آیت الله العظمی شیرازی : در مساله ای که مجتهد نظر ندارد یا دچار شک و تحیر است، برخی فقها معتقدند که می تواند به نظر مجتهد دیگر مراجعه کند

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی ، روز پنج شنبه دهم صفر سال 1446 برگزار شد، در این نشست هم چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال های حاضران در جلسه پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با حجیت نظر مجتهد فرمودند: نظر مجتهد، برای خودش و برای کسی که مقلد اوست، حجت است، اما برای مجتهد دیگر و مقلدین سایر مراجع، نظر آن مجتهد، حجت نیست.

معظم له در ادامه فرمودند: این مساله همانند آن است که فرد بیمار چون اهل خبره نیست، در میان صد پزشک، به یک پزشک که ثقه و اهل خبره است، مراجعه می کند، و نظر آن پزشک، برای او حجت است، ولو پزشک دیگری، نظر او را قبول نداشته باشد.

ایشان هم چنین تاکید فرمودند: در تمام اختلاف هایی که میان اهل خبره در زمینه های مختلف مانند پزشکی، سیاست، خیاطی، بنایی، و مهندسی وجود دارد، قول و عمل اهل خبره و ثقه ای که افراد غیرمتخصص به او مراجعه می کنند، حجت است، چون خود آن فرد، اهل خبره نیست.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با تکلیف مجتهدی که در مساله ای نظر ندارد، یا دچار شک و تحیر است، فرمودند: در این زمینه میان فقها اختلاف وجود دارد، برخی از فقها تصریح کرده اند در شرایطی که مجتهدی شک کرد و مجتهد دیگری در آن مساله نظر دارد، باید به احکام شک عمل کند، و تقلید بر او حرام است، اما برخی از فقها معتقدند که آن مجتهد می تواند در این مساله به فتوای مجتهد دیگر عمل کند، در جایی که مطمئن به اشتباه بودن نظر او نباشد و برداشت من هم همین است.

معظم له در رابطه با حکم کثیر السفر نمودند: در روایات عنوان کثیرالسفر نیامده است، ولی فقها از این عنوان، برای تسهیل استفاده کرده اند، اما در روایات از دو عنوان استفاده شده، که همین معنا را دارد، عنوان اول مربوط به کسی است که شغل او سفر است، ماننده راننده، و عنوان دوم مربوط به کسی است که شغل او سفر نیست، اما مثلا در شهری ساکن است، ولی شغل او در شهر دیگری است، و بایستی همه روزه یا بیشتر روزها، بین شهر محل سکونت و شهری که در آنجا کار می کند، رفت و آمد نماید، به این عنوان، کثیر السفر گفته می شود.

ایشان در رابطه با ملاک کثیر السفر فرمودند: آنگونه که در روایات آمده، ملاک کثیر السفر بودن، آن است که ده روز در یک جا اقامت نداشته باشد، لذا اگر کسی که راننده است، و یا محل کارش در شهر دیگری است و مرتب در حال سفر است، و ده روز در یک جا استقرار ندارد، نماز او، هم در محل اقامت، و هم در طول سفر تمام است و می تواند روزه نیز بگیرد.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند: اگر برای چنین شخصی اتفاق افتاد که ده روز در شهر خود بماند، و بعد از ده روز از شهر خود خارج شد، در اولین سفر، نماز او شکسته است.

معظم له هم چنین تاکید فرمودند: ملاک در چنین مواردی، مساله ی وطن نیست، بلکه ملاک، مسافر بودن یا مسافر نبودن است، لذا اگر از نظر عرفی، مسافر است، نماز او شکسته است.

ایشان در رابطه با اطلاق عنوان کثیرالسفر بر برخی سفرها فرمودند: در گذشته های قدیم که به سفر حج می رفتند، گاهی سفرها یک سال به طول می انجامیده، لذا به این گونه سفرها، کثیرالسفر نمی گویند، چرا که سفر حج، یک سفر است، ولو یک سال طول بکشد، یا اگر کسی از قم به مشهد، قصد سفر داشت، اما این سفر را در چند مرحله انجام داد، مثلا در تهران یا شمال توقف کرد، تمامی این مراحل، یک سفر محسوب می شود، ولو مثلا در ده نقطه توقف کند، و چون این یک مساله عرفی است، این مراحل متعدد در یک سفر، سفرهای متعدد تلقی نشده، و حکم کثیرالسفر را ندارد، و یک سفر محسوب می شود.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه تاکید فرمودند: البته در مساله ی کثیرالسفر این اختلاف نیز وجود دارد که برخی از فقها، مصداق کثیرالسفر را فقط در تجارت و تحصیل علم می دانند، لذا اگر کسی به دلیل زیارت از شهر خود مثلا به مقصد مشهد مرتب در رفت و آمد است، و یا مریضی که مرتبا برای درمان و پزشک به شهر دیگری مرتب سفر می کند، یا برای تبلیغ مرتب سفر می کند، طبق نظر برخی از فقها شامل حکم کثیرالسفر نمی شود.

معظم له در رابطه با مفهوم ذووطنین فرمودند: ذووطنین دارای احکامی است و کثیرالسفر نیز دارای احکام دیگری است، گاه انسان در شهری سکونت دارد و شغل او در شهر دیگری است اما در طول سال مدتی در این شهر و مدتی در شهر دیگر ساکن است که در این صورت به او ذووطنین گفته می شود.

ایشان در رابطه با احکام ذووطنین و کثیرالسفر فرمودند: ذووطنین هنگام ظهر در هر کدام از این دو شهر حضور داشت روزه او صحیح است اما اگر هنگام اذان ظهر در مسیر بود، روزه او صحیح نیست اما در کثیرالسفر هم در شهر اول و هم شهر دوم و هم در مسیر روزه او صحیح است.

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود: حکم خواندن نماز در حالت سکر، شرح آیه 43 سوره نساء، حکم شنیدن نام پیامبر اکرم و صلوات نفرستادن، ثواب خواندن نماز جماعت، و شرح آیه 44 سوره ص، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن ها اشاره و یا پاسخ داده شد.

لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۰:۴۵ به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.