این واقعیات دین به مردم برسد، و آنچه که رسول خدا و اهل بیت علیهم السلام بیان فرمودند، به مردم دنیا برسد، و مردم دنیا از آن آگاه شوند، قطعا پذیرای اسلام خواهند شد.
معظم له در ادامه تاکید فرمودند: این اسلامی که غربی ها و برخی از مردم دنیا از آن نفرت پیدا کرده اند، اسلام واقعی نیست، بلکه فقط نام آن، اسلام است، لذا اگر اسلام واقعی به مردم دنیا برسد، و اگر مردم دین را بشناسند، و تاریخ اهل بیت علیهم السلام به آنان برسد، از دین اسلام و مسیر اهل بیت علیهم السلام پیروی می‌کنند.
شهادت امام رضا در آخرین روز از ماه صفرالاحزان سال ۲۰۳ هجری قمری به دست مامون عباسی و به وسیله انگورِ زهرآلود اتفاق افتاده، و شهر طوس که امروزه به مشهدالرضا شهرت یافته، محل دفن این امام بزرگوار است که در طول سال شاهد حضور خیل مشتاقان زیارت آن حضرت از سر تا سر دنیاست.
